Chuyển đổi số là cơ hội để ngành Nông nghiệp phát huy vai trò trụ đỡ của nền kinh tế trong bối cảnh đại dịch và hậu đại dịch.
Ngành ưu tiên chuyển đổi số
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và diễn biến phức tạp của đại dịch, ngành nông nghiệp Việt Nam tiếp tục khẳng định vai trò “trụ đỡ của nền kinh tế”, thông qua việc bảo đảm vững chắc an ninh lương thực quốc gia trong mọi tình huống, tạo sinh kế, việc làm và thu nhập ổn định cho người dân nông thôn, góp phần quan trọng ổn định chính trị - xã hội và phát triển đất nước.
Những năm qua, ngành Nông nghiệp và nhiều địa phương đã quan tâm, chủ động ứng dụng các giải pháp số trong sản xuất nông nghiệp và quản trị nông thôn. Theo đánh giá của Bộ NN&PTNT, một số đơn vị đã sử dụng công nghệ số trong trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, lâm nghiệp…; một số DN lớn đã áp dụng công nghệ cao, công nghệ thông tin vào điều hành sản xuất, phân phối và tiêu thụ sản phẩm.
“Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” được Thủ tướng Chính phủ ban hành theo Quyết định 749/QĐ-TTg ngày 3/6/2020 nêu rõ, nông nghiệp là một trong những ngành, lĩnh vực cần ưu tiên chuyển đổi số trước.
Theo đó, phát triển nông nghiệp công nghệ cao theo hướng chú trọng nông nghiệp thông minh, nông nghiệp chính xác, tăng tỷ trọng của nông nghiệp công nghệ số trong nền kinh tế. Thực hiện chuyển đổi số trong nông nghiệp phải dựa trên nền tảng dữ liệu.
Ứng dụng công nghệ số để tự động hóa các quy trình sản xuất, kinh doanh. Thực hiện chuyển đổi số mạnh mẽ trong công tác quản lý để có các chính sách, điều hành kịp thời phát triển nông nghiệp như dự báo, cảnh báo thị trường, quản lý quy hoạch.
Hướng tới “kho” nông sản thế giới
Tại Diễn đàn Quốc tế Chuyển đổi số Nông nghiệp Việt Nam 2021 do Bộ Ngoại giao, Hiệp hội Nông nghiệp số Việt Nam phối hợp tổ chức mới đây, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn chia sẻ, ngành Nông nghiệp và lĩnh vực chuyển đổi số tại Việt Nam đang thu hút sự quan tâm rất lớn của toàn xã hội. Vì vậy, Việt Nam cần đẩy mạnh nền nông nghiệp hiện đại, thông minh gắn với thị trường quốc tế, có khả năng thích ứng và có sức cạnh tranh cao.
Theo Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan, hiện nay, nền nông nghiệp nói riêng và nền kinh tế xã hội nói chung đang phải đối mặt với những thay đổi rất lớn, luôn luôn biến động, phức tạp, bất định...
“Vì bối cảnh thời đại luôn bất biến nên nền nông nghiệp luôn phải thích ứng với những sự bất biến đó, từ đó cần có những định hướng lâu dài và cần phải thích nghi”, Bộ trưởng Hoan nhấn mạnh.
Người đứng đầu ngành Nông nghiệp cũng cho hay, hiện nền nông nghiệp của Việt Nam đang đứng trước 3 thách thức lớn, đó là: Biến đổi khí hậu; Biến động thị trường (do giãn cách xã hội, đứt gãy chuỗi cung ứng thế giới); Biến động xu hướng tiêu dùng thế giới.
Do vậy, khái niệm “tiêu dùng xanh” đang ngày càng trở nên phổ biến hơn. Đó là các sản phẩm không gây ảnh hưởng đến hệ sinh thái, đa dạng sinh học, hiệu ứng nhà kính làm môi trường toàn cầu biến dạng.
“Hiện nay, xu thế tiêu dùng đang có những biến chuyển rất lớn. Vì vậy, chúng ta không nên bán cái chúng ta có mà phải bán cái thị trường cần. Từ những yêu cầu trên đòi hỏi nền nông nghiệp phải thay đổi thích nghi với xu hướng tiêu dùng của thế giới. Đây là một thách thức lớn. Thị trường sẽ quyết định sản xuất. Tuy nhiên thách thức cũng chính là thời cơ để chuyển đổi sang nền nông nghiệp minh bạch, trách nhiệm có thương hiệu hòa nhập với thế giới”, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT lưu ý.
Ngoài ra, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cũng nhấn mạnh thêm rằng, chúng ta đang ở giai đoạn chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp, kinh tế hàm lượng tri thức cao trong đó có kinh tế số. Đó chính là nền nông nghiệp tích hợp đa giá trị dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số…
Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Huy Dũng, đưa ra con số thống kê, hiện lĩnh vực nông nghiệp đang chiếm 14% GDP với gần 40% lực lượng lao động của cả nước. “Thời gian qua, nền nông nghiệp đã có những bước phát triển vượt bậc trở thành trụ đỡ cho nền kinh tế. Dư địa cho nền nông nghiệp phát triển đột phá trong giai đoạn tới là rất lớn. Nông nghiệp sẽ là yếu tố then chốt để nền kinh tế Việt Nam phát triển một cách bền vững…”, Thứ trưởng Dũng khẳng định.
Chủ tịch Hiệp hội Nông nghiệp số Việt Nam - ông Trương Gia Bình cũng nhấn mạnh, trong bối cảnh khó khăn như hiện nay, nếu Việt Nam thực hiện thành công chuyển đổi số nông nghiệp thì Việt Nam sẽ trở thành một nước nông nghiệp có tiềm năng cạnh tranh lớn.
“Hiện Việt Nam đang là một trong những quốc gia có tên tuổi trên thế giới về công nghệ thông tin, cùng với việc kết hợp nhiều yếu tố thì Việt Nam có thể đạt được vị thế trở thành kho nông sản của thế giới”, ông Bình nói.
