Bộ Y tế và một số đơn vị sự nghiệp thuộc Bộ bị thanh tra việc mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, sinh phẩm, kít xét nghiệm, vaccine, thuốc phòng, chống dịch COVID-19. Một số sai phạm đáng chú ý được chỉ ra là việc thẩm định, phê duyệt giá gói thầu và phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu của Bộ Y tế đối với một số gói thầu có dấu hiệu vi phạm Điều 360 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.
Bộ cũng không quản lý chặt chẽ việc tiếp nhận vaccine từ Công ty TNHH AstraZeneca Việt Nam và việc tổ chức tiêm chủng vaccine phòng COVID-19 của Công ty CP vaccine Việt Nam (VNVC) dẫn đến VNVC giữ lại hơn 73 nghìn liều vaccine để tiêm chủng không có trong kế hoạch tiêm chủng được phê duyệt của Bộ Y tế, không có sự kiểm soát của Bộ về đối tượng, quy trình theo Quyết định số 35898/QĐ-BYT và mục đích tiêm phi thương mại theo quy định của Chính phủ.
Sau khi chỉ ra các sai phạm, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Y tế sớm trình Chính phủ kế hoạch xây dựng Luật Quản lý trang thiết bị y tế (TTBYT); nghiên cứu, bổ sung quy định trong thẩm định, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, trong quản lý giá khi xây dựng giá kế hoạch để mua sắm TTBYT đảm bảo sát giá hàng hóa trên thị trường, tránh bị doanh nghiệp trục lợi…
Bộ Y tế tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của lãnh đạo Bộ về những thiếu sót, khuyết điểm trong việc chỉ đạo, hướng dẫn, thẩm định, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu mua sắm TTBYT; việc quản lý tiếp nhận, phân bổ, tiêm chủng, giữ lại vaccine tại VNVC; công bố giá sinh phẩm/trang thiết bị y tế chẩn đoán in vitro xét nghiệm virus thực hiện mua sắm và bãi bỏ danh mục tài sản mua sắm tập trung; không kịp thời có chỉ đạo đối với báo cáo của Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh về việc mượn hàng hóa... đã nêu tại Kết luận thanh tra.
Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Y tế chỉ đạo cơ quan, đơn vị chức năng trực thuộc rà soát, kiểm tra, xử lý vi phạm về lĩnh vực hải quan và thuế (nếu có) đối với các doanh nghiệp nhập khẩu hàng RUO, LUO trực tiếp hoặc bán cho doanh nghiệp khác cung cấp cho các cơ sở y tế sử dụng trong lĩnh vực y tế không đúng mục đích sử dụng của hàng hóa doanh nghiệp nhập khẩu cam kết trên tờ khai hải quan; chấn chỉnh việc Kho bạc Nhà nước kiểm soát chỉ thiếu nhất quán đối với các thiết bị y tế trong danh mục mua sắm tập trung của Bộ Y tế giai đoạn 2020-2021 nêu tại Kết luận thanh tra.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu, trình cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung Luật Đấu thầu, Nghị định số 63/2014/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu theo hướng bổ sung quy định cụ thể về “trường hợp cấp bách” và việc áp dụng hình thức “chi định thầu rút gọn” khi xảy ra trường hợp cấp bách; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực đấu thầu, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực đấu thầu lựa chọn nhà thầu…
Đồng thời, TTCP kiến nghị cho chuyển thông tin ba nội dung sang Bộ Công an để xem xét, xử lý theo quy định, gồm:
Một là, việc thẩm định, phê duyệt giá gói thầu và phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu của Bộ Y tế đối với một số gói thầu (Hệ thống nội soi phế quản, model CV-170 của hãng Olympus; Máy X-Quang di động kỹ thuật số, model FRD Nano/DR-XD1000 của hãng Fujifim) có dấu hiệu vi phạm Điều 360 Bộ luật hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017.
Hai là, việc mượn hàng hóa, mua sắm của Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh trong giai đoạn 2020-2021 có dấu hiệu vi phạm Điều 222 Bộ luật hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017; đồng thời trong đó có một số doanh nghiệp cho Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh mượn hàng hóa, nhập khẩu hàng RUO, LUO.
Ba là, việc Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ kỹ thuật Tài Lộc mua bán thiết bị y tế qua nhiều trung gian, làm tăng giá TBYT khi bán cho các bệnh viện, có dấu hiệu lợi dụng dịch bệnh COVID-19 để nâng giá bán cao bất thường.
