Bệnh nhân G.T.V.A ( 23 tuổi) vào viện với tình trạng đau chướng bụng, buồn nôn, nôn, bí trung đại tiện. Bệnh nhân kể lại, trước đó có ăn 3 trái hồng ngâm, sau ăn có biểu hiện đau bụng âm ỉ thượng vị. Đến ngày thứ 10 bệnh nhân xuất hiện đau bụng dữ dội từng cơn và đến viện khám.
Trước tình trạng của bệnh nhân, các bác sỹ đã nhanh chóng hội chẩn, thăm khám và chỉ định cho bệnh nhân thực hiện xét nghiệm. Bệnh nhân được chẩn đoán bị tắc ruột do bã thức ăn tại ruột non - dạ dày.
Sau đó kíp mổ đã quyết định phẫu thuật mở bụng làm tan bã thức ăn trong ruột non, đẩy bã thức ăn xuống đại tràng kết hợp mở dạ dày lấy bã thức ăn tại dạ dày.
Ca mổ diễn ra an toàn, thành công. Sau phẫu thuật 7 ngày, bệnh nhân hồi phục ổn định, vết mổ liền khô, ít đau, tự đi lại, ăn uống được.
Trước đó, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ cũng tiếp nhận nữ bệnh nhân 44 tuổi trong tình trạng đau bụng suốt 10 ngày, chẩn đoán tắc ruột do khối bã thức ăn trong dạ dày.
Bệnh nhân thường xuyên ăn măng. Khi thấy bụng đau âm ỉ ở khu vực thượng vị, đau quặn theo cơn, cảm giác nóng rát nên nghĩ là bị đau dạ dày và tự mua thuốc uống. Sau 10 ngày, tình trạng không được cải thiện nên đến bệnh viện kiểm tra. Tại đây, bệnh nhân mới vỡ lẽ mình không bị đau dạ dày mà có khối bã thức ăn trong dạ dày.
Thống kê cho thấy, tắc ruột do đọng bã thức ăn là một cấp cứu ngoại khoa thường gặp, chiếm gần 20% các cấp cứu bụng. Theo TS.BS Dương Trọng Hiền, Trưởng khoa Phẫu thuật cấp cứu Tiêu hóa, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, tắc ruột do bã thức ăn nếu chậm điều trị, người bệnh sẽ suy kiệt rất nhanh về mặt dinh dưỡng, nạn nhân có thể bị vỡ ruột, hoại tử mô ruột, vùng nhiễm trùng lan rộng ra các bộ phận khác, gây ra sốc nhiễm trùng.
Do vậy, bác sĩ khuyến cáo người bệnh nếu có các triệu chứng đau, chướng bụng; buồn nôn; bí trung đại tiện... bất thường thì tuyệt đối không nên chủ quan, tự ý mua thuốc uống mà hãy đến các cơ sở y tế uy tín để được khám và chẩn đoán chính xác và có hướng can thiệp kịp thời.
Phòng ngừa tắc ruột do bã thức ăn: Không nên ăn quá nhiều trái cây có vị chát chứa nhiều tanin, không ăn những loại trái cây này lúc đói hoặc ăn chung với thức ăn có nhiều chất đạm.
Nên tránh việc nuốt trực tiếp các thức ăn cứng, dai vì chúng có thể tạo thành nhân cho các thực phẩm khác kết dính vào. Khi chế biến thức ăn cần nấu chín, ninh nhừ và cần nhai kỹ trước khi ăn.
Với những người có nguy cơ cao như người già, mất răng, phẫu thuật cắt dạ dày, trẻ em… cần rất lưu ý chọn thực phẩm mềm dễ tiêu.
Xây dựng thói quen tập thể dục đều đặn mỗi ngày để giúp cho ruột được kích thích và dễ dàng co bóp cũng như lưu thông tốt hơn, nên duy trì thói quen uống đủ nước mỗi ngày, ít nhất là 2 lít nước/ngày.
Một số thực phẩm dễ gây tắc ruột
- Quả hồng dù ăn rất ngon và có giá trị dinh dưỡng, nhưng không phải ai cũng có thể ăn hoặc ăn nhiều hồng được. Nguyên nhân là quả hồng còn có chứa chất tanin gây ra vị chát và chất pectin. Chất này có nhiều trong vỏ và quả hồng xanh chưa chín kỹ.
Tanin và pectin là những chất làm săn niêm mạc ruột, ảnh hưởng nhu động ruột. Khi ăn nhiều hồng, nhất là ăn khi đói, các chất này cộng với chất xơ trong quả hồng sẽ kết tụ dưới tác dụng của axit dạ dày gây đầy bụng, khó tiêu, buồn nôn…
Ăn nhiều sẽ vón lại, tạo thành khối bã ở khu vực ruột non, không được đẩy ra ngoài theo đường bài tiết tự nhiên, chúng sẽ gây tắc nghẽn đường tiêu hóa. Người cao tuổi, trẻ nhỏ ăn quả hồng cũng dễ bị táo bón, tắc ruột, nếu không được cấp cứu kịp thời, để lâu có thể gây thủng ruột.
- Quả ổi chứa nhiều chất dinh dưỡng, đặc biệt là hàm lượng vitamin C cao rất tốt cho sức khoẻ. Tuy nhiên nếu ăn nhiều hoặc ăn ổi ương, ổi non còn nhiều chất chát sẽ có hại cho người bị bệnh dạ dày hoặc táo bón. Kể cả ăn ổi chín, nếu không bỏ hạt ổi cũng gây khó tiêu, cản trở tiêu hóa.
- Quả sung là một trong những loại trái cây nhiều chất xơ tự nhiên. Tuy nhiên nếu ăn quá nhiều loại quả này, nhất là lúc đói, các chất tanin cộng với hàm lượng chất xơ cao sẽ kết tụ dưới tác dụng của axit dạ dày khiến đầy bụng, khó tiêu. Ăn nhiều sẽ vón lại tạo thành khối bã rắn chắc, dễ dẫn đến tắc ruột.
- Ăn hồng xiêm tốt cho sức khỏe đường ruột nhưng ăn quá nhiều chúng có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa. Nếu ăn quá nhiều hồng xiêm, lượng chất xơ tăng lên sẽ tạo thành lớp màng ngăn chặn quá trình tiêu hóa thức ăn trong dạ dày. Ngoài ra chất tannin có rất nhiều trong quả hồng xiêm, đặc biệt là hồng xiêm chưa chín kỹ cũng là nguyên nhân gây khó tiêu, đầy hơi, táo bón, thậm chí tắc ruột.
- Măng cũng là loại thực phẩm phổ biến gây tắc ruột. Dù lượng chất xơ trong măng giúp cải thiện đường tiêu hóa nhưng với những người bị đau dạ dày ăn măng khiến cho việc tiêu hóa trở nên khó khăn hơn. Tình trạng ứ đọng thức ăn trong dạ dày khiến thức ăn bị lên men, sinh khí và gây ợ chua, đầy bụng, đau dạ dày… Đặc biệt, măng già và măng khô thì lượng chất xơ càng nhiều, càng làm tăng nguy cơ đau dạ dày và một trong những thủ phạm dễ gây tắc ruột khi ăn.
