Có 'lợi ích nhóm' quanh thương vụ mua sắm tàu ngầm?

(PLO) -Theo "National Interest", một nhóm nghiên cứu chung của Bộ Quốc phòng Mỹ và hải quân Israel 30 năm trước đã đánh giá về chương trình hiện đại hóa hải quân Israel với kết luận rằng: Tel Aviv cần Mỹ hỗ trợ phát triển cả hai đội tàu mặt nước và tàu ngầm của lực lượng hải quân. 
Tàu ngầm Tanin lớp Dolphin 2 tại xưởng đóng tàu của ThyssenKrupp ở Kiel, Đức
Tàu ngầm Tanin lớp Dolphin 2 tại xưởng đóng tàu của ThyssenKrupp ở Kiel, Đức

Nhóm này cũng đề xuất bộ trưởng quốc phòng hai nước lúc đó là Caspar Weinberger (Mỹ) và Yitzhak Rabin (Israel) rằng, các tàu mặt nước có thể được đóng tại Mỹ còn tàu ngầm sẽ cho phép Israel sử dụng các khoản ngân sách để mua của Đức. Đề xuất này cũng đã được bộ trưởng quốc phòng hai nước nhất trí. 

Tài chính lòng vòng

Bảy năm sau đó, Israel đã khởi công chiếc tàu chiến lớp Saar 5 đầu tiên và bắt đầu chương trình mua tàu ngầm lớp Dolphin với sự hỗ trợ tài chính của Đức. Năm 2006, Israel mua thêm 3 chiếc tàu ngầm lớp Dolphin cải tiến từ Đức, chiếc đầu tiên đã được bàn giao vào năm 2014, chiếc thứ hai được bàn giao vào đầu năm 2016 và chiếc còn lại sẽ được bàn giao vào năm 2018.

Theo báo chí Israel, những chiếc tàu ngầm này (có thể) được trang bị tên lửa mang đầu đạn hạt nhân nên có khả năng răn đe mạnh mẽ đối với Iran hay bất kỳ quốc gia nào đe dọa tới an ninh, thậm chí sự tồn tại, của Nhà nước Do Thái này.

Thương vụ mua sắm tàu ngầm của Israel được phía Đức hỗ trợ một phần kinh phí. Số tiền còn lại mà Tel Aviv phải trả cho Berlin thực chất được trợ cấp từ tiền thuế của người dân Mỹ thông qua chương trình mua sắm ngoài nước.

Chương trình này, chỉ dành riêng cho Israel, cho phép nước này sử dụng nguồn viện trợ quân sự của Mỹ để phát triển năng lực quốc phòng thông qua việc mua sắm trang thiết bị từ nước ngoài. 

Có “lợi ích nhóm”?

Kể từ khi cựu Bộ trưởng Quốc phòng Caspar Weinberger đồng ý với chương trình phát triển tàu ngầm của Israel, sự tồn tại của chương trình này chưa bao giờ là đề tài gây tranh cãi lớn tại Washington.

Tuy nhiên, gần đây việc Tel Aviv tiếp tục ký hợp đồng mua thêm 3 chiếc tàu ngầm của Đức đã gây ra sự phản đối tại Israel. Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Israel Bogie Ya’alon đã công khai tuyên bố phản đối thỏa thuận này. Có vẻ như Tư lệnh quân đội Israel cũng như Tư lệnh hải quân Israel cũng không mặn mà với chương trình mua sắm trên.

Theo họ, trong vòng một thập kỷ tới, Israel không cần mua thêm tàu ngầm mới và số tiền dùng để mua tàu ngầm có thể được sử dụng hiệu quả cho các chương trình khác.

Vụ việc càng trở nên rắc rối khi báo chí Israel mới đây cho biết luật sư riêng của Thủ tướng Benjamin Netanyahu - ông Dan Shimron - cũng được tham gia ký kết thỏa thuận này và ông cũng là đại diện cho công ty đóng tàu của Đức ThyssenKrupp tại Israel. Ngoài ra, các quan chức quốc phòng Israel không được thông báo về thỏa thuận đã khiến dư luận đặt dấu hỏi về quyết định mua tàu ngầm mới của Tel Aviv.

Ông Netanyahu khẳng định Israel cần phải hoàn tất ngay thỏa thuận mua tàu ngầm bởi Thủ tướng Đức Angela Merkel là một người bạn tốt của Israel, và rằng nhà lãnh đạo kế tiếp của Đức có thể không sẵn lòng đáp ứng nhu cầu của Tel Aviv.

Tuy nhiên, thực tế là các tàu ngầm lớp Dolphin mà Israel mua của Đức là vào thời điểm ông Helmut Kohl (chứ không phải bà Merkel) là thủ tướng và hiện vẫn chưa có bằng chứng cho thấy thủ tướng Đức trong tương lai sẽ ngăn cản việc bán tàu ngầm cho Israel.

Hiện Israel đã nhận 5 tàu ngầm do ThyssenKrupp sản xuất, và dự kiến chiếc thứ 6 sẽ được bàn giao trong năm 2017. Mới đây, Israel đã tiếp tục đàm phán với ThyssenKrupp để mua thêm 3 tàu ngầm, với trị giá 1,3 tỷ USD, để thay thế các tàu cũ nhất trong hạm đội Dolphin, đã hoạt động từ năm 1999./.

Đọc thêm