Ngày 15/3, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh nghe báo cáo về Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp để tổ chức, hướng dẫn thi hành Luật Ban hành VBQPPL về xây dựng, ban hành VBQPPL.
Để triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả, thống nhất trên toàn quốc các quy định mới của Luật Ban hành VBQPPL năm 2025, Bộ Tư pháp đang chủ trì soạn thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp để tổ chức, hướng dẫn thi hành Luật Ban hành VBQPPL về xây dựng, ban hành VBQPPL, trong đó có các quy định về xây dựng chính sách.
Cụ thể, về tham vấn chính sách đối với các Bộ, cơ quan ngang Bộ, Dự thảo Nghị định quy định biện pháp cụ thể để tổ chức và hướng dẫn thi hành quy định của Luật về cách thức, trách nhiệm trong việc lấy ý kiến và tham vấn chính sách.
Tham vấn chính sách đối với các Bộ, cơ quan ngang Bộ có thể thực hiện nhiều lần, thông qua cuộc họp trực tiếp, trực tuyến, hội nghị, hội thảo, tọa đàm. Quá trình tham vấn, đại diện lãnh đạo Bộ, cơ quan ngang Bộ lập đề xuất chính sách thuyết trình và giải trình về các vấn đề liên quan đến chính sách được đề xuất; đại diện lãnh đạo cơ quan được tham vấn cho ý kiến về những vấn đề được tham vấn liên quan trực tiếp phạm vi quản lý nhà nước, ngành, lĩnh vực của mình. Bộ, cơ quan ngang Bộ đề xuất chính sách có trách nhiệm nghiên cứu, tiếp thu, giải trình ý kiến tham vấn để hoàn thiện chính sách.
Về thẩm định chính sách, thông qua chính sách; thẩm định dự thảo luật, thông qua dự thảo luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, dự thảo Nghị định quy định chi tiết về quy trình, cách thức thực hiện, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức cá nhân trong quá trình thẩm định chính sách, thông qua chính sách; thẩm định dự thảo luật, thông qua dự thảo luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Theo đó, về thẩm định hồ sơ chính sách, thẩm định dự thảo luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Dự thảo Nghị định quy định trách nhiệm Bộ Tư pháp trong việc thẩm định; hình thức tổ chức thẩm định; trình tự, thủ tục thực hiện việc thẩm định; trách nhiệm thẩm định của Bộ Tư pháp, trách nhiệm của các Bộ liên quan (Nội vụ, Ngoại giao, Quốc phòng, Công an), thành viên hội đồng thẩm định, người tham gia thẩm định; trách nhiệm của các Bộ, cơ quan ngang Bộ đề xuất chính sách/chủ trì soạn thảo; giá trị, ý nghĩa của báo cáo thẩm định; trách nhiệm tiếp thu, giải trình ý kiến thẩm định; việc thẩm định lại.
Về việc thông qua chính sách, dự thảo của Chính phủ, Dự thảo Nghị định quy định trình tự, thủ tục gửi hồ sơ; tiếp nhận, xử lý hồ sơ của Văn phòng Chính phủ; cách thức thông qua chính sách, dự thảo của Chính phủ đối với các luật, nghị quyết do các Bộ, cơ quan ngang Bộ thực hiện.
Ngoài ra, dự thảo Nghị định còn hướng dẫn về trình tự, thủ tục, cách thức thực hiện việc có ý kiến của Chính phủ đối với các hồ sơ chính sách do các cơ quan ngoài Chính phủ xây dựng.
Quang cảnh cuộc họp. (Ảnh PV) |
Lắng nghe các ý kiến tại cuộc họp, Bộ trưởng hoan nghênh Vụ và đại diện các cơ quan, đơn vị trong xây dựng Dự thảo Nghị định, đồng thời đề nghị nhanh chóng hoàn thiện các công việc liên quan để có thể trình Chính phủ Dự thảo Nghị định vào ngày 24/3 tới.
Bộ trưởng nhấn mạnh, theo quy định của Luật Ban hành VBQPPL 2025, chính sách có vai trò quan trọng. Do đó, không thể giữ cách làm hiện nay là chỉ có tài liệu hướng dẫn của Bộ Tư pháp mà cần nghiên cứu ban hành thông tư để triển khai thống nhất các quy định về chính sách tại Luật 2025, bảo đảm chính sách được xây dựng rõ ràng, cụ thể, thực chất.
Bộ trưởng cũng đặc biệt lưu ý các quy định về thẩm định hồ sơ chính sách, thẩm định dự thảo luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Dự thảo Nghị định quy định trách nhiệm Bộ Tư pháp trong việc thẩm định. Đây là vấn đề cần xin ý kiến Chính phủ để quy định rõ ràng trách nhiệm và sự tham gia của các Bộ, ngành liên quan nhằm bảo đảm giá trị, chất lượng của báo cáo thẩm định. Bên cạnh đó, cần nghiên cứu cơ chế kiểm soát thông tư thế nào bởi thực tiễn ban hành thông tư phát sinh nhiều “vấn đề”, trong khi chúng ta chỉ có cơ chế “hậu kiểm” về tính hợp hiến, hợp pháp.
Một vấn đề quan trọng khác được Bộ trưởng chỉ rõ là phải quy định về quy trình xây dựng VBQPPL và trách nhiệm người đứng đầu trong công tác xây dựng văn bản sao cho trong quy trình này có thể bảo đảm Chính phủ thông qua chính sách, VBQPPL được nhanh, có chất lượng; bảo đảm Bộ trưởng, người đứng đầu phải chịu trách nhiệm về công tác xây dựng văn bản theo đúng chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm và những điểm mới đột phá đã được quy định trong Luật 2025.
Trường hợp còn có ý kiến khác nhau, Bộ trưởng các Bộ phải thảo luận thống nhất; không thống nhất được mới báo cáo Phó Thủ tướng phụ trách lĩnh vực để khi họp Chính phủ, các vấn đề cơ bản được giải quyết thống nhất.