Đây là báo cáo đánh giá chi phí thực tế mà doanh nghiệp (DN) và tổ chức phải chi trả để thực hiện TTHC theo quy định hiện hành. Trong 8 nhóm TTHC được khảo sát, TTHC thuế là nhóm có thứ hạng cao nhất…
Kết quả khảo sát DN cho thấy CPTT trung bình của TTHC thuế thấp nhất (khoảng 73,7 nghìn đồng) và chỉ tương đương với 0,58% CPTT trung bình của 8 nhóm TTHC được khảo sát (khoảng 12,7 triệu đồng) và tương đương với 0,1% CPTT trung bình của nhóm có CPTT cao nhất là nhóm TTHC Xây dựng (khoảng 64,1 triệu đồng).
“Khoảng cách khác biệt giữa nhóm TTHC thuế với các nhóm thủ tục khác là nhờ vào những chỉ đạo của Chính phủ và nỗ lực của ngành Thuế trong việc hiện đại hoá ngành Thuế cũng như cải cách TTHC để việc khai thuế và nộp thuế có thể thực hiện qua mạng thay vì phải thực hiện bằng phương pháp thủ công truyền thống. Ngành Thuế đã và đang hợp tác với các DN để mở rộng khả năng thực hiện TTHC thuế bằng nhiều giải pháp phần mềm và tại nhiều địa phương trên cả nước…”, Báo cáo nhận định.
Không đồng đều giữa các địa phương
Tuy nhiên, Báo cáo cũng chỉ ra sự khác biệt ở các địa phương CPTT thực hiện TTHC Thuế. Mức trung bình của cả nước về thời gian thực hiện TTHC Thuế là 2,9 giờ và CPTT trung bình cả nước là 73,7 nghìn đồng đối với trường hợp DN tự thực hiện. Vùng kinh tế trọng điểm (KTTĐ) ĐBSCL là nơi đắt đỏ nhất trong việc thực hiện các TTHC thuế (274,6 nghìn đồng, gấp 3,7 lần so với trung bình cả nước).
CPTT ở vùng KTTĐ phía Nam và ở vùng KTTĐ Bắc bộ không có sự khác biệt đáng kể (78,8 nghìn đồng so với 65,7 nghìn đồng). Địa phương có CPTT cao nhất là do thời gian thực hiện TTHC Thuế bình quân khá cao (11,3 giờ, tương đương với 286,2 nghìn đồng). Địa phương có CPTT cao nhất gấp khoảng 4 lần mức CPTT trung bình cả nước, gấp gần 15 lần so với địa phương có thực tiễn tốt nhất về CPTT trong lĩnh vực này.
Các chỉ số thành phần CPTT của nhóm TTHC Thuế chủ yếu là các chi phí về thời gian. Chi phí trực tiếp của TTHC Thuế được các DN đánh giá là không có hoặc không đáng kể nhờ việc thực hiện TTHC thực hiện trực tuyến qua mạng internet. Do đó, khi cải cách TTHC Thuế, việc cải cách sẽ chủ yếu tập trung vào cải thiện thời gian thực hiện TTHC, mà cụ thể là các bước thực hiện hồ sơ mà DN phải bỏ ra nhiều thời gian nhất.
Thời gian thực hiện TTHC Thuế trung bình là 2,9 giờ chỉ bằng 1,3% thời gian thực hiện TTHC Môi trường (218,4 giờ) và bằng 4,6% thời gian trung bình của các TTHC trong các lĩnh vực (63,3 giờ). Trong TTHC Thuế, bước Tìm hiểu thông tin và Chuẩn bị hồ sơ là 2 bước chiếm nhiều thời gian nhất trong 5 bước thực hiện TTHC Thuế trên cả nước.
Kết quả khảo sát cho thấy, địa phương có thực tiễn tốt nhất về CPTT thực hiện TTHC Thuế là nhờ thời gian tại bước Tìm hiểu thông tin ngắn nhất. Thời gian thực hiện các TTHC Thuế tại địa phương này chỉ bằng 28% thời gian trung bình của cả nước trong lĩnh vực này. Riêng đối với thời gian của bước Tìm hiểu thông tin chỉ bằng 1/3 so với thời gian trung bình của cả nước.
Các DN ở tỉnh có CPTT cao nhất thì có thời gian tìm hiểu thông tin rất cao, chiếm đến 8,6 giờ - gấp hơn 28 lần so với thời gian của bước này tại tỉnh có CPTT thấp nhất. So với tỉnh có CPTT thấp nhất, các tỉnh thuộc vùng KTTĐ - ĐBSCL có thời gian thực hiện TTHC Thuế gấp 14,3 lần; trong khi đó các tỉnh thuộc vùng KTTĐ Bắc bộ gấp hơn 3 lần, và các tỉnh thuộc vùng KTTĐ Nam bộ gấp gần 4 lần.
Vẫn còn nhiều dư địa cải cách
Thực tế, TTHC Thuế là thủ tục mang tính lặp lại thường xuyên và quy định pháp luật về TTHC không tạo ra sự thay đổi toàn diện trong nhiều năm qua. Trong giai đoạn gần đây, phương thức nộp hồ sơ thuế được chuyển từ trực tiếp sang trực tuyến qua mạng Internet. Cho nên, CPTT sẽ giảm nếu người thực hiện hiểu rõ về cách thực hiện TTHC trực tuyến. Kinh nghiệm từ tỉnh có thực tiễn tốt nhất cũng đã minh chứng cho nhận định này.
Các DN phản ánh rằng thời gian thực hiện nộp hồ sơ thuế qua mạng internet tuy ngắn nhưng nhiều DN gặp khó khăn trong việc kết nối vào cơ sở dữ liệu của ngành Thuế. Việc không thể kết nối để nộp thuế ngay dẫn đến thực trạng rằng DN bị mất nhiều thời gian thực hiện TTHC hơn. Nhiều trường hợp do những sự cố phần mềm thuế mà các DN không thể nộp được các tờ khai thuế trực tuyến. Điều này đã khiến cho DN luôn có tâm lý lo âu về việc vi phạm nghĩa vụ nộp tờ khai thuế và có thể bị xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế. Các DN mong muốn những lỗi kỹ thuật này sớm được ngành Thuế khắc phục.
Mặc dù TTHC Thuế có kết quả tốt nhưng qua phân tích về CPTT thì Hội đồng tư vấn cải cách TTHC cho rằng dư địa cải cách TTHC vẫn còn. Cụ thể, ngành Thuế cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn thực hiện TTHC Thuế, bao gồm cả việc hướng dẫn sử dụng và tư vấn xử lý tình huống khi thực hiện TTHC trực tuyến để có thể giảm được thời gian tại các bước Tìm hiểu thông tin, Chuẩn bị hồ sơ và Chỉnh sửa bổ sung hồ sơ; đồng thời cần tiếp tục hoàn thiện ứng dụng công nghệ thông tin để hỗ trợ cho việc thực hiện TTHC trực tuyến qua mạng internet được nhanh chóng, thông suốt, từ đó cắt giảm được thời gian trong bước Nộp hồ sơ và Nhận kết quả.
Nộp thuế qua mạng đã tạo dấu ấn cho ngành Thuế
“Khoảng cách khác biệt giữa nhóm TTHC thuế với các nhóm thủ tục khác là nhờ vào những chỉ đạo của Chính phủ và nỗ lực của ngành Thuế trong việc hiện đại hoá ngành Thuế cũng như cải cách TTHC để việc khai thuế và nộp thuế có thể thực hiện qua mạng thay vì phải thực hiện bằng phương pháp thủ công truyền thống. Ngành Thuế đã và đang hợp tác với các DN để mở rộng khả năng thực hiện TTHC thuế bằng nhiều giải pháp phần mềm và tại nhiều địa phương trên cả nước…”, Báo cáo APCI 2018 nhận định.
