Tỉ lệ người đặc xá tái phạm rất thấp
Thông tin tại họp báo, ông Phạm Thanh Hà, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước cho biết, xuất phát từ truyền thống nhân đạo của dân tộc ta và chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước đối với người phạm tội cũng như kết quả thực hiện công tác đặc xá và tình hình thực tế của công tác thi hành án phạt tù trong những năm qua, căn cứ Điều 88, Điều 91 Hiến pháp năm 2013 và Luật Đặc xá năm 2018, theo đề nghị của Chính phủ, ngày 1/7/2022, Chủ tịch nước đã ký Quyết định số 766/2022/QĐ-CTN về đặc xá năm 2022 nhân dịp kỷ niệm 77 năm Quốc khánh nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/2022).
Về nội dung Quyết định số 766/2022/QĐ-CTN, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà cho hay, thời gian đã chấp hành án phạt tù để xét đặc xá tính đến ngày 31/8/2022. Các đối tượng đặc xá bao gồm người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù.
Có 15 trường hợp không được đề nghị đặc xá, bao gồm những người bị kết bị kết án phạt tù về tội phản bội Tổ quốc; tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; tội gián điệp; tội xâm phạm an ninh lãnh thổ; tội bạo loạn; tội khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân; đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội khác; có từ 2 tiền án trở lên.
Những người phạm tội giết người có tổ chức, hoặc có tính chất côn đồ hoặc thực hiện tội phạm một cách man rợ, cố ý gây thương tích có tổ chức hoặc có tính chất côn đồ hoặc phạm tội nhiều lần đối với một người hoặc một lần đối với nhiều người hoặc dùng a-xít nguy hiểm hoặc hóa chất nguy hiểm; hiếp dâm có tính chất loạn luân; hiếp dâm trẻ em (theo Bộ luật Hình sự năm 1999) hoặc hiếp dâm người dưới 16 tuổi; bị kết án phạt tù do phạm từ 3 tội trở lên hoặc phạm từ 2 tội do cố ý trở lên… cũng thuộc trường hợp không được đề nghị đặc xá.
Trả lời tại họp báo, Thiếu tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, đặc xá là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước, thể hiện tính nhân văn, nhân đạo, khoan hồng. Theo Thứ trưởng Công an, điều kiện xét đặc xá năm 2022 theo quyết định của Chủ tịch nước cơ bản vẫn giữ nguyên như năm 2021.
Trước câu hỏi năm 2021 đã tiến hành đặc xá, chỉ sau 1 năm lại tiếp tục có đợt đặc xá, “liệu có phải trại giam tại Việt Nam đã quá tải”, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long khẳng định, việc đặc xá nhằm tiếp tục thực hiện chính sách khoan hồng của Nhà nước, “không phải trại giam đông hay quá tải”.
Về lý do các trường hợp các phạm nhân có liên quan đến chính trị được đưa vào diện không xem xét đặc xá, Thứ trưởng Công an Nguyễn Văn Long nhấn mạnh, một trong những điều kiện xét đặc xá là khi được đặc xá không làm ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, hoạt động bình thường của xã hội.
“Trường hợp nào có đủ điều kiện nhưng có nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh, trật tự thì không được đặc xá. Các trường hợp được đặc xá cũng phải có sự cải tạo rất tiến bộ theo các quy định trong quyết định của Chủ tịch nước”, Thứ trưởng Long nêu rõ.
Trả lời câu hỏi về điều kiện xét đặc xá với đối tượng là cán bộ diện Trung ương quản lý trong các vụ án tham nhũng, kinh tế, ông Long cho biết, tất cả các phạm nhân đều bình đẳng như nhau, nếu có đủ điều kiện thì đều được xét đặc xá theo đúng quy định. Riêng số phạm nhân về kinh tế, chức vụ bị xử lý thì có thêm điều kiện bổ sung là phải thực hiện các nghĩa vụ dân sự như trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại…
“Các trường hợp phạm tội tham nhũng, kinh tế, chức vụ khi đã khắc phục nghĩa vụ dân sự thì đều bình đẳng như nhau, đều được xét theo quy trình, điều kiện, không phân biệt phạm tội gì”, ông Long nói.
Cũng tại họp báo, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Kim Ngọc cho biết, theo thống kê của các cơ quan chức năng, hiện có 751 phạm nhân có quốc tịch nước ngoài đang chấp hành án tại các trại giam của Việt Nam. Sau khi rà soát các hồ sơ, các cơ quan chức năng sẽ công bố số lượng phạm nhân có quốc tịch nước ngoài đủ điều kiện để đặc xá trong đợt này.
Theo Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà, năm 2021, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã quyết định đặc xá tha tù trước thời hạn cho hơn 3.035 phạm nhân, trong đó có 3.026 phạm nhân đang chấp hành án phạt tù, 3 người đang được tạm đình chỉ án phạt tù, 6 người đang được hoãn chấp hành án phạt tù.
Với quyết định đặc xá năm 2021 của Chủ tịch nước, hàng nghìn người đã hưởng niềm vui được khoan hồng, sớm trở về đoàn tụ với gia đình, sẵn sàng cho cơ hội thứ 2 để làm lại cuộc đời. Qua theo dõi, phần lớn những người được đặc xá năm 2021 đã trở về nơi cư trú, ổn định cuộc sống và làm ăn lương thiện.
“Tỉ lệ những người đặc xá tái phạm rất thấp, tính đến nay mới có 2 người được đặc xá năm 2021 tái phạm tội, chiếm tỉ lệ 0,06%. Đó chính là dấu ấn nhân văn lớn nhất của chủ trương đặc xá, phản ánh rõ nét ưu tiên bảo đảm và thúc đẩy quyền con người trong mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ta”, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước nêu rõ.
