Chỉ một ngày trước khi ca tử vong đầu tiên do Covid-19 bên ngoài Trung Quốc đại lục được xác nhận – ngày 2/2, tay guitar Andy Gill (64 tuổi, đứng đầu ban nhạc Gang of Four nổi tiếng) đã chết vì viêm phổi sau hai tuần điều trị trong bệnh viện St Thomas ở London.
Diễn biến dịch của Gill khi đó giống y như những gì xảy ra sau đó với bệnh nhân Covid-19: suy giảm đột ngột, nồng độ oxy thấp và suy nội tạng. Ông bị ốm sau chuyến đi Trung Quốc vào cuối tháng 11. Một thời gian ngắn sau đó, người quản lý tour 26 tuổi đi cùng anh đã được đưa đến bệnh viện ở thành phố Leeds vì bị nhiễm trùng đường hô hấp cấp.
Về sau, khi thông tin về dịch bệnh ở Trung Quốc và Ý phổ biến hơn, vợ của Gill – bà Catherine Mayer – chắc chắn rằng chồng mình đã là nạn nhân của virus corona chủng mới.
Bà đem nghi ngờ của mình đến hỏi chuyên gia y tế đã chăm sóc cho Gill, và nhận được câu trả lời rằng khi đó các chuyên gia chưa hiểu được vì sao bệnh của ông diễn tiến xấu, nhưng đến giờ họ nghĩ có khả năng là ông đã bị nhiễm Sars-Cov-2.
Không chỉ riêng trường hợp của Gill, đến nay, nhiều chứng cứ cho thấy virus xuất hiện ở người tại Trung Quốc vào cuối tháng11/2019. Dù Trung Quốc báo cáo chính thức lên Tổ chức Y tế Thế giới WHO về ca nhiễm trùng đầu tiên xác định được ngày 8/12, nhưng thông tin mà tờ South China Morning Post ghi nhận được là từ ngày 17/11.
Tại Anh, các trường hợp nhiễm virus corona chủng mới được xác nhận đầu tiên vào ngày 31/1 khi hai công dân Trung Quốc trong một khách sạn ở York cho kết quả dương tính. Nhưng khi dịch bệnh xảy ra và lan rộng, nhiều người đã nói với tờ Guardian về nghi ngờ họ hoặc người thân có thể nhiễm bệnh sớm hơn.
Bác sĩ Stephen Baker (Viện Bệnh truyền nhiễm thuộc Đại học Cambridge) cho biết, cảm lạnh, cúm và thậm chí viêm phổi, xét cho cùng, là phổ biến trong những tháng mùa đông, nhưng rất khó để nhận biết virus corona đến Anh từ khi nào.
Giờ thì câu chuyện đặt ra là có thể virus đã âm thầm lây lan từ trước và liệu những người đến và đi từ Trung Quốc vào thời điểm đó có thể đã bị nhiễm virus corona hay không?
Đầu tháng trước, một mẫu xét nghiệm bệnh nhân viêm phổi ở Paris ngày 27/12 cho kết quả dương tính Covid-19, càng củng cố quan điểm rằng virus đã đến châu Âu sớm hơn một tháng so với suy nghĩ trước đây.
WHO đã kêu gọi các nước điều tra bất kỳ trường hợp nghi ngờ sớm nào khác, để có thể hiểu rõ hơn việc lây lan virus corona, đồng thời khuyến khích các bác sĩ kiểm tra hồ sơ về các trường hợp viêm phổi có nguồn gốc không xác định vào cuối năm 2019.
Tuy nhiên, kể cả khi virus corona đã hiện hữu ở Anh từ trước, thì tại sao đến tháng 3 nó mới bùng phát và lây lan mạnh mẽ cũng là câu hỏi các nhà khoa học đang tìm cách trả lời.
“Hàng trăm ngàn người có thể đã được cứu mà không bị tử vong do Covid-19 tnếu thông tin minh bạch hơn, và phản ứng của hệ thống y tế nhanh và hiệu quả hơn, không chỉ ở Trung Quốc mà cả những nước khác”, bà Mayer chia sẻ.