Thảo luận tại hội trường, sáng nay, 25/5, ĐB Nguyễn Hữu Cầu (Nghệ An) cho biết, cử tri nức lòng trước kết quả kinh tế xã hội trong năm 2017 và những tháng đầu năm 2018. Tuy nhiên, cũng theo ĐB Cầu, cử tri đòi hỏi Quốc hội, Chính phủ cần làm nhiều hơn, nhanh hơn và quyết liệt hơn giải quyết những vấn đề bức xúc đang đặt ra.
Trước hết là vấn đề suy thoái đạo đức, kỷ cương phép nước chưa nghiêm. Theo ĐB Cầu, hiện thực cuộc sống thời gian gần đây xảy ra những "chuyện động trời, khó tin". Những hành vi mất nhân tính như lấy than củi tre làm thuốc ung thư, cô giáo phạt học sinh uống nước giẻ lau bảng, bạo hành trẻ em trong các trường mầm non, bạo lực trong học đường, bệnh viện, các vụ giết người dã man… gây chấn động dư luận và còn nhiều câu chuyện buồn khác.
“Cử tri tâm tư rằng, ước gì đời sống kinh tế như ngày nay còn đạo đức xã hội được như ngày xưa”, đại biểu Cầu nói. Theo ông, nguyên nhân của thực trạng đáng buồn nói trên có nhiều nhưng cốt yếu nhất là sự xuống cấp của đạo đức, sự buông lỏng kỷ cương phép nước. Do đó, cử tri kiến nghị Quốc hội, Chính phủ phải có những giải pháp đúng đắn, mạnh tay để ngăn chặn, đẩy lùi các hành vi mất nhân tính như trên.
Đánh giá cao các kết quả về kinh tế - xã hội Chính phủ đạt được năm 2017, ĐB Nguyễn Thanh Xuân (Cần Thơ) cũng cho rằng, năm 2017, đầu năm 2018 có nhiều vấn đề xã hội bức xúc xảy ra. Cụ thể như vấn đề giáo dục đào tạo, liên quan đến đạo đức người dạy, người học, cả phụ huynh và thầy cô giáo, gây bất an trong trật tự xã hội, vi phạm các quy tắc chuẩn mực xã hội, vi phạm pháp luật, lối sống.
Đại biểu kiến nghị Chính phủ có những phân tích đánh giá các vấn đề trên xảy ra nguyên nhân là do đâu. “Do quản lý yếu kém, do nhận thức xã hội, do cơ chế chính sách hay do pháp luật chúng ta về tính khả thi chưa cao?”, đại biểu đặt câu hỏi.
Lo lắng về vấn đề tuyển dụng, đào tạo lao động, ĐB Xuân nêu nên thực trạng, người học ra trường không có việc làm, chất lượng đào tạo thấp xảy ra lặp đi lặp nhiều năm qua trở thành nỗi lo của cử tri, được phản ánh trong các lần đại biểu Quốc hội tiếp xúc cử tri. Vấn đề này có tác động lớn đến đời sống xã hội nhưng chưa được đề cập rõ trong báo cáo chính phủ.
"Câu hỏi đặt ra có phải chúng ta chưa xác định được vấn đề chỉ tiêu tuyển sinh khi lập các cơ sở đào tạo, dẫn đến mất cân đối trong ngành nghề. Hệ lụy là người học không có việc làm. Chúng tôi mong muốn Bộ Giáo dục và Đào tạo có câu trả lời cho vấn đề này của cử tri”, đại biểu Xuân nhấn mạnh.
ĐB Nguyễn Hữu Cầu phản ánh thêm, cử tri phấn khởi với kết quả phòng chống tham nhũng thời gian gần đây nhưng vẫn tâm tư trăn trở trước sự thất thoát, lãng phí ngân sách Nhà nước. Nhất là trong việc giao đất, cho thuê đất và trong xây dựng cơ bản. Tình trạng dự án treo xảy ra nhiều, xuất hiện tình trạng đầu cơ "đất vàng" mua bán trục lợi.
“Trong xây dựng cơ bản, người dân so sánh rằng, nếu xây dựng một ngôi nhà, người dân xây hết 650 triệu, còn nhà nước xây hết 1 tỷ đồng. Nhưng chất lượng thẩm mỹ không bằng của người dân”, ông Cầu dẫn chứng và cho biết, cử tri kiến nghị Nhà nước tính toán lại định mức, bù giá, trượt giá, đội giá nếu không sẽ còn thất thoát vì thực tiễn 12 dự án thua lỗ nghìn tỷ là ví dụ nhãn tiền. Gần đây, Kiểm toán Nhà nước phát hiện ra các sai phạm ở các dự án BOT, cổ phần hóa doanh nghiệp...
“Cá biệt như dự án nạo vét sông Sào Khê điều chỉnh lên đến đội vốn 36 lần từ 72 tỷ lên 2.595 tỷ đồng đã chứng minh tâm tư của cử tri là có cơ sở”, ông Cầu nói.
ĐB Cầu cho biết thêm, ông nghiên cứu rất kỹ Báo cáo thẩm tra về Kinh tế xã hội của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội và Báo cáo Kiểm toán của nhà nước. Ông đề nghị 2 vấn đề lớn.
Thứ nhất là tốc độ tăng trưởng của năm 2017 và những tháng đầu năm 2018 là cao nhưng thu cân đối ngân sách là thâm hụt. “Ngoài nguyên nhân khách quan, chúng ta đang phụ thuộc vào các doanh nghiệp FDI thì nguyên nhân chủ quan hoặc là do luật thuế của chúng ta đang có vấn đề hoặc cơ quan chức năng có vấn đề, hoặc chúng ta chưa làm hết trách nhiệm của mình”, ông Cầu nhấn mạnh và cho biết, trong Báo cáo kiểm toán năm 2017, tình trạng nộp thuế, kê khai thuế thiếu doanh thu, xác định sai chi phí từ đó tính thiếu thuế GTGT thiếu thuế thu nhập doanh nghiệp diễn ra phổ biến, gây thất thoát lớn cho ngân sách nhà nước. Trong khi hậu kiểm của cơ quan chức năng còn quá ít. Chính phủ cần tập trung xử lý nguyên nhân này.
Thứ 2 đó là tốc độ giải ngân vốn đầu tư trung hạn, vốn xây dựng cơ bản còn rất chậm. Điều đó cho thấy khâu tổ chức kém, có vấn đề đang kéo dài nhiều năm chưa được xử lý. “Cử tri lo ngại nếu kéo dài tình trạng này hiệu quả càng thấp vậy trách nhiệm này thuộc bộ ngành địa phương nào cần chỉ rõ và xử lý nghiêm”, ông Cầu đề nghị.
