Đề xuất điều chỉnh 8 chỉ tiêu sử dụng đất
Trình bày tờ trình của Chính phủ về việc trình Quốc hội (QH) quyết định chủ trương điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (sau đây gọi tắt là Quy hoạch) tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường Lê Minh Ngân cho biết, cần thiết phải điều chỉnh Quy hoạch vì một số lý do, bao gồm có sự thay đổi các quy định của pháp luật về hệ thống quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; có sự thay đổi về nhu cầu sử dụng đất sau khi Quy hoạch sử dụng đất quốc gia được QH phê duyệt và do yêu cầu về rà soát, điều chỉnh định kỳ Quy hoạch sử dụng đất quốc gia và các Quy hoạch tỉnh theo quy định của Luật Quy hoạch năm 2017.
Chính phủ sẽ trình QH điều chỉnh Quy hoạch với các nội dung chủ yếu gồm điều chỉnh 8 chỉ tiêu sử dụng đất gồm nhóm đất nông nghiệp (trong đó có các loại đất đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên); nhóm đất phi nông nghiệp (trong đó có các loại đất là đất quốc phòng, đất an ninh); không trình QH phê duyệt Kế hoạch sử dụng đất quốc gia.
Chính phủ khẳng định, việc tính toán, xác định 8 chỉ tiêu sử dụng đất trong Quy hoạch sử dụng đất quốc gia điều chỉnh lần này cần phải tiến hành rà soát kỹ lưỡng, cân đối các chỉ tiêu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực và địa phương; trong đó, ưu tiên bố trí quỹ đất sử dụng cho mục đích quốc phòng, an ninh, giữ ổn định quỹ đất trồng lúa để bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, quản lý chặt chẽ đất rừng, duy trì độ che phủ rừng để góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, ứng phó với biến đổi khí hậu và thực hiện mục tiêu phát triển bền vững.
Chính phủ đề xuất nội dung QH quyết định chủ trương điều chỉnh Quy hoạch như sau: “Đồng ý chủ trương giao Chính phủ tổ chức lập điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, trình QH thông qua trong năm 2025” và đưa thành một nội dung tại Nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 8, QH khóa XV.
| |
Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường Lê Minh Ngân trình bày Tờ trình. |
Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của QH Vũ Hồng Thanh cho biết, việc Chính phủ trình QH xem xét chủ trương điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất quốc gia là phù hợp về thẩm quyền theo quy định pháp luật.
Tán thành sự cần thiết điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất quốc gia vì các căn cứ và nội dung như Tờ trình của Chính phủ, Thường trực Ủy ban Kinh tế cho biết, việc Chính phủ đề xuất điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất quốc gia là phù hợp với yêu cầu của QH.
Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị làm rõ, trường hợp QH quyết định điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thì có bao nhiêu quy hoạch tỉnh, quy hoạch ngành quốc gia hoặc các quy hoạch khác liên quan phải thực hiện điều chỉnh để bảo đảm tính đồng bộ theo quy định của Luật Quy hoạch và tác động của việc điều chỉnh Quy hoạch đối với các quy hoạch khác; đề nghị Chính phủ đánh giá tác động của chính sách, pháp luật đến việc thực hiện các chỉ tiêu sử dụng đất; tiếp tục rà soát, làm rõ nguyên nhân, nhất là nguyên nhân chủ quan dẫn đến việc đề xuất điều chỉnh các chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất nhằm bảo đảm sát với nhu cầu thực tiễn…
Bổ sung đánh giá tác động để có cơ sở xem xét, quyết định
Phát biểu tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của QH Hoàng Thanh Tùng đánh giá, Tờ trình của Chính phủ đã nêu khá đầy đủ cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý, cơ sở thực tiễn và việc điều chỉnh phù hợp với kỳ rà soát quy hoạch. Tuy nhiên, ông Hoàng Thanh Tùng đề nghị làm rõ hơn căn cứ theo quy định của Luật Quy hoạch để đề xuất điều chỉnh Quy hoạch.
Cùng với đó, Chính phủ cần bổ sung đánh giá tác động, làm rõ tác động của việc điều chỉnh Quy hoạch đến các quy hoạch thấp hơn của Quy hoạch trong hệ thống quy hoạch quốc gia như quy hoạch ngành, quy hoạch vùng, quy hoạch các tỉnh và TP đã được Thủ tướng phê duyệt để các đại biểu QH có đầy đủ cơ sở để xem xét, quyết định.
Chủ tịch QH Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, Quy hoạch có ý nghĩa hết sức quan trọng để phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội cho cả nước và từng địa phương nên phải làm đồng bộ.
Về nội dung chủ trương điều chỉnh Quy hoạch, Chủ tịch QH đề nghị làm rõ các mục tiêu, nguyên tắc để trên cơ sở đó Chính phủ tổ chức điều chỉnh Quy hoạch.
Đồng thời, trên sở kết quả rà soát Quy hoạch, cần chỉ ra được những chỉ tiêu sử dụng đất đang được thực hiện kém hiệu quả và những chỉ tiêu cần điều chỉnh tăng - giảm, thuyết minh rõ để QH xem xét.
Đặc biệt, Chủ tịch QH đề nghị nêu rõ định hướng các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể khắc phục tồn tại, hạn chế trong thực hiện Quy hoạch thời gian qua. Đây là vấn đề quan trọng nhất trong việc xin chủ trương điều chỉnh Quy hoạch.
Kết luận nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch QH Nguyễn Đức Hải nêu rõ, UBTVQH thống nhất trình QH xem xét quyết định chủ trương điều chỉnh Quy hoạch theo đề xuất của Chính phủ; yêu cầu Chính phủ chịu trách nhiệm về số liệu tình hình thực hiện Quy hoạch và nhu cầu sử dụng đất đã nêu trong Tờ trình.
UBTVQH đề nghị Chính phủ tiếp thu ý kiến của Chủ tịch QH và UBTVQH, ý kiến của cơ quan thẩm tra, hoàn thiện hồ sơ, tờ trình, tăng tính thuyết phục khi trình QH; lưu ý một số nội dung như bổ sung thêm một số hồ sơ, nguyên nhân khách quan, chủ quan dẫn đến phải điều chỉnh các chỉ tiêu sử dụng đất, bổ sung đánh giá tính cấp thiết cần phải điều chỉnh Quy hoạch theo quy định tại Điều 53 Luật Quy hoạch.
Cùng với đó, phân tích, đánh giá toàn diện, làm rõ hơn nữa các nguyên nhân đề xuất, các căn cứ, giải pháp, lưu ý các chỉ tiêu, cải thiện hiệu quả việc thực hiện Quy hoạch và việc phải điều chỉnh quy hoạch đất, sử dụng đất; đánh giá tác động của việc điều chỉnh Quy hoạch đến việc phải điều chỉnh các quy hoạch có liên quan, tác động đến quá trình đô thị hóa và phát triển hạ tầng, việc phát triển các công nghiệp, khu công nghệ cao để sử dụng đất một cách hiệu quả, tránh lãng phí nguồn lực đất đai.
Quá trình lập, điều chỉnh Quy hoạch cần bảo đảm các định hướng chiến lược của Đảng, Nhà nước trong việc giữ hợp lý diện tích đất lúa, độ che phủ rừng, quan tâm đến việc bố trí đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số, đất để ứng phó với biến đổi khí hậu như hiện tượng sạt lở và đất cho quốc phòng, an ninh.