ĐBP Y Tý được Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai giao nhiệm vụ tuần tra, quản lý tuyến đường biên giới dài hơn 23,1km gồm 05 cột mốc chủ quyền (từ mốc 85 đến 89), thuộc địa bàn 3 xã vùng cao Y Tý, Ngải Thầu và A Lù của huyện Bát Xát (Lào Cai) với trên 9 nghìn nhân khẩu là đồng bào các dân tộc Hà Nhì, Mông, Dao, Kinh, Phù Lá… Do đặc điểm của địa bàn vùng cao biên giới, trình độ dân trí của người dân vùng biên có nhiều hạn chế, một số tập tục lạc hậu còn chưa được xóa bỏ.
Mặt khác, ĐBP Y Tý là một trong những đơn vị nằm xa trung tâm tỉnh Lào Cai nhất. Với 31 thôn, bản, trong đó có 8 bản giáp biên, đây đồng thời cũng là khu vực kẻ thù thường lợi dụng tuyên truyền chống phá. Trước tình hình đó, Đảng ủy, Chỉ huy ĐBP Y Tý xác định, thực hiện tốt công tác dân vận là cơ sở quan trọng để Đồn hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị, trung tâm.
Hàng năm, đơn vị đã luôn chủ động tham mưu cho chính quyền địa phương trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng - an ninh cũng như phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện đời sống nhân dân; kêu gọi các nguồn lực xã hội hóa để hỗ trợ đồng bào các dân tộc trên địa bàn.
Cán bộ, chiến sĩ ĐBP Y Tý còn thường xuyên bám sát địa bàn, kịp thời hỗ trợ lương thực, thực phẩm, chăn màn, thuốc chữa bệnh và các loại giống cây trồng, vật nuôi cho người dân gắn với hướng dẫn, vận động, động viên các hộ dân tích cực tăng gia sản xuất, phát triển kinh tế.
Cùng với việc định kỳ cử các tổ công tác xuống thực hiện “3 cùng” (cùng ăn, cùng ở, cùng lao động) với bà con, ĐBP Y Tý cũng đặc biệt chú trọng công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân. Thông qua các buổi sinh hoạt thôn, bản và các hoạt động cộng đồng, nhiều nội dung như Luật Biên giới quốc gia; Luật Phòng, chống ma túy; cách phòng chống dịch bệnh, ăn ở hợp vệ sinh… đã được những người lính quân hàm xanh khéo léo lồng ghép để tuyên truyền đến nhân dân. Nội dung tuyên truyền được thể hiện bằng cả tiếng phổ thông và tiếng dân tộc nên đã giúp bà con dễ hiểu, dễ tiếp thu.
Cũng qua những buổi sinh hoạt tập trung, cán bộ biên phòng có thêm điều kiện để kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của đồng bào vùng biên, phối hợp cùng cấp ủy, chính quyền giải đáp những khúc mắc của bà con. Qua đó làm cho người dân thêm tin tưởng vào Đảng, tin yêu bộ đội.
Nằm cách trung tâm xã Y Tý hơn 22km, Hồng Ngài là một trong những bản nhận được sự quan tâm đặc biệt của cán bộ, chiến sĩ ĐBP Y Tý. Thượng tá Nguyễn Văn Sơn, Đồn trưởng ĐBP Y Tý chia sẻ, có đến tận nơi, cùng ăn cùng ở với bà con Hồng Ngài thì mới thấu hiểu và đồng cảm với người dân nơi đây. Cả bản có 52 hộ với 330 nhân khẩu, 100% là đồng bào dân tộc Mông. Đời sống bà con còn rất nhiều khó khăn, thiếu thốn.
Cán bộ, chiến sĩ Đồn đã đến từng hộ gia đình hướng dẫn, giúp đỡ bà con cách chăn nuôi, trồng lúa nước, phát triển kinh tế hộ gia đình và ăn ở, sinh hoạt hợp vệ sinh. Đồn cũng đã quyên góp tiền và vận động ngày công giúp người dân bản Hồng Ngài xây dựng một thủy điện nhỏ. Bà Vàng Thị Mon ở bản Hồng Ngài cho biết: “Vài năm trước, người Mông ở đây vất vả lắm. May có Bộ đội Biên phòng dạy trồng lúa nước, nuôi con lợn nên giờ cũng đã khá hơn rồi. Bọn nhở cũng có điều kiện được học cái chữ của Đảng, của Bác Hồ”.
Tìm hiểu được biết, song song với giúp dân phát triển kinh tế, cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng Y Tý còn luôn đồng hành với người dân các xã Y Tý, Ngải Thầu, A Lù trong việc phát triển văn hóa, xã hội, giáo dục. Hàng năm khi năm học mới bắt đầu, Đồn lại cử lực lượng phối hợp với giáo viên đến các gia đình vận động học sinh đến lớp. Đồn còn vận động, phối hợp với các đoàn thể trong và ngoài tỉnh quyên góp, ủng hộ các trường học trên địa bàn nhiều sách vở và vật phẩm, đồ dùng giáo dục có giá trị. Đã có hàng chục em nhỏ trên địa bàn được quay trở lại trường học văn hóa nhờ sự tuyên truyền, vận động, giúp đỡ của những người lính quân hàm xanh.
Đến thăm gia đình anh Lý A Pôn ở bản Phìn Chải 1, xã Ngải Thầu, chúng tôi được anh chia sẻ về hoàn cảnh khó khăn của gia đình. Vợ mất sớm vì bệnh hiểm nghèo, một mình anh Pon phải nuôi 2 con nhỏ. Thương bố vất vả, 2 cháu Lý Thị Ón và Lý Thị Mươn cùng học lớp 4 đã nhiều lần nghỉ học ở nhà giúp bố việc nhà và chăm sóc gia súc, gia cầm. Được các đồng chí Bộ đội Biên phòng đến tận nhà vận động, giúp đỡ, anh Pon đã quyết tâm cho các con đến trường để được học hành với mong muốn sau này cuộc sống các cháu đỡ vất vả.
Nỗ lực vì đời sống của đồng bào vùng biên giới, công tác chăm sóc sức khỏe cho người dân cũng được ĐBP Y Tý thực hiện có hiệu quả thông qua Chương trình Quân - Dân y kết hợp. Hàng năm, Đồn đều kết nối để các tổ chức, đoàn thể có điều kiện hỗ trợ, giúp đỡ nâng cao sức khỏe của bà con trên địa bàn.
Chỉ tính riêng từ năm 2012 đến nay, ĐBP Y Tý đã phối hợp cùng các cơ quan, tổ chức khám bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho có hơn 1.200 lượt người dân trên địa bàn đơn vị đóng quân. Đồng chí Sùng Hồng Mai, Phó Chủ tịch UBND huyện Bát Xát cho biết: “Là một điểm sáng trong thực hiện công tác dân vận ở địa phương, những năm qua Đồn Biên phòng Y Tý đã thực sự sát cánh, sẻ chia khó khăn, vất vả cùng người dân vùng biên. Với sự giúp đỡ của những người lính mang quân hàm xanh, đời sống người dân ở các xã A Lù, Y Tý, Ngải Thầu đã từng bước được cải thiện rõ rệt”.
Vượt lên mọi khó khăn, thiếu thốn, bằng những việc làm cụ thể, thiết thực, có thể thấy, tập thể cán bộ, chiến sĩ ĐBP Y Tý đã có những đóng góp quan trọng vào sự phát triển của các thôn, bản vùng biên tại khu vực đơn vị thực hiện nhiệm vụ. Những người lính biên phòng đã được nhân dân địa phương coi như con em trong gia đình. Và tình cảm giữa họ với bà con dân bản đã ngày thêm gắn bó, tạo thành phên dậu vững chắc, góp phần giữ vững chủ quyền an ninh, biên giới quốc gia.