Phòng thí nghiệm do Viện virus Vũ Hán (Học viện Khoa học Trung Quốc) điều hành chính là nơi mà các quan chức trong chính quyền của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump cho là nguồn gốc đại dịch Covid-19, dù họ không cung cấp được bằng chứng nào.
Phòng thí nghiệm nói trên là phòng duy nhất ở Trung Quốc đại lục được trang bị cho mức độ kiểm soát sinh học cao nhất - được gọi là Mức độ an toàn sinh học 4 (BSL-4).
Các phòng thí nghiệm BSL-4 được thiết kế để nghiên cứu các mầm bệnh nguy hiểm nhất trên thế giới - những mầm bệnh có nguy cơ lây truyền cao, thường gây tử vong và thường không có cách chữa trị đáng tin cậy, chẳng hạn như virus corona chủng mới chẳng hạn.
 |
| Peter Daszak, một thành viên của nhóm WHO điều tra nguồn gốc của Covid-19, trả lời truyền thông khi đến Viện virus học Vũ Hán. Ảnh: Reuters. |
Phòng thí nghiệm Vũ Hán được thành lập trong bối cảnh đại dịch hội chứng hô hấp cấp tính (SARS) nghiêm trọng gây chết người tràn qua Trung Quốc và các khu vực khác của châu Á vào năm 2002 và 2003.
Nhóm nghiên cứu phòng thí nghiệm Vũ Hán do nhà virus học Shi Zhengli dẫn đầu. Bà Shi Zhengli được mệnh danh là "người đàn bà dơi" của Trung Quốc do bà đã dành nhiều năm thám hiểm săn tìm virus trong hang dơi, tập trung vào các virus corona do dơi sinh ra - chính xác là nguyên nhân của đại dịch hiện nay.
Dơi là ổ chứa virus chính và mặc dù chúng không mắc bệnh nhờ sức đề kháng tự nhiên, chúng là vật mang mầm bệnh truyền nhiễm có khả năng tàn phá con người, bao gồm Ebola, bệnh dại, SARS và hội chứng hô hấp cấp Trung Đông (MERS). Giới khoa học hiện này cũng có sự đồng thuận là SARS-Cov-2, virus gây ra đại dịch Covid-19, cũng tiến hóa ở dơi và sau đó lây lan sang người, có khả năng vật chủ trung gian là động vật.
Điều này làm cho công việc của các phòng thí nghiệm như ở Vũ Hán trở nên quan trọng hơn, vì hiểu được cách virus tiến hóa và lây lan từ dơi sang người có thể giúp các nhà khoa học chống lại các bệnh lây nhiễm trong tương lai tốt hơn. Tuy nhiên, điều đó cũng có nghĩa là những phòng thí nghiệm như vậy có thể là nơi lưu trữ một số mầm bệnh có khả năng gây chết người và phải hết sức thận trọng để đảm bảo chúng không thoát ra ngoài.
Mặc dù chính quyền cựu tổng thống Mỹ D.Trump kiên quyết cho rằng điều này có thể diễn ra ở Vũ Hán, nhưng hầu hết các chuyên gia không đồng ý.
 |
| Các chuyên gia cùng với "người đàn bà dơi" Shi Zhengli. |
Trong một bài báo đăng trên tạp chí Nature Medicine vào tháng 3/2020, các chuyên gia hàng đầu về bệnh truyền nhiễm ở Hoa Kỳ, Vương quốc Anh và Úc cho biết "không thể chắc chắn" rằng virus corona chủng mới đã xuất hiện từ một phòng thí nghiệm, trích dẫn phân tích so sánh dữ liệu bộ gen.
Bài báo cho biết: “Các phân tích của chúng tôi cho thấy rõ ràng rằng SARS-CoV-2 không phải là một cấu tạo trong phòng thí nghiệm hay một loại virus bị thao túng có chủ đích”.
Theo CNN, Peter Daszak - thành viên của nhóm chuyên gia của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) hiện đang ở Vũ Hán và là chủ tịch của EcoHealth Alliance, một tổ chức phi lợi nhuận về sức khỏe môi trường - cho biết, ông tin tưởng vào các quy trình an toàn của phòng thí nghiệm.
Daszak, cũng là người từng làm việc với nhà virus học Shi Zhengli, nói: “Tôi biết rõ về phòng thí nghiệm đó. Đấy là một phòng thí nghiệm virus học tốt. Chúng tôi đã nói chuyện với Shi Zhengli, và tôi hy vọng rằng chúng tôi sẽ có cùng mức độ cởi mở và minh bạch.” Dù vậy, chuyên gia Daszak cho rằng nếu công việc tìm kiếm nguyên nhân ở Vũ Hán bắt đầu từ một năm trước sẽ tốt hơn rất nhiều.
Ngày 4/2, ông Vladimir Dedkov, chuyên gia Nga của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đang điều tra nguồn gốc virus SARS-CoV-2 tại Trung Quốc, cho biết Viện Virus Vũ Hán được trang bị đầy đủ và khó có thể hình dung có sự rò rỉ từ cơ sở này.
Theo TTXVN, chuyên gia Dedkov nói: “Tất nhiên, điều quan trọng là phái đoàn của chúng tôi tới thăm cơ sở này (Viện Virus Vũ Hán), nói chuyện với các đồng nghiệp và xem ở đó mọi thứ được tổ chức như thế nào. Tôi không biết ai đã chỉ trích họ, nhưng phòng thí nghiệm được trang bị một cách hoàn hảo. Tôi khó mà hình dung được cái gì đó có thể rò rỉ từ đây.”
