Tưởng được hoàn thuế, hóa ra bị truy thu, nộp phạt
Theo số liệu thể hiện trên tờ khai thuế giá trị gia tăng (GTGT), tháng 9/2014, Công ty Cổ phần Hưng Lâm (TP Long Xuyên, tỉnh An Giang), do xuất khẩu gạo nên bị “âm” số thuế hơn 1,25 tỷ đồng (Nhà nước nợ thuế DN) và số thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) Hưng Lâm còn nợ Nhà nước là hơn 306 triệu đồng. Sau khi cân đối bù trù, Hưng Lâm có văn bản xin hoàn thuế số tiền hơn 944 triệu đồng.
Tuy nhiên, qua quá trình kiểm tra hoàn thuế, DN này té ngửa khi bị CQT loại số thuế GTGT đầu vào do không đủ điều kiện khấu trừ theo quy định tại Điều 14, 15 Thông tư 219/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính với số tiền hơn 1,7 tỷ đồng.
Lý do, Cục Thuế tỉnh An Giang và Tổng cục Thuế qua kiểm tra xác định các hóa đơn GTGT đầu vào có giá trị trên 20 triệu đồng đã được Hưng Lâm thanh toán qua ngân hàng đúng quy định. Nhưng các tài khoản tiền gửi ngân hàng của công ty này chưa đăng ký với CQT theo quy định.
Do đó, CQT đã ban hành quyết định về việc Hưng Lâm không được hoàn thuế 1,25 tỷ đồng, đồng thời truy thu của DN này số tiền hơn 461 triệu đồng, phạt hành chính khai sai hơn 92 triệu đồng và phạt nộp chậm số tiền hơn 77 triệu đồng. Tổng cộng CTCP Hưng Lâm phải nộp là hơn 630 triệu đồng.
Tương tự, doanh nghiệp tư nhân (DNTN) Hiệp Lợi (huyện Chợ mới, tỉnh An Giang) phản ánh bị CQT truy thu và phạt số tiền hơn 558 triệu đồng do chưa đăng ký tài khoản ngân hàng với CQT.
Cụ thể, tháng 5/2014, Hiệp Lợi kê khai khấu trừ thuế GTGT đầu vào đối với hóa đơn mua vào có tổng giá trị thanh toán từ 20 triệu đồng trở lên. DN này dùng ủy nhiệm chi để chuyển tiền từ tài khoản của DN sang tài khoản bên bán là DNTN lúa gạo Trương Minh. Tuy nhiên, Trương Minh chưa đăng ký số tài khoản với CQT quản lý trực tiếp.
Chiếu theo quy định trong Thông tư 219/2013/TT-BTC, Hiệp Lợi đã bị phạt truy thu thuế hơn 374 triệu đồng, phạt vi phạm hành chính khai sai gần 75 triệu đồng và phạt chậm nộp hơn 108 triệu đồng.
Nặng nhất là trường hợp của DNTN Trường Hồng (cũng huyện Chợ Mới, An Giang), cũng với lý do tương tự, DN này bị truy thu và phạt với số tiền lên tới hơn 21,5 tỷ đồng. Trong đó số tiền truy thu là gần 16 tỷ đồng, tiền phạt khai sai hơn 3,1 tỷ đồng, phạt chậm nộp gần 2,7 tỷ đồng.
Thông tư làm khó doanh nghiệp
Trong đơn kiến nghị gửi lên Quốc hội, Chính phủ, Bộ Tài chính và Bộ Tư pháp, ông Phạm Hoàng Lâm - Giám đốc CTCP Hưng Lâm cho biết ,khi tham chiếu các quy định của pháp luật thì thấy có sự thiếu nhất quán (vênh nhau) giữa Luật Thuế GTGT, nghị định của Chính phủ và thông tư của Bộ Tài chính.
Cụ thể, Luật Thuế GTGT năm 2008 và Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế GTGT năm 2013 cũng như các nghị định hướng dẫn liên quan quy định về điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào (Nghị định 209/2013/NĐ-CP, Nghị định 12/2015/NĐ-CP) nêu rõ: “Chỉ có hóa đơn mua vào và chứng từ thanh toán qua ngân hàng trên 20 triệu là được khấu trừ thuế đầu vào”.
Thế nhưng, Thông tư 219/2013 của Bộ Tài chính lại quy định thêm ngoài việc thanh toán qua ngân hàng trên 20 triệu đồng, tài khoản ngân hàng bên mua và bên bán phải đăng ký với CQT thì mới được khấu trừ, hoàn thuế.
Ông Lâm cho rằng luật và nghị định không quy định bên mua và bên bán phải đăng ký tài khoản ngân hàng với CQT thì mới được khấu trừ thuế GTGT đầu vào nên việc Bộ Tài chính đưa thêm quy định như trên là trái với luật và nghị định.
Theo ông Lâm, đăng ký tài khoản ngân hàng với CQT là thủ tục hành chính nhằm áp dụng biện pháp cưỡng chế nợ thuế khi cần thiết, do đó DN có đăng ký hay không đăng ký tài khoản ngân hàng với CQT nhà nước cũng không thất thu về thuế và cũng không ảnh hưởng đến thuế GTGT, nhưng quy định chồng chéo, thiếu thống nhất như nêu trên đã đưa DN vào tình thế khó khăn, bị phạt, bị cưỡng chế. Ông Lâm cũng khẳng định, DN cũng không có tiền nộp thuế cho Nhà nước bởi những quy định bất hợp lý như vậy.
Cục Thuế An Giang nói gì?
Liên quan đến kiến nghị của DN, mới đây nhất, hôm 8/9/2016, Cục Thuế tỉnh An Giang đã có công văn gửi UBND tỉnh An Giang. Trong văn bản này, Cục Thuế tỉnh An Giang dẫn các quy định của Nghị định 209/2013/NĐ-CP và Thông tư 219/2013/TT-BTC và diễn giải: “Chứng từ thanh toán qua ngân hàng được hiểu là có chứng từ chứng minh việc chuyển tiền từ tài khoản của bên mua sang tài khoản của bên bán (tài khoản của bên mua và tài khoản của bên bán phải là tài khoản đã đăng ký hoặc thông báo với CQT) mở tại các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán theo các hình thức thanh toán phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành”.
Tại văn bản này, Cục Thuế tỉnh An Giang xác nhận thực tế trong quá trình quản lý thuế, một số DN chưa kịp đăng ký hoặc thông báo tài khoản ngân hàng với CQT. Khi CQT kiểm tra, DN không được chấp thuận khấu trừ thuế GTGT đối với hàng hóa dịch vụ mua đầu vào nên đã bị truy thu và xử phạt về thuế.
Từ thực tế trên, Cục Thuế tỉnh An Giang kiến nghị UBND tỉnh có ý kiến với Bộ Tài chính về những vướng mắc trên để có giải pháp tháo gỡ, nhằm tạo điều kiện cho một số DN được khấu trừ thuế GTGT.
Cụ thể: Trường hợp DN chưa đăng ký hoặc thông báo tài khoản ngân hàng với CQT nhưng qua thực tế kiểm tra, nhận thấy việc cung ứng dịch vụ hàng hóa, dịch vụ giữa các DN là có thật và có thực hiện thanh toán qua ngân hàng thì DN bị xử phạt hành chính về đăng ký thuế theo quy định hiện hành, DN được khấu trừ thuế GTGT đối với hàng hóa dịch vụ mua vào…
