Dữ liệu phân mảnh - cản trở chỉ đạo, điều hành
Ông Lê Hồng Quang - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần MISA chia sẻ, MISA tự hào vừa là doanh nghiệp (DN) tư nhân, vừa là DN phát triển các giải pháp hỗ trợ DN tư nhân chuyển đổi số - đây là một thị trường rộng lớn. Với MISA, “bộ tứ trụ cột” tạo ra cơ hội to lớn để tăng tốc đổi mới sáng tạo, mở rộng đầu tư nghiên cứu phát triển các công nghệ nền tảng như AI, Big Data, điện toán đám mây và các giải pháp SaaS phục vụ đa dạng nhóm khách hàng.
Ông Quang khẳng định, Nghị quyết 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 và Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị tạo ra điều kiện tiên quyết để DN có thể tập trung nguồn lực cho đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực cạnh tranh và xây dựng chính sách hỗ trợ mang tính chuyên biệt, giúp từng nhóm phát huy tối đa thế mạnh và vai trò trong chuỗi giá trị nền kinh tế. Tuy nhiên, để những Nghị quyết này đi vào cuộc sống, điều cốt lõi là phải tháo gỡ những điểm nghẽn đang tồn tại trong thực tiễn quản lý, sản xuất, kinh doanh.
Với vai trò là DN công nghệ tiên phong trong chuyển đổi số cho quốc gia, MISA đưa ra một số đề xuất để DN thực sự có môi trường kinh doanh thuận lợi và được tạo điều kiện tối đa để phát triển.
Theo đó, ông Lê Hồng Quang cho rằng, cần tháo gỡ điểm nghẽn về dữ liệu - Kết nối liên thông số liệu quốc gia. Hiện nay, dữ liệu giữa các Bộ, ngành, địa phương và DN còn phân mảnh, gây cản trở lớn cho việc ra quyết định và điều hành. MISA kiến nghị thúc đẩy xây dựng hệ thống dữ liệu dùng chung quốc gia trên nền tảng công nghệ điện toán đám mây, cho phép DN và cơ quan quản lý khai thác có chọn lọc, đảm bảo bảo mật. Bên cạnh đó cần chuẩn hóa và liên thông dữ liệu DN - Nhà nước, giúp giảm thủ tục, tiết kiệm thời gian cho DN và tăng tính minh bạch trong điều hành.
Tiếp đó phải xác định phổ cập công nghệ cho DN vừa và nhỏ (SME). Đây là một trong những “nút thắt” cần được ưu tiên tháo gỡ. Việt Nam có đến 97% DN thuộc nhóm vừa và nhỏ, nhưng nhiều đơn vị vẫn chưa có đủ năng lực tiếp cận công nghệ hiện đại. MISA đề xuất các DN công nghệ đồng hành cùng Nhà nước trong việc phổ cập nền tảng quản trị tài chính, nhân sự, kinh doanh… với chi phí phù hợp và giao diện thân thiện, dễ triển khai trong mọi lĩnh vực. Đồng thời, cần phát triển các trung tâm hỗ trợ chuyển đổi số cấp tỉnh, nơi các SME có thể được tư vấn, hướng dẫn thực tế về cách ứng dụng phần mềm vào sản xuất - kinh doanh.
Ngoài ra, MISA kiến nghị Nhà nước tăng cường hỗ trợ tài chính có trọng tâm, đặc biệt là cho các DN công nghệ và các DN khởi nghiệp (startup) đổi mới sáng tạo. Các gói tín dụng cần hướng tới từng lĩnh vực cụ thể, theo chuỗi giá trị, để tối ưu hóa hiệu quả sử dụng vốn. Cùng với đó là việc phối hợp xây dựng các chương trình đào tạo kỹ năng số, kiến thức về AI, dữ liệu lớn, quản trị số, từ đó nâng cao nội lực và khả năng thích ứng cho DN trong thời đại công nghệ số.
Doanh nghiệp không muốn nghe khẩu hiệu mơ hồ…
Chuyển đổi số không thể thực hiện trong ngày một ngày hai. Nhưng khi có sự tham gia chủ động từ DN, cùng với chính sách đúng và thực thi hiệu quả, Việt Nam hoàn toàn có thể hình thành một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện - nơi mà DN công nghệ chính là hạt nhân tăng trưởng, không chỉ cho ngành công nghiệp số mà cho toàn nền kinh tế.
Theo đánh giá của nhiều doanh nghiệp, Việt Nam đang có nhiều tín hiệu khởi sắc từ các chính sách cải cách, nhưng để thật sự chuyển mình, cần nhiều hơn những cam kết thể chế và hành động cụ thể. Với góc nhìn thực tế từ cộng đồng DN, đặc biệt là khối công nghệ - sáng tạo, những điểm nghẽn trong hạ tầng dữ liệu, môi trường pháp lý và cách thức thực thi vẫn là rào cản cần tháo gỡ…
Ông Nguyễn Văn Hiếu - Giám đốc điều hành Công ty CP Truyền thông và Công nghệ Việt (AI Group) nhấn mạnh: “Hiện tượng phổ biến là chính sách rất tiến bộ trên văn bản, nhưng triển khai ở địa phương lại trì trệ vì thiếu hướng dẫn hoặc cán bộ sợ trách nhiệm”. Thực tế này đã tồn tại dai dẳng nhiều năm qua, khiến cho không ít DN ngán ngẩm và đánh mất niềm tin vào các cam kết cải cách. Do đó, AI Group đề xuất cần ban hành hướng dẫn thi hành rõ ràng, đi kèm cơ chế giám sát chặt chẽ và công khai định kỳ việc thực hiện Nghị quyết 66 và 68 ở từng địa phương. Chỉ khi DN nhìn thấy kết quả cụ thể - chứ không chỉ nghe những khẩu hiệu mơ hồ thì họ mới mạnh dạn đầu tư, đổi mới và mở rộng hoạt động kinh doanh.
“Với góc nhìn thực tế từ cộng đồng DN, đặc biệt là khối công nghệ – sáng tạo, những điểm nghẽn trong hạ tầng dữ liệu, môi trường pháp lý và cách thức thực thi vẫn là rào cản cần tháo gỡ…”.
Cụ thể, để các Nghị quyết này phát huy hiệu quả, ông Hiếu cho rằng cần có 3 yếu tố then chốt, bao gồm: “Phải thực thi đồng bộ ở cấp địa phương - tránh tình trạng “trên thông - dưới tắc”, nơi làm tốt, nơi trì trệ do thiếu hướng dẫn hoặc cán bộ e ngại trách nhiệm. Chuyển đổi số phải là thay đổi tư duy quản trị, không chỉ là "máy tính hóa" thủ tục cũ mà cần tái thiết kế toàn diện quy trình, từ gốc đến ngọn. Bên cạnh đó, cần tăng cường cơ chế phản hồi và giám sát thực chất từ phía DN - đảm bảo tiếng nói của cộng đồng DN không chỉ được ghi nhận mà còn được xử lý kịp thời”.
Theo ông Hiếu, để đúng tinh thần của Nghị quyết 68 - lấy DN làm trung tâm cải cách - thì điều cần thiết là tái thiết kế toàn diện các thủ tục theo tư duy “zero-based”, bắt đầu từ số 0. Cần đặt câu hỏi lại cho từng quy trình, từng khâu có còn thực sự cần thiết hay không. Song song đó, cần xây dựng hệ thống tiếp nhận và xử lý phản hồi từ DN, với cam kết trả lời cụ thể và trong thời hạn nhất định. Việc này không chỉ tạo lòng tin mà còn giúp các Bộ, ngành có dữ liệu thực tế để cải tiến chính sách.
Bên cạnh đó, ông Hiếu cho rằng, không DN nào muốn đầu tư dài hạn nếu môi trường pháp lý thiếu ổn định. Tình trạng thay đổi chính sách giữa chừng, các chi phí “không chính thức” và sự không nhất quán trong quy trình xét duyệt, cấp phép… đang là những nguyên nhân chính làm giảm sức cạnh tranh của DN tư nhân trong nước.
Do đó, Nhà nước cần hoàn thiện cơ chế bảo vệ nhà đầu tư, bảo đảm tính tiên liệu của chính sách và giảm thiểu sự can thiệp tùy tiện từ phía các cơ quan thực thi. Đồng thời, cần tăng cường minh bạch trong các hoạt động đấu thầu, cấp phép và phân bổ tài nguyên (đất đai, tín dụng...), đi kèm với việc siết chặt thanh - kiểm tra chồng chéo gây phiền hà cho DN.
Doanh nghiệp không đòi hỏi mọi thủ tục phải hoàn hảo ngay từ đầu. Họ cần thấy rằng, khi gặp khó, sẽ có nơi lắng nghe; khi có góp ý, sẽ có người hành động. Đó mới là thứ tạo ra niềm tin và dẫn đường cho đầu tư, đổi mới, sáng tạo.
Ông Lê Hồng Quang - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần MISA: Cần hỗ trợ tài chính có trọng điểm cho DN công nghệ
| |
Đổi mới sáng tạo không thể tách rời với nguồn lực. Do đó, các chương trình tài chính ưu đãi cần được thiết kế sát thực tiễn, theo đặc thù ngành nghề và mô hình hoạt động. Nhà nước cần đẩy mạnh các chương trình hỗ trợ tài chính có trọng tâm, trọng điểm dành cho doanh nghiệp công nghệ và doanh nghiệp vừa, nhỏ khởi nghiệp sáng tạo, nhằm tháo gỡ nút thắt về vốn – một trong những rào cản lớn nhất hiện nay. Đồng thời, Nhà nước nên phối hợp với các tổ chức, doanh nghiệp uy tín như MISA để phát triển các chương trình đào tạo kỹ năng số, kiến thức về AI, dữ liệu lớn, quản trị số nhằm nâng cao năng lực nội tại cho doanh nghiệp”.
Ông Nguyễn Văn Hiếu - Giám đốc điều hành AI Group: Ba yếu tố để “điểm nghẽn” thành “đột phá”
| |
“Chúng tôi ghi nhận những chuyển biến tích cực trong cải cách thủ tục hành chính trong những năm gần đây. Cụ thể, một số thủ tục đã được rút gọn hoặc tích hợp trên các nền tảng số như Cổng dịch vụ công quốc gia, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian đi lại và chi phí thực hiện; Tính minh bạch được cải thiện, nhiều cơ quan hành chính đã công khai quy trình, thời hạn và phí/lệ phí cụ thể, giảm đáng kể tình trạng “mập mờ” gây khó cho doanh nghiệp; Sự phối hợp giữa các Bộ, ngành đã tốt hơn trước.
Tuy nhiên, để thực sự biến “điểm nghẽn” thành “đột phá”, chúng tôi cho rằng cần thêm 3 yếu tố then chốt, gồm: Thực thi đồng bộ ở cấp địa phương bởi dù trung ương có chỉ đạo rõ, nhưng việc triển khai thực tế tại địa phương vẫn còn khác nhau, nơi làm tốt, nơi vẫn trì trệ; Chuyển đổi số không chỉ là công cụ mà phải là tư duy: Không ít địa phương, Bộ ngành “số hóa thủ tục giấy tờ” thay vì cải tiến quy trình cốt lõi - điều này làm phát sinh thêm thủ tục thay vì rút gọn; Cơ chế phản hồi và giám sát doanh nghiệp cần thiết thực hơn: Doanh nghiệp cần kênh tiếp nhận phản ánh hiệu quả, được lắng nghe và xử lý kịp thời - chứ không chỉ mang tính hình thức”.