Trước đó, tại Văn bản số 9677 ngày 10/8/2018, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình có ý kiến chỉ đạo Bộ KH&ĐT kiểm tra, làm rõ các nội dung trong việc thực hiện Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường H2, TP Bắc Ninh do Liên danh Cty CP Tập đoàn Dabaco Việt Nam (Cty Dabaco) - Tổng Cty Xây dựng Trường Sơn làm chủ đầu tư.
Ngân sách thiệt hại vì tính toán thừa
Dự án này khởi đầu từ năm 2005 khi Cty DABACO được UBND tỉnh Bắc Ninh phê duyệt thực hiện Dự án tuyến đường H1, H2 (rộng 40m) theo hình thức hợp đồng BT (xây dựng - chuyển giao). Đến đầu tháng 12/2010, Dự án tuyến đường H2 được tách riêng ra phê duyệt với tổng mức đầu tư là 204 tỷ đồng, chiều dài 1.354m, mặt cắt ngang 40m.
Đến ngày 18/10/2017, dự án được phê duyệt điều chỉnh nâng tổng mức đầu tư lên 663 tỷ đồng, tổng chiều dài 1.390m, mặt cắt 100m. Hiện, UBND tỉnh Bắc Ninh đã lựa chọn xong và ký kết hợp đồng dự án với liên danh nhà đầu tư nói trên nhưng đang phải tạm dừng chờ Nghị định hướng dẫn thanh toán dự án BT.
Liên quan tới tổng mức đầu tư của dự án, Bộ KH&ĐT đã phát hiện và chỉ ra việc tính toán một số chi phí chưa chuẩn xác, một số hạng mục bị tính thừa có thể ảnh hưởng đến tổng mức đầu tư, ảnh hưởng đến bố trí quỹ đất đối ứng cho dự án. Cụ thể, chi phí xây lắp thừa hơn 5 tỷ đồng; chi phí quản lý dự án thừa hơn 78 triệu đồng; chi phí lãi vay thừa gần 1,9 tỷ đồng; chi phí dự phòng thừa 741 triệu đồng… Theo Bộ KH&ĐT, việc tính toán lại tổng mức đầu tư sơ bộ đã giảm được hơn 8 tỷ đồng cho ngân sách Nhà nước. Do dự án xây dựng tuyến H2 được đầu tư xây dựng theo hình thức BT nên tổng mức đầu tư sẽ ảnh hưởng tới diện tích và quỹ đất thanh toán cho nhà đầu tư, vì vậy để đảm bảo tính đúng, tính đủ và phù hợp với định mức, đơn giá theo quy định pháp luật hiện hành, Bộ KH&ĐT cho rằng cần rà soát lại để xác định chính xác giá trị tổng mức đầu tư mà nhà đầu tư phải thực hiện, đặc biệt là chi phí lãi vay, chi phí giải phóng mặt bằng.
Đề nghị đánh giá lại năng lực nhà đầu tư
Về quỹ đất dự kiến mà Nhà nước thanh toán cho nhà đầu tư, Bộ KH&ĐT cho biết: Theo dự kiến UBND tỉnh Bắc Ninh sẽ giao nhà đầu tư 2 khu đất đối ứng: một phần diện tích trong tổng số diện tích 36,06ha thuộc Dự án khu đô thị (KĐT) Vạn An tại phường Vạn An và xã Hòa Long, TP Bắc Ninh; một phần diện tích trong tổng số diện tích 58,46ha thuộc Dự án KĐT Phong Khê, Phúc Xuyên, TP Bắc Ninh. Nhưng nội dung hợp đồng mà UBND tỉnh Bắc Ninh ký với nhà đầu tư chỉ có các điều khoản về nguyên tắc xử lý chênh lệch về giá trị dự án BT và giá trị quỹ đất thanh toán mà chưa nêu cụ thể các thông tin về diện tích, giá trị quỹ đất tương ứng dự kiến thanh toán cho nhà đầu tư là chưa đúng với theo quy định quản lý, sử dụng tài sản công.
Để đảm bảo nguyên tắc ngang giá, không để thất thoát tài sản của Nhà nước, Bộ KH&ĐT đề nghị UBND tỉnh Bắc Ninh phải kiểm tra, rà soát kỹ lưỡng diện tích khu đất, quỹ đất được bố trí để thanh toán cho dự án này. Trong hợp đồng phải nêu rõ diện tích khu đất, quỹ đất được bố trí để thanh toán cho nhà đầu tư chỉ là một phần trong tổng số 29,25ha thuộc Dự án KĐT Dabaco - Vạn An và Dự án KĐT Phong Khê, Phúc Xuyên.
Từ kết quả kiểm tra tại dự án này, Bộ KH&ĐT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ yêu cầu UBND tỉnh Bắc Ninh thực hiện đánh giá lại năng lực kinh nghiệm của nhà đầu tư trên cơ sở cập nhật lại thông tin về năng lực, kinh nghiệm để đảm bảo đáp ứng yêu cầu của dự án đầu tư, xây dựng tuyến đường H2 dựa trên tiêu chí đánh giá năng lực, kinh nghiêm theo quy định hiện hành. Trường hợp sau khi đánh giá lại nếu nhà đầu tư đáp ứng đủ thì mới tiếp tục xem xét các nội dung khác. Trường hợp không đáp ứng năng lực, kinh nghiệm thì UBND tỉnh Bắc Ninh phải tiến hành tổ chức lựa chọn lại nhà đầu tư theo đúng quy định.
Bộ KH&ĐT cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ yêu cầu tỉnh Bắc Ninh rà soát, phê duyệt lại tổng mức đầu tư để đảm bảo tính đúng, tính đủ và phù hợp với định mức, đơn giá theo quy định hiện hành. Trên cơ sở kết quả rà soát lại, UBND tỉnh Bắc Ninh phải đàm phán lại với nhà đầu tư một cách chi tiết, cụ thể về biện pháp tổ chức thi công và tiến độ thực hiện công trình BT để xác định số vốn vay và tính toán lại mức lãi vay theo quy định, qua đó xác định chính xác giá trị tổng mức đầu tư mà nhà đầu tư đã thực hiện.
Nhà đầu tư được “siêu” hưởng lợi
Theo hợp đồng BT, liên danh Cty Dabaco- Tổng Công ty xây dựng Trường Sơn được tỉnh Bắc Ninh giao 57ha (570.000m2) đất xây dựng đô thị mới, trong đó có 18,4ha (184.000m2) đất ở. Với tổng mức đầu tư và quỹ đất được đổi như trên, UBND tỉnh Bắc Ninh đang định giá quá rẻ quỹ đất mang đổi cho nhà đầu tư (1m2 được định giá khoảng 1,16 triệu đồng). Còn nếu chỉ tính diện tích đất ở khoảng 18,4ha mà liên doanh này sẽ xây biệt thự, nhà liền kề, chung cư để bán thì giá đất cũng chỉ nhích lên khoảng 3,6 triệu đồng/m2.