Theo ông Hoàng Hải, Phó Cục trưởng Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng (Bộ Xây dựng), kết quả kiểm định do Viện Khoa học công nghệ Xây dựng phối hợp với Viện Vật liệu xây dựng thực hiện cho thấy, nguyên nhân trực tiếp gây vỡ tuyến ống truyền tải nước Sông Đà là do chất lượng của ống không đồng đều.
Chất lượng ống kém, thi công thiếu cẩn trọng
Kiểm định cho thấy, tại một số vị trí của ống có hiện tượng bong rộp, tách lớp, một số chỉ tiêu cơ lý không đảm bảo dẫn đến suy giảm khả năng chịu lực cục bộ của đường ống; thiếu các yêu cầu kỹ thuật đối với việc sản xuất, thi công lắp đặt ống theo tiêu chuẩn áp dụng.
Không những thế, đường ống đã chịu tác động bất lợi trong quá trình thi công, lắp đặt. Tại một số vị trí xuất hiện tảng đá, bê tông lẫn vào lớp cát đệm xung quanh ống làm mất ổn định của ống. Một số khu vực có hầm chui dân sinh không có các tấm đan bảo vệ ống dẫn đến giảm khả năng chịu tải của tuyến ống trước tác động của tải trọng bên ngoài. Có nhiều đoạn ống bị hư hỏng và phải thay thế do bị rơi khi vận chuyển, va đập với máy xúc, bị đá rơi vào, đẩy nổi khi lắp đặt, sạt trượt hố móng,…
Bên cạnh đó, hệ thống đường ống này còn bị ảnh hưởng bởi việc thi công xây dựng tuyến đại lộ Thăng Long, đường ngang dân sinh sau khi đường ống đã được thi công lắp đặt và tải trọng do các phương tiện giao thông trên đại lộ Thăng Long, đường ngang, đường dân sinh tác động lên ống.
Một nguyên nhân khác được xác định đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng đường ống, đó là sự hạn chế về kinh nghiệm trong thiết kế, gia công chế tạo, thi công đường ống dẫn nước sạch bằng composite cốt sợi thủy tinh ở Việt Nam.
Chung sống với rủi ro trước khi xây được hệ thống mới
Trước mắt, để tránh vỡ đường ống, gây mất nước diện rộng, ảnh hưởng đến đời sống của bà con, đơn vị hữu trách kiểm soát áp lực và lưu lượng của toàn tuyến nói chung để có thể phát hiện sự bất thường trong hệ thống sớm hơn ngay từ các chỉ số trên các thiết bị kiểm soát; đồng thời, duy trì áp suất làm việc trong ống ở mức ổn định nhất có thể và có giải pháp ứng cứu, khắc phục nhanh nhất khi sự cố xảy ra. Thiết lập hệ thống đấu nối đồng bộ với các nguồn cấp nước khác để giảm việc mất nước cục bộ, có biện pháp đảm bảo hành lang an toàn bảo vệ tuyến (đường cắt ngang qua ống, đường dân sinh, đường ngang,..).
Về lâu dài, đơn vị sản xuất ống composite cốt sợi thủy tinh phải thực hiện các thí nghiệm minh chứng cho việc đảm bảo yêu cầu kỹ thuật trong sản xuất ống, đặc biệt là độ bền lâu của ống composite nhằm duy trì hoạt động ổn định trong thời gian vận hành khai thác sử dụng (50 năm) trước khi cung cấp ống cho các dự án tương tự.
Bộ Xây dựng cũng yêu cầu Tổng Cty Vinaconex nhanh chóng làm các thủ tục cần thiết để triển khai đầu tư xây dựng tuyến ống truyền dẫn cấp nước sạch giai đoạn II trong thời gian nhanh nhất có thể để đáp ứng kịp thời nhu cầu sử dụng và phát triển đô thị.
