Đề xuất đình chỉ, vẫn cần được các quốc gia EU bỏ phiếu, sẽ ngăn tất cả những người có hộ chiếu được cấp kể từ ngày 25/5/2015 - khi Vanuatu bắt đầu cấp một số lượng đáng kể hộ chiếu để đổi lấy đầu tư - du lịch đến EU mà không cần thị thực.
Các chương trình nhập quốc tịch theo đầu tư (CBI) cho phép công dân nước ngoài mua quốc tịch Vanuatu với giá 130.000 đô la Mỹ trong một quá trình thường chỉ mất hơn một tháng mà không cần đặt chân đến quốc gia này.
Một trong những yếu tố hấp dẫn nhất của chương trình hộ chiếu là nó cấp quyền truy cập không bị ràng buộc, miễn thị thực vào 130 quốc gia bao gồm Vương quốc Anh và các quốc gia EU, cho phép người mang hộ chiếu đến đó trong 90 ngày mà không cần thị thực. Vanuatu cũng hoạt động như một thiên đường thuế, không có thuế thu nhập, doanh nghiệp hoặc tài sản.
Ủy ban - cơ quan điều hành của Liên minh Châu Âu - tin rằng các chương trình cấp quyền công dân cho nhà đầu tư của Vanuatu “có những khiếm khuyết nghiêm trọng và lỗi bảo mật”, bao gồm “việc cấp quyền công dân cho những người nộp đơn được liệt kê trong cơ sở dữ liệu của Interpol”, “thời gian xử lý đơn đăng ký trung bình quá ngắn để cho phép sàng lọc ”,“ tỷ lệ từ chối rất thấp” và một số ứng viên đến từ các quốc gia thường bị loại khỏi chương trình quốc tịch.
Năm ngoái, tờ Guardian tiết lộ rằng trong số hơn 2.000 người mà Vanuatu đã bán quyền công dân vào năm 2020 là những doanh nhân và cá nhân bị cảnh sát các nước trên thế giới truy lùng.
Lãnh đạo phe đối lập của Vanuatu, Ralph Regenvanu, cho biết đề xuất ủy ban là "không thể tránh khỏi". "Chúng tôi đã cảnh báo chính phủ thực hiện các cải cách được khuyến nghị đối với chương trình trong gần hai năm nay, nhưng không có gì được thực hiện."
Glen Craig, một công dân Vanuatu-New Zealand, người đã phát triển chương trình CBI của Vanuatu vào năm 2012, cho biết tác động của thông báo này sẽ có những tác động “tiêu cực lớn” đối với nền kinh tế.
Vanuatu là một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới, được Ngân hàng Thế giới đưa ra GDP bình quân đầu người là 2.780 đô la Mỹ. Việc bán hộ chiếu là nguồn thu lớn nhất của chính phủ Vanuatu, với phân tích của Investment Migration Insider cho thấy nó chiếm 42% nguồn thu của chính phủ vào năm 2020.
