Bà Ylva Johansson, Ủy viên Nội vụ châu Âu, nói với Euronews chiều 25/8, "Tình hình cực kỳ đáng lo ngại. Chúng tôi biết Taliban có khả năng gì, vì vậy rất nhiều người đang gặp nguy hiểm ở Afghanistan: những người đấu tranh cho quyền phụ nữ, cho các quyền cơ bản, nhà báo, tác giả. Vì vậy, điều quan trọng là phải bảo vệ họ".
Bà cũng nói: “Chúng tôi đã rút ra bài học từ năm 2015 để không xảy ra một cuộc khủng hoảng di cư mới ở Liên minh châu Âu” và nhấn mạnh rằng các quốc gia thành viên không nên tự mình hành động đơn phương và thay vào đó hãy hành động như một khối thống nhất.
"Chúng ta không nên đợi cho đến khi có người tị nạn Afghanistan ở biên giới bên ngoài. Chúng ta phải can thiệp sớm hơn nhiều. Và tất nhiên, bao gồm cả vấn đề tài chính" - Ủy viên Nội vụ châu Âu nói.
Bà Ylva cho biết, số tiền này sẽ dùng để hỗ trợ khoảng 3,5 triệu người Afghanistan phải di dời và dễ bị tổn thương hiện đang ở trong nước .
Johansson cho biết EU nên hỗ trợ như nhau cho Cơ quan Người tị nạn của Liên hợp quốc (UNHCR) và các nước láng giềng như Pakistan, Iran và Tajikistan, những quốc gia có khả năng trở thành điểm đến ngay lập tức nhất cho người tị nạn.
Cảnh báo của bà Johansson được đưa ra trong bối cảnh các nhà lãnh đạo G7 không thuyết phục được chính quyền Mỹ của Tổng thống Joe Biden gia hạn việc rút quân sau ngày 31/8.
| |
Hàng nghìn người Afghanistan vẫn chờ một chuyến bay sơ tán ở sân bay Kabul. Ảnh: AP |
Sau cuộc họp G7, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã công bố gói viện trợ nhân đạo cho Afghanistan trị giá 200 triệu euro. Đồng thời cũng cho biết một chương trình hỗ trợ phát triển trị giá 1 tỷ euro kéo dài nhiều năm đã tạm thời bị đóng băng cho đến khi có sự rõ ràng hơn về chính phủ mới của Taliban.
Trong những ngày gần đây, Josep Borrell, người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU và Paolo Gentiloni, Cao ủy EU về kinh tế, đã đưa ra ý tưởng kích hoạt Chỉ thị Bảo vệ Tạm thời, một đạo luật của EU năm 2001 chưa bao giờ được sử dụng.
Chỉ thị cho phép thành lập một hệ thống nhanh chóng để quản lý dòng người di cư bị do xung đột vũ trang, bạo lực phổ biến hoặc vi phạm nhân quyền có hệ thống.
Kế hoạch này dựa trên việc chia sẻ gánh nặng và "cân bằng nỗ lực" giữa tất cả các nước EU (ngoại trừ Ireland và Đan Mạch, những nước vào thời điểm đó đã sử dụng điều khoản chọn không tham gia) và có thể cấp bảo vệ tạm thời, bao gồm cả giấy phép cư trú, cho tối đa ba nhiều năm.
Tuy nhiên, bà Johansson không đồng ý và nói rằng cơ chế này "không phải là vấn đề của ngày hôm nay".
Một quy định năm 2020, được đưa ra dưới sự giám sát của Johansson, cho thấy Chỉ thị Bảo vệ Tạm thời phải được điều chỉnh vì nó "không còn đáp ứng với thực tế hiện tại của các quốc gia thành viên" và việc kích hoạt nó gần như là không thể.
Thay vào đó, trọng tâm của EU nên tập trung vào làm việc với các quốc gia thành viên và các đồng minh bên ngoài, như Canada và Vương quốc Anh, những người sẵn sàng cung cấp nơi trú ẩn cho người dân Afghanistan cần được quốc tế bảo vệ.
Bà Johansson cho biết "rất nhiều" quốc gia EU đang "sẵn sàng đẩy mạnh tái định cư". Các bộ trưởng Nội vụ cùng với Ủy ban sẽ thảo luận về vấn đề này trong những ngày tới.
Tuy nhiên, một số người đứng đầu chính phủ, như Thủ tướng Áo Sebastian Kurz và Thủ tướng Slovenia Janez Janša, đã thể hiện rõ sự phản đối của họ trong việc chào đón bất kỳ người tị nạn Afghanistan nào. Trong khi đó, Hy Lạp đang xây dựng một hàng rào dài 40 km trên biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ để đề phòng một làn sóng người di cư tràn vào.
"Các quốc gia thành viên có quyền quyết định cách họ bảo vệ biên giới bên ngoài của mình và họ là người tốt nhất để đánh giá cách thực hiện điều đó", bà Johansson nói về sáng kiến của Hy Lạp.