Theo AFP, những phát biểu trên được ông Tusk đưa ra trong lúc Mỹ và Trung Quốc đang bên bờ vực của một cuộc chiến tranh thương mại toàn diện mà nhiều người lo ngại có thể ảnh hưởng xấu tới nền kinh tế toàn cầu. Ngoài ra, Mỹ cũng đang vướng phải những tranh cãi với các đồng minh ở châu Âu và Canada về vấn đề thuế quan. “Trách nhiệm chung của châu Âu, Trung Quốc và cả Mỹ, Nga không phải là phá hủy trật tự thương mại toàn cầu mà là cải thiện trật tự đó, không phải là khơi mào chiến tranh thương mại vốn thường dẫn đến những điểm nóng xung đột trên trong lịch sử. Vẫn còn thời gian để ngăn chặn xung đột và tình cảnh hỗn loạn”, ông Tusk nói.
Trước khi đưa ra những phát biểu trên, ông Tusk đã có cuộc thảo luận với Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường trong khuôn khổ hội nghị thượng đỉnh thường niên EU – Trung Quốc đang diễn ra ở thủ đô Bắc Kinh của Trung Quốc. Tại cuộc gặp có sự tham dự của cả Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker, ông Tusk cho rằng thế giới cần thực hiện cải cách thương mại thay vì đối đầu. “Đó là lý do tôi kêu gọi các chủ tọa phía Trung Quốc và cả các Tổng thống Trump và Putin cùng khởi động tiến trình cải tổ toàn diện Tổ chức thương mại thế giới WTO. Hiện nay, chúng ta đang đối mặt với tình trạng khó xử là tham gia vào cuộc chiến khó nhằn như chiến tranh thuế quan và xung đột ở các nơi như Ukraine và Syria hay tìm kiếm những giải pháp chung dựa trên các nguyên tắc công bằng”, ông Tusk nói. Tuy nhiên, Chủ tịch Hội đồng châu Âu không cho biết rõ dạng cải cách mà ông đề cập đến là gì.
Hồi tháng 5 vừa qua, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng đã kêu gọi tổ chức các cuộc đàm phán về cải tổ WTO. Lời kêu gọi này được đưa ra khi các công ty châu Âu đang chuẩn bị để đối phó với việc Mỹ đánh thuế vào các mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ. EU – thị trường chung lớn nhất thế giới với 28 nước và 500 triệu dân – đang tìm cách trấn an các nước trong liên minh trước chính sách “Nước Mỹ trên hết” do Tổng thống Mỹ Donald Trump thực hiện. Ông Trump cuối tuần qua cũng đã khiến cho bầu không khí trở nên căng thẳng hơn với việc xếp EU, Nga và Trung Quốc là “các đối thủ” của Mỹ.
Bên cạnh việc đánh thuế thép và nhôm từ châu Âu, Nga và các đối tác thương mại lớn, ông Trump hồi đầu tháng còn quyết định đánh thuế đối với số hàng hóa trị giá 34 tỉ USD từ Trung Quốc, kéo theo phản ứng trả đũa từ Bắc Kinh. Hồi tuần trước, Mỹ tiếp tục đe dọa đánh thuế thêm 200 tỉ USD hàng hóa từ Trung Quốc, khiến Bắc Kinh cũng đã ngay lập tức tuyên bố sẽ trả đũa thêm. Những tranh cãi qua lại giữa các bên đã dấy lên lo ngại rằng các cường quốc kinh tế thế giới có thể lún vào một cuộc chiến tranh thương mại toàn diện có thể ảnh hưởng tới tăng trưởng toàn cầu.
Trung Quốc ngày 16/7 cho biết tăng trưởng kinh tế của nước này đã chậm lại xuống mức 6,7% trong quý II của năm nay, thấp hơn so với mức 6,8% của quý I. Người phát ngôn của Chính phủ Trung Quốc cùng ngày cũng cảnh báo rằng xung đột thương mại đe đọa tác động xấu tới tất cả các nền kinh tế trên thế giới. “Căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ ảnh hưởng tới kinh tế Trung Quốc và Mỹ. Hiện nay, nền kinh tế thế giới đã hội nhập sâu, chuỗi công nghiệp đã trở thành toàn cầu hóa và nhiều quốc gia liên quan cũng sẽ cảm nhận được tác động”, ông Mao Shengyong – người phát ngôn cơ quan thống kê quốc gia Trung Quốc, nói.
