Theo Reuters, căng thẳng giữa Mỹ và Iran đã gia tăng trong những ngày gần đây, dấy lên lo ngại về khả năng bùng nổ một cuộc xung đột giữa 2 nước. Hôm đầu tuần trước, Mỹ đã rút một số nhân viên ngoại giao khỏi đại sứ quán của nước này ở Baghdad và lãnh sự quán tại một thành phố khác ở Iraq sau các vụ tấn công nhằm vào các tàu chở dầu ở vùng Vịnh.
Tuy nhiên, trong phát biểu trước khi kết thúc chuyến thăm Trung Quốc cuối tuần qua, Ngoại trưởng Iran khẳng định Iran không muốn chiến tranh. “Sẽ không có chiến tranh vì chúng tôi không muốn chiến tranh, cũng không có ai nghĩ hay ảo tưởng rằng họ có thể đối đầu với Iran trong khu vực", ông Zarif được hãng thông tấn nhà nước IRNA của Iran dẫn lời tuyên bố.
Phát biểu của Ngoại trưởng Iran được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump trong thời gian qua đã tăng cường các biện pháp trừng phạt kinh tế nhằm vào Iran, đồng thời tăng cường sự hiện diện quân sự của Mỹ trong khu vực với cáo buộc Iran đe dọa binh sĩ và các lợi ích của Mỹ. Song, Tehran mô tả những bước đi của Mỹ là nhằm kích động “chiến tranh tâm lí” và là “trò chơi chính trị”.
“Sự thật là ông Trump đã chính thức nói và nhắc lại rằng ông ấy không muốn chiến tranh. Nhưng, những người xung quanh ông ấy đang thúc đẩy chiến tranh vì họ muốn làm cho nước Mỹ mạnh hơn trước Iran”, Ngoại trưởng Iran nói. Trong một phát biểu hồi tháng trước, ông Zarif cho rằng ông Trump có thể bị lôi kéo vào một cuộc xung đột bởi những người như cố vấn an ninh quốc gia John Bolton – người có quan điểm cứng rắn về Iran.
Sau khi gây áp lực lên Tehran, Tổng thống Mỹ Trump gần đây đã công khai nói rằng ông muốn theo đuổi một con đường ngoại giao với Iran. Tuy nhiên, Tổng thống Iran Hassan Rouhani ngày 18/5 tuyên bố Iran sẽ không để bị bắt nạt đến mức phải đàm phán.
“Tuyên bố của Mỹ rằng nước này buộc chúng tôi vào bàn đàm phán là vô giá trị... Chúng tôi hướng tới logic, đàm phán và đối thoại... nhưng chúng tôi sẽ không bao giờ đầu hàng trước bất cứ ai có ý định bắt nạt chúng tôi”, Tổng thống Iran được truyền thông nước này dẫn lời nói.
Cùng ngày, Thiếu tướng Hossein Salami - chỉ huy của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran – cũng tuyên bố Iran không có gì phải sợ Mỹ. Song, ông Salami ngày 19/5 khẳng định không theo đuổi chiến tranh với Mỹ.
Trong một dấu hiệu cho thấy sự căng thẳng gia tăng trên toàn khu vực, Tập đoàn Exxon Mobil đã sơ tán các nhân viên nước ngoài khỏi một mỏ dầu ở Iraq sau nhiều ngày Mỹ và Iran liên tục có những phát biểu đe dọa lẫn nhau. Tại một số nơi khác trong khu vực vùng Vịnh, Bahrain cũng đã cảnh báo công dân của nước này không đi tới Iraq hoặc Iran do “tình hình bất ổn”. Còn tại Mỹ, giới chức nước này đã khuyến cáo các hãng hàng không thương mại cẩn trọng khi khai thác các chuyến bay trên vùng biển thuộc vùng Vịnh và Vịnh Oman.
Trong một diễn biến có liên quan, ngày 19/5, các thành viên chủ chốt của Tổ chức các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC), trong đó có Nga, nhóm họp tại Ả rập Xê-út để thảo luận về các biện pháp nhằm bình ổn thị trường dầu thô đang biến động trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Iran đang gia tăng ở vùng Vịnh, đe dọa làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu. Cuộc họp theo kế hoạch được tổ chức nhằm đánh giá về thị trường dầu thô và kiểm điểm việc tuân thủ yêu cầu cắt giảm sản lượng đã được thống nhất năm ngoái.
Mỹ hồi năm ngoái đã rút khỏi hiệp ước hạt nhân giữa các cường quốc với Iran được ký năm 2015, theo đó giới hạn chương trình hạt nhân của Iran để đổi lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt quốc tế. Iran kể từ đó đã tiếp tục tuân thủ các điều khoản của hiệp ước nhưng ông Rouhani mới đây tuyên bố sẽ thu hẹp lại một số hạn chế đối với hoạt động hạt nhân của nước này theo hiệp ước.
