Thủ đoạn ngày càng tinh vi
Thời gian qua, tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy trên địa bàn TP HCM diễn biến phức tạp, nghiêm trọng và khó lường.
Theo đánh giá của các lực lượng chức năng, hiện nay, có sự gia tăng về hoạt động với đường dây vận chuyển ma túy gồm cả heroin và ma túy tổng hợp từ vùng Tam giác Vàng về các tỉnh giáp biên giới Lào, Campuchia. Sau đó, các đối tượng vận chuyển theo đường bộ về TP HCM tiêu thụ hoặc lợi dụng chính sách xuất nhập khẩu hàng hóa tiếp tục vận chuyển đi nước thứ ba bằng đường hàng không.
Bên cạnh đó, lượng lớn ma túy tổng hợp từ châu Âu do các đối tượng gốc Việt định cư tại nước ngoài lợi dụng sự mất cảnh giác của người dân, đơn vị bưu chính, chuyển phát nhanh… để vận chuyển về Việt Nam qua sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất.
Là cảng hàng không lớn nhất cả nước, sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất chiếm khoảng 60% quy mô hành khách xuất nhập cảnh, hàng hóa xuất nhập khẩu của cả nước. Hiện có trên 50 hãng hàng không đang khai thác. Trung bình 1 năm, cơ quan Hải quan làm thủ tục cho khoảng 70 ngàn chuyến bay, 10 triệu lượt hành khách xuất nhập cảnh và thủ tục xuất nhập khẩu 120 ngàn tấn hàng hóa…
Chính vì lượng hàng, lượng người xuất nhập cảnh lớn nên vấn đề nhức nhối hiện nay là tình trạng buôn lậu và ma túy, lợi dụng để gian lận thương mại.
Theo Cục Hải quan TP, qua các vụ ma túy do đơn vị bắt giữ cho thấy các đối tượng buôn bán ma túy trong và ngoài nước thường câu kết hình thành đường dây, tổ chức tội phạm xuyên quốc gia, hoạt động hết sức manh động, liều lĩnh.
Tội phạm ma túy nghiên cứu kỹ lưỡng các chính sách tạo thuận lợi, thông thoáng cho doanh nghiệp, hành khách trong hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh để lợi dụng cất giấu, vận chuyển ma túy với các phương thức, thủ đoạn như: Khai báo sai tên hàng, khai báo những mặt hàng được hệ thống phân luồng xanh để cất giấu ma túy vào hàng hóa.
Đối với hàng xuất khẩu, đối tượng thường sử dụng các trang mạng xã hội để liên lạc với các đơn vị vận chuyển, sử dụng các dịch vụ giao hàng công nghệ khó truy vết.
Với hành lý của hành khách xuất nhập cảnh các đối tượng cất giấu ma túy như ép ma túy vào thành bìa carton, bìa sách truyện tranh, khung ảnh, thành vali, vali hai đáy, trong tuýp kem đánh răng,... Các đối tượng thường thuê người để vận chuyển là nhóm người có quốc tịch thuộc các quốc gia khu vực Đông Nam Á nhằm miễn thị thực nhập cảnh khi vào Việt Nam (người Lào, Thái Lan).
Chủ động triển khai giải pháp, kế hoạch đấu tranh
Mới đây, tại chương trình Dân hỏi - Chính quyền trả lời của TP HCM tháng 11/2023, ông Nguyễn Văn Ổn, Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP HCM cho biết, để tạo thuận lợi cho người dân và DN, cơ quan hải quan đã áp dụng quản lý hải quan hiện đại, áp dụng quản lý rủi ro, chỉ kiểm tra thực tế khoảng 5% hàng hóa, còn lại 95% là luồng xanh và luồng vàng.
Tuy nhiên, các đối tượng đã triệt để lợi dụng sự thông thoáng trong thủ tục hải quan để thực hiện hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, buôn bán, vận chuyển trái phép chất ma túy.
Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP cho hay, các đối tượng triệt để lợi dụng tuyến đường hàng không và tuyến bưu điện chuyển phát nhanh để hoạt động. Thời gian qua, cơ quan Hải quan đã phối hợp với các lực lượng chức năng phát hiện, bắt giữ và xử lý nhiều vụ việc, chuyên án liên quan đến ma túy vận chuyển trái phép qua đường hàng không, chuyển phát nhanh. Ma túy chủ yếu được đưa vào Việt Nam từ 2 nguồn, đó là nguồn ma túy tổng hợp từ châu Âu và châu Mỹ; nguồn thứ hai là ma túy tự nhiên đi từ Nam Mỹ sang Việt Nam.
Trước tình hình trên, thực hiện chỉ đạo của Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan và UBND TP HCM, Cục Hải quan TP đã chủ động triển khai các giải pháp, kế hoạch đấu tranh cụ thể và đã ngăn chặn hiệu quả các vụ vi phạm.
Từ đầu năm đến nay, Hải quan TP đã chủ động đấu tranh bắt giữ 23 vụ, với gần 1 tạ ma túy các loại, bắt giữ 30 đối tượng. Ngoài sự chủ động, lực lượng hải quan còn phối hợp với các lực lượng khác bắt giữ nhiều vụ khác.
Thời điểm cuối năm và Tết Nguyên đán 2024, việc buôn lậu ma túy qua đường hàng không, bưu chính chuyển phát nhanh sẽ diễn biến phức tạp, cơ quan hải quan sẽ chủ động các giải pháp phòng, chống ma túy, đồng thời tiếp tục phối hợp với các lực lượng chức năng thực hiện kiểm soát hiệu quả địa bàn, ngăn chặn các hành vi vi phạm.
Mới đây, Tổng cục Hải quan đã ban hành các công văn cảnh báo về dấu hiệu nghi vấn, phương thức, thủ đoạn mới của tội phạm ma túy đến toàn bộ cán bộ, công chức hải quan. Đồng thời yêu cầu trong quá trình triển khai công tác nghiệp vụ, tập trung kiểm tra, giám sát, kiểm soát chặt chẽ các hành khách nhập cảnh từ các khu vực châu Phi, Nam Mỹ... tới các nước UAE quá cảnh qua Việt Nam đi các quốc gia khác.
Tăng cường thực hiện hiệu quả các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát hải quan, tăng cường sử dụng các trang thiết bị chuyên dùng, công cụ kiểm tra không xâm nhập, như: Máy soi, máy phát hiện ma túy, máy X-quang, chó nghiệp vụ... nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn hoạt động vận chuyển trái phép ma túy qua biên giới.
Tập trung lực lượng để phối hợp với các đơn vị trong và ngoài ngành thực hiện các chuyên án về ma túy đã xác lập, tổ chức theo dõi việc xuất nhập khẩu tiền chất của các doanh nghiệp để kịp thời phát hiện ngăn chặn.
Đồng thời tăng cường công tác thu thập thông tin về hoạt động buôn bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy, tiền chất để đánh giá, sàng lọc thông tin, đưa ra các phương án, biện pháp, xây dựng kế hoạch phù hợp theo nội dung từng chuyên án về ma túy, bảo đảm việc phá án thành công, đạt hiệu quả cao.
Ngoài ra, tăng cường công tác huấn luyện để nâng cao năng lực chó nghiệp vụ. Tổ chức tập huấn việc sử dụng các trang thiết bị chuyên dùng phục vụ phòng, chống ma túy cho cán bộ, công chức để đáp ứng hiệu quả trong công tác phòng, chống ma túy…