Tại các hội nghị, các Bộ trưởng Ngoại giao đã rà soát mọi mặt công tác chuẩn bị cho Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 42 trong đó có thống nhất chương trình hoạt động, nghị sự và các văn kiện sẽ trình lên các Lãnh đạo cấp cao.
Nhiều văn kiện quan trọng đã được các Bộ trưởng xem xét, trong đó có những văn kiện có ý nghĩa định hướng lâu dài như Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025, nâng cao hiệu quả hoạt động của ASEAN, cũng như những lĩnh vực hợp tác cụ thể, thiết thực như phát triển hệ sinh thái xe điện, kết nối thanh toán khu vực, mạng lưới làng xã…
Các Bộ trưởng cũng dành nhiều thời gian thảo luận các trọng tâm, ưu tiên và các vấn đề thuộc quan tâm chung của ASEAN.
Phát biểu tại các hội nghị, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn chia sẻ đánh giá về những chuyển động nhanh chóng trong môi trường chiến lược khu vực và toàn cầu, đặt ra cho ASEAN cả cơ hội và thách thức đan xen.
Trong bối cảnh đó, để khẳng định “tầm vóc” là tâm điểm của tăng trưởng, ASEAN cần phát huy mạnh mẽ sức mạnh đoàn kết, thống nhất, tự chủ chiến lược, phát huy hiệu quả vai trò trung tâm với sự ủng hộ và tôn trọng của các đối tác, khẳng định sứ mệnh duy trì hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực.
Trước sự gia tăng của các thách thức an ninh phi truyền thống, Bộ trưởng hoan nghênh và đề nghị thúc đẩy hợp tác mạnh mẽ và hiệu quả hơn nữa trong các lĩnh vực hợp tác biển, ứng phó ô nhiễm môi trường biển, rác thải biển, tội phạm xuyên quốc gia, dịch bệnh… Bộ trưởng bày tỏ ủng hộ sáng kiến của Chủ tịch Indonesia xuất bản Tài liệu Thường niên ASEAN về hợp tác biển.
Bộ trưởng đánh giá cao các nỗ lực của Chủ tịch Indonesia hướng đến hiện thực hóa Cộng đồng ASEAN lấy người dân làm trung tâm, nhấn mạnh tăng cường hợp tác tiểu vùng, trong đó ASEAN cần đóng vai trò trung tâm, gắn kết phát triển tiểu vùng với các chương trình hợp tác chung của ASEAN, thúc đẩy kết nối hạ tầng, thể chế và con người nhằm tạo động lực tăng trường cho các tiểu vùng, hỗ trợ đắc lực mục tiêu thu hẹp khoảng cách phát triển.
Trao đổi về tình hình quốc tế, khu vực, Bộ trưởng tái khẳng định lập trường nguyên tắc của ASEAN về Biển Đông, nhấn mạnh tinh thần trách nhiệm của từng nước xây dựng Biển Đông thành vùng biển hoà bình, an toàn và ổn định, kêu gọi các nước duy trì đối thoại, tăng cường lòng tin, giải quyết hoà bình tranh chấp dựa trên luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.
Việt Nam cùng ASEAN và Trung Quốc cam kết tuân thủ đầy đủ và hiệu quả DOC, phấn đấu sớm đạt được Bộ COC thực chất, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.
Bộ trưởng hoan nghênh và đánh giá cao nỗ lực của Đặc phái viên của Chủ tịch ASEAN về Myanmar trong thúc đẩy triển khai Đồng thuận 5 điểm nhằm hỗ trợ Myanmar, nhấn mạnh cần đối thoại xây dựng và thực chất giữa các bên liên quan tại Myanmar nhằm tăng cường xây dựng lòng tin, bảo đảm mọi giải pháp phải của Myanmar và do Myanmar dẫn dắt.
Ngày mai, 10/5, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 42 sẽ chính thức khai mạc. Ngay sau đó, Lãnh đạo các nước sẽ dự phiên toàn thể và các phiên đối thoại với các đại diện Đại Hội đồng liên Nghị viện ASEAN (AIPA), Thanh niên ASEAN, Hội đồng Tư vấn kinh doanh ASEAN (ABAC) và Nhóm đặc trách cao cấp về Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025.
