Hội nghị là diễn đàn hợp tác đa phương với sự tham gia của hơn 100 đại biểu đến từ 18 quốc gia, vùng lãnh thổ và 2 tổ chức quốc tế là Cơ quan Phòng, chống ma túy và tội phạm Liên hợp quốc (UNODC), Ủy ban Kiểm soát ma túy quốc tế (INCB).
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Trung tướng Nguyễn Văn Viện, Cục trưởng Cục CSĐTTPMT cho hay, CATBD đang nổi lên là một thị trường tiêu thụ ma túy tiềm năng mà các tổ chức tội phạm nhắm tới, làm gia tăng sự phức tạp của tình hình ma túy ở khu vực. Thị trường ma túy ngày càng liên kết chặt chẽ và đa dạng hóa hoạt động sản xuất, mua bán trái phép các chất ma túy, đặc biệt là ma túy tổng hợp.
Các băng nhóm tội phạm đã triệt để lợi dụng không gian mạng, các phương thức thương mại điện tử đang phát triển nhanh tại các nước trong khu vực và những sơ hở trong công tác kiểm soát hàng hóa xuất, nhập khẩu giữa các quốc gia để gia tăng các hoạt động phạm tội cả về quy mô, tính chất và mức độ nghiêm trọng với nhiều thủ đoạn mới, gây khó khăn trong công tác phòng ngừa, đấu tranh.
Nguồn cầu ma túy cũng là vấn đề đáng lo ngại. Theo số liệu của Liên hợp quốc, số người sử dụng ma túy tiếp tục tăng và duy trì ở mức cao trên toàn thế giới, từ 240 triệu người năm 2011 lên 296 triệu người năm 2023 (tương đương 5,8% dân số toàn cầu trong độ tuổi từ 15 - 64), trong khi đó công tác điều trị cho người nghiện và người sử dụng ma túy vẫn chưa đáp ứng được tình hình thực tế, đặc biệt là điều trị cho người nghiện ma túy tổng hợp. Tội phạm và tệ nạn ma túy đang thách thức tinh thần thượng tôn pháp luật và sự phát triển bền vững mỗi quốc gia, là mối nguy hại cho cộng đồng và ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của người dân.
Tướng Viện cho biết, để đấu tranh có hiệu quả với hiểm họa ma túy, Chính phủ Việt Nam luôn tập trung chỉ đạo quyết liệt các cấp, các ngành triển khai đồng bộ các giải pháp: Giảm cung, giảm cầu kết hợp với giảm tác hại do ma túy gây ra. Dành ưu tiên cao trong việc triển khai các giải pháp ngăn chặn ma túy từ sớm, từ xa. Cùng với tăng cường thực thi pháp luật, Việt Nam đổi mới triển khai công tác tuyên truyền, giáo dục phòng ngừa, nâng cao chất lượng công tác cai nghiện, công tác xác định tình trạng nghiện và quản lý sau cai nghiện, quản lý chặt chẽ các hoạt động hợp pháp liên quan ma túy. Việt Nam luôn nhất quán quan điểm không khoan nhượng với ma túy, kiên quyết không để trở thành địa bàn trung chuyển ma túy và tiếp tục theo đuổi mục tiêu lâu dài hướng tới vì cộng đồng không ma túy.
Tướng Viện thông tin, Việt Nam chịu áp lực lớn bởi nguồn cung ma túy từ khu vực "Tam giác vàng". Trong xu thế hội nhập, toàn cầu hóa, hoạt động phạm tội về ma túy ở khu vực CATBD và trên thế giới cũng có ảnh hưởng nhất định đến Việt Nam, làm tình hình tệ nạn ma túy và hoạt động phạm tội ma túy những năm qua diễn biến rất phức tạp, cuộc đấu tranh PCTPMT ngày càng quyết liệt, đòi hỏi lực lượng hành pháp các nước phải phối hợp chặt chẽ, hiệu quả hơn.
Với quan điểm phòng ngừa và ngăn chặn ma túy từ xa, từ sớm, từ nơi xuất phát, không để Việt Nam trở thành địa bàn trung chuyển ma túy quốc tế, Cục CSĐTTPMT đã đẩy mạnh hợp tác với các nước có chung đường biên giới, gắn kết hợp tác với các nước trong ASEAN, là thành viên tham gia tích cực các cơ chế trong Tiểu vùng sông Mekong, mở rộng mạng lưới trao đổi thông tin với một số nước khu vực CATBD, gắn kết hợp tác với các đối tác quan trọng, có kinh nghiệm và tiềm lực PCMT.
Hội nghị diễn ra đến hết 28/3, gồm phiên toàn thể và các phiên thảo luận nhóm với các nội dung: Đánh giá về tình hình, diễn biến mới nổi của TPMT trong khu vực, khó khăn, vướng mắc và giải pháp nâng cao hiệu quả hợp tác trước phương thức vận chuyển ma túy ngày càng tinh vi, xảo quyệt; tổng kết một số chuyên án điển hình về ma túy; cập nhật, trao đổi tình hình ma túy liên quan các nước trong nhóm, trao đổi, cung cấp danh sách, hồ sơ các đối tượng phạm tội về ma túy, các đối tượng truy nã đang lẩn trốn tại các nước trong nhóm và đề nghị xác minh, bắt giữ các đối tượng truy nã.
Các đại biểu còn thảo luận về khả năng đấu tranh các chuyên án chung, triển khai các hoạt động điều tra chung, nâng cao hiệu quả tác chiến xuyên quốc gia cử đoàn cán bộ sang nước sở tại để phối hợp phá án, tổ chức hỏi cung bị can… nhằm bắt giữ cả đường dây, bao gồm các đối tượng vận chuyển và các đối tượng chỉ huy, cầm đầu; những thuận lợi, khó khăn và kinh nghiệm rút ra trong quá trình phối hợp đấu tranh phòng, chống TPMT liên quan đến các nước.
