Thu được hơn 2,8 tấn ma túy các loại
Theo Tổng cục Hải quan, tình hình tội phạm ma túy, hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy qua biên giới năm 2023 vẫn diễn ra hết sức phức tạp, có chiều hướng gia tăng. Các đối tượng thường xuyên thay đổi phương thức vận chuyển, không theo quy luật với thủ đoạn ngày càng tinh vi (thông qua thủ đoạn cất giấu, ngụy trang ma túy thành hàng hóa, hành lý thông thường), liều lĩnh và manh động (mang theo người). Đối với tuyến đường bộ tập trung chủ yếu tại các cửa khẩu biên giới giáp với Lào, các cửa khẩu tuyến biên giới giáp với Campuchia và các cửa khẩu tuyến biên giới giáp với Trung Quốc.
Đặc biệt, tình hình tội phạm ma túy tuyến hàng không có chiều hướng gia tăng cả số vụ việc, số lượng tang vật vi phạm, tập trung chủ yếu qua cảng hàng không quốc tế: Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng từ các nước châu Âu, châu Mỹ, trong đó có sự chuyển dịch từ sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất ra sân bay quốc tế Nội Bài, sau đó vận chuyển bằng đường bộ, đường sắt vào phía Nam với các loại ma túy tổng hợp, các loại thuốc tân dược có chứa chất gây nghiện, hướng thần, cần sa. Thủ đoạn cất giấu của chúng là thường ngụy trang ma túy trong các gói kẹo, thực phẩm chức năng, thức ăn chó mèo, mỹ phẩm... Thậm chí, đã xuất hiện hiện tượng mới các chất ma túy từ các nước quá cảnh đi Lào.
Dưới sự chỉ đạo sâu sát của lãnh đạo các cấp, cùng với sự nỗ lực của cán bộ, công chức hải quan, trong năm 2023 toàn ngành Hải quan (tính từ ngày 16/12/2022 đến 15/12/2023) đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng phát hiện, bắt giữ: 263 vụ/303 đối tượng, trong đó cơ quan Hải quan chủ trì 121 vụ. Tang vật thu được trên 2,8 tấn ma túy các loại gồm: 3,1kg thuốc phiện, 108,7kg cần sa, 112,8kg heroin, 330,9kg cocain, 1.547kg ketamin, 703kg ma túy tổng hợp, 4.224 viên ma túy tổng hợp (dạng viên), 10,1kg ma túy khác...
Đáng chú ý là Chuyên án ĐH323 do Cục Điều tra chống buôn lậu chủ trì. Ngày 7/5/2023, tiến hành kiểm tra các kiện hàng được gửi theo đường hàng không từ Sec về Việt Nam thu giữ 121,1kg ma túy các loại; Chuyên án HP323 Cục Hải quan TP Hà Nội xác lập ngày 17/2/2023 bắt giữ 1 đối tượng người Việt Nam và 108kg ma túy các loại. Đặc biệt, Cục Điều tra chống buôn lậu đã chủ trì kiểm tra bắt giữ trên 300kg cocain vận chuyển qua tuyến đường biển tại Hải Phòng và phối hợp với lực lượng C04 triệt phá đường dây mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy từ Lào về qua Việt Nam với số lượng tang vật lớn bị bắt giữ chưa từng có khoảng 1,3 tấn ketamin.
Nổi bật hơn cả là Chiến dịch “Con rồng Mekong” chính thức triển khai từ năm 2018 và đã thực hiện được 5 giai đoạn. Đến nay, Chiến dịch đã thực hiện hết giai đoạn V từ ngày 15/4/2023 đến ngày 16/11/2023 với sự tham gia của 25 cơ quan Hải quan, các cơ quan thực thi pháp luật và tổ chức quốc tế. Tổng số vụ bắt giữ được các nước thành viên báo cáo trong giai đoạn V là 1.715 vụ, tăng 111% so với Chiến dịch giai đoạn IV.
Trị giá hàng hóa vi phạm ước tính hơn 11.000 tỷ đồng
Tình hình buôn lậu, gian lận thương mại (GLTM), vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới trong năm 2023 cũng diễn biến phức tạp với phương thức, thủ đoạn tinh vi, khó lường; tập trung vào việc: không khai báo, khai hải quan không đúng với thực tế hàng hóa; che giấu nguồn gốc, tuyến đường của lô hàng, vận chuyển trái phép hàng cấm, ma túy, động vật hoang dã, tiền tệ qua biên giới, nhập khẩu hàng hóa không đáp ứng điều kiện tiêu chuẩn, quy chuẩn.
Trước tình hình trên, với vai trò Cơ quan tham mưu, giúp việc cho Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan đã quyết liệt triển khai Kế hoạch cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, GLTM và hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên Đán; tham mưu cho Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính ban hành các văn bản chỉ đạo, cảnh báo cho các Cục Hải quan tỉnh, TP hướng dẫn thực hiện công tác chống buôn lậu, GLTM; Kế hoạch kiểm soát hải quan trong toàn ngành năm 2023...
Kết quả, trong năm 2023 (tính từ 16/12/2022 - 15/11/2023), toàn ngành Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 14.618 vụ việc vi phạm pháp luật Hải quan, giảm 9,2% so với cùng kỳ năm 2022. Trị giá hàng hóa vi phạm ước tính hơn 11.521 tỷ đồng, tăng 98,9% so với cùng kỳ năm 2022. Cơ quan Hải quan đã khởi tố 35 vụ, giảm 24% so với cùng kỳ năm 2022 và chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 166 vụ, tăng 48% so với cùng kỳ năm 2022. Số tiền thu nộp ngân sách nhà nước: 474,3 tỷ đồng, tăng 11% so với cùng kỳ năm 2022.
Đối với mặt hàng động, thực vật hoang dã thuộc danh mục CITES: ngành Hải quan đã phát hiện bắt giữ 18 vụ việc, tang vật bao gồm 8,3 tấn ngà voi, 37kg sừng tê giác, 51m3 gỗ, các sản phẩm như xương, thịt của động vật. Điển hình, sáng 20/3, tại cảng Nam Hải Đình Vũ (TP Hải Phòng), Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng khu vực 2 chủ trì, phối hợp với Đội kiểm soát hải quan (Cục Hải quan Hải Phòng), Công an TP Hải Phòng đã phát hiện container hơn 7 tấn ngà voi nhập lậu từ châu Phi. Hay ngày 5/1/2023, tại sân bay quốc tế Nội Bài, cơ quan Hải quan đã kiểm tra, hành lý của một hành khách trên chuyến bay khởi hành từ sân bay quốc tế Nội Bài đi Incheon (Hàn Quốc) bắt giữ tang vật vi phạm gồm 86,3 triệu won, tương đương 1,6 tỷ đồng...
