“Lệnh cấm” của chúa Nguyễn Ánh
Tích truyện lan truyền trong dân gian rằng, vào cuối thế kỷ XVIII, khi bị nhà Tây Sơn truy lùng, Nguyễn Ánh cùng đoàn tùy tùng trốn lên núi Cấm. Để tránh tai mắt địch, ông truyền tin rằng núi có thú dữ, “cấm” dân lai vãng. Lời đồn lan nhanh, đỉnh núi thành khu vực tuyệt đối bí mật – cái tên Núi Cấm ra đời từ đó và theo sách kể lại đến hôm nay.
Trong những ngày ẩn náu, đoàn quân cạn lương, khát nước đến tuyệt vọng. Chúa Nguyễn quỳ khấn sơn thần rồi rút gươm cắm xuống khe đá; vỏ núi bất ngờ nứt ra, phun dòng nước ngọt tinh khiết cứu cả đoàn. Mạch nước ấy vẫn chảy ở vồ Thiên Tuế, được khách hành hương gọi trang trọng là “giếng trời ban” và tin rằng uống một ngụm có thể gột rửa hồng trần.
 |
Mạch nước thiêng khắp nơi trên núi( nguồn: Dương Việt Anh) |
Bầy bạch hổ giữ rừng
Dân gian còn truyền chuyện bạch hổ từng ngự trị sườn Tây núi. Đầu thế kỷ XX, am Đạo Điện trên vồ Bồ Hong dựng lên, nhà sư “thu phục” được hổ bằng tụng kinh, biến hang Ông Hổ thành nơi linh thiêng; khách viếng hiện còn thấy tượng đôi hổ chễm chệ trấn trước miệng hang. Truyền thuyết ấy lý giải vì sao ngày xưa quan địa phương tiếp tục “cấm” người leo núi: để tránh xung đột với “chúa sơn lâm”.
Phật Thầy Tây An và lời hẹn Long Hoa
Thế kỷ XIX, Đoàn Minh Huyên – Phật Thầy Tây An, tổ Bửu Sơn Kỳ Hương – từng lưu dấu vùng Thất Sơn và xem núi Cấm là trung tâm linh khí. Tín đồ tin rằng khi “hội Long Hoa” mở ra ở thời mạt pháp, người hiền tu sẽ tụ về Thiên Cấm Sơn để tái lập cõi bình. Hằng năm, cứ mỗi rằm tháng Tư, từng đoàn lều vải nối nhau leo dốc Thủy Liêm để tụng hành thức, tiếp nối thánh truyền của lời hứa hẹn năm xưa.
Dấu ấn linh thiêng giữa thế kỷ XXI
Ngày nay, những câu chuyện cũ đi cùng biểu tượng mới: chùa Vạn Linh mái vàng vươn bảo tháp chín tầng ở độ cao 600 m; tượng Phật Di Lặc cao 33,6 m, nặng gần 1.700 tấn tọa thiền an nhiên trên đỉnh, mỗi buổi sáng in bóng xuống hồ Thủy Liêm như lời khẳng định mạch thiêng chưa hề vơi cạn.
 |
Tượng Di Lặc khổng lồ rất nổi tiếng trên đỉnh núi Cấm (nguồn: Dương Việt Anh) |
Khi đêm xuống: nghe núi kể chuyện
Phân khu cắm trại Lâm Viên đang xúc tiến đầu tư, hứa hẹn biến những huyền thoại thành “tour kể chuyện” dưới bầu trời sao: Hành trình Gia Long: khách đi đèn pin đến điện Gia Long, chạm tay vào “giếng trời” và nghe sử gia địa phương kể chuyện thanh kiếm nứt đá. Đêm bạch hổ: lửa trại nhóm ở lưng chừng dốc Bạch Hổ, người dẫn chuyện chiếu bản đồ sao lên vách đá, nối truyền thuyết hổ trắng với chòm sao Bạch Hổ phương Tây. Khoảnh khắc Long Hoa: rạng đông, thiền 15 phút trên deck gỗ hướng Đông, đợi mặt trời trườn qua biển mây; một hồi chuông chùa Vạn Linh vang xuống, nhắc khẽ lời sấm “gặp hội Long Hoa, người thiện tâm sẽ thấy đường”.
 |
Một đêm tĩnh lặng yên bình (nguồn: Dương Việt Anh) |
Lâm Viên – khu du lịch 100 ha với tuyến cáp treo 3,5 km và công viên nước Thanh Long giữa rừng – muốn thêm mảnh ghép “ngủ lại linh sơn” để nối liền trải nghiệm ngày‑đêm cho du khách. Sắp tới, núi thiêng sẽ không chỉ đón bước chân hành hương khi nắng lên, mà còn chào người lữ khách trong ánh lửa đêm, trong tiếng côn trùng và mùi gió rừng phảng phất hương quế, hương trầm.
 |
Nhịp hạnh phúc giữa những sắc xanh tại Thanh Long Water Park (nguồn: Dương Việt Anh) |
Thiên Cấm Sơn đã mở lòng suốt mấy trăm năm, giữ tròn ký ức chúa bôn tẩu, lời sấm tiên tri và bước chân hổ trắng. Đêm nay, khi bạn khép lều giữa rừng và lắng nghe tiếng nước róc rách dưới núi, hãy tự hỏi: liệu mình sẵn sàng trở thành nhân chứng cho câu chuyện kỳ bí kế tiếp của ngọn núi này?
