Khơi thông các dòng vốn, quyết liệt trong giải ngân đầu tư công

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành Phiên họp.

“Sốt ruột vì có tiền nhưng không tiêu được”

Phát biểu tại phiên thảo luận, các đại biểu Quốc hội (QH) nhất trí cho rằng, dù ảnh hưởng nghiêm trọng của dịch bệnh và các yếu tố bên ngoài, nhưng dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng; các chủ trương, quyết sách đúng đắn, kịp thời của QH, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có những nỗ lực vượt bậc trong chỉ đạo, điều hành, kịp thời đề xuất với QH nhiều cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để giải quyết nhanh những vấn đề của nền kinh tế, đời sống của nhân dân. Nhờ đó, tình hình kinh tế - xã hội (KT-XH) trong năm 2021 cũng như những tháng đầu năm 2022 đã đạt được những kết quả tích cực.

Đề cập đến một số vấn đề còn tồn tại, Đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) đánh giá, đến nay, Nghị quyết 43/2022/QH15 của QH và các chính sách, chủ trương lớn được triển khai rất chậm. Công tác giải ngân, hỗ trợ cho các đối tượng bị tác động của đại dịch chưa được thực hiện hiệu quả.

“Có một sự sốt ruột không hề nhỏ khi chúng ta có tiền mà không thể tiêu được, dù nhu cầu và nhiệm vụ đặt ra rất lớn và rất cấp bách. Nếu không có các giải pháp phù hợp thì tiến độ 2 năm của chương trình là rất khó khả thi. Đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương cần quyết liệt hơn trong triển khai các thủ tục hành chính, tránh tình trạng xin ý kiến lòng vòng giữa các cơ quan, các bộ, ngành; dồn mọi việc lên cho Thủ tướng và cho Chính phủ” - Đại biểu Trịnh Xuân An phát biểu.

Còn theo Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh (đoàn Bình Phước), có 3 nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng chậm giải ngân vốn đầu tư công. Thứ nhất, bộ, ngành, địa phương cố đưa dự án vào kế hoạch đầu tư công, khi được phân bổ từ Trung ương mới bắt đầu phân bổ cụ thể nên gặp vướng mắc, dẫn đến chậm trong phân bổ vốn cho dự án. Thứ hai là công tác giải phóng mặt bằng chậm, không lường trước những khó khăn. Thứ ba là việc lựa chọn nhà thầu không có đủ năng lực.

Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh đề nghị phải minh bạch trong lựa chọn nhà thầu để xử lý dứt điểm “căn bệnh trầm kha” chậm giải ngân vốn đầu tư công. Cùng với đó, Chính phủ cần có giải pháp khơi thông các dòng vốn cho sản xuất, kinh doanh; quyết liệt hơn nữa trong giải ngân vốn đầu tư công, nhất là các dự án giao thông trọng điểm kết nối vùng để tạo động lực cho nền kinh tế phát triển bền vững; có đủ chế tài đối với những tổ chức, cá nhân thực hiện chậm giải ngân vốn đầu tư công.

Ổn định giá xăng dầu, kiểm soát lạm phát

Tại phiên thảo luận, vấn đề “sát sườn” với đời sống người dân là giá cả các mặt hàng thiết yếu tăng, đặc biệt là xăng dầu, phân bón…, cũng được nhiều đại biểu đề cập.

Đại biểu Nguyễn Thị Yến (đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) phân tích: “Nền kinh tế nước ta có độ mở lớn nên bị chi phối nhiều bởi các yếu tố bên ngoài. Hiện, giá xăng dầu trong nước tăng theo giá thế giới, đẩy giá hàng hóa khác tăng theo. Bình quân 4 tháng đầu năm, giá xăng dầu trong nước đã làm Chỉ số giá tiêu dùng CPI tăng 2,1%. Đề nghị Chính phủ cân nhắc đánh giá sát tình hình, đưa ra các chính sách kiểm soát chặt và ổn định giá xăng dầu, điều hành linh hoạt chặt chẽ, hiệu quả chính sách tài khóa, tiền tệ. Cùng với đó, đẩy mạnh thực hiện chương trình phục hồi, phát triển KT-XH và 3 chương trình mục tiêu quốc gia để bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn Hồ Chí Minh) cho rằng, để đạt mục tiêu kinh tế tăng trưởng 6 đến 6,5%; kiểm soát lạm phát 4% trong năm 2022, Chính phủ trước mắt cần ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đảm bảo an sinh xã hội. Theo đó, Chính phủ nên sớm trình QH, Ủy ban Thường vụ QH giảm các loại thuế bảo vệ môi trường, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng đối với các mặt hàng. Trong đó, mặt hàng quan trọng nhất là mặt hàng xăng dầu, bởi để giá xăng dầu tăng cao sẽ dẫn đến “hiệu ứng domino” các mặt hàng khác.

Đại biểu cũng đề nghị Chính phủ có các biện pháp hỗ trợ giảm các chi phí đầu vào cho doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giữ giá bán hàng hóa; tăng cường công tác thanh, kiểm tra, kiểm soát giá, chống đầu cơ, chống các hành vi “té nước theo mưa”.

Cho rằng người nông dân đang “oằn mình” trong “cơn bão” giá khi giá thuốc thú y, giá thức ăn chăn nuôi gia súc, gia cầm, giá thuốc bảo vệ thực vật, đặc biệt là giá phân bón tăng cao, Đại biểu Châu Quỳnh Dao (đoàn Kiên Giang) kiến nghị QH xem xét, sửa đổi Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật về thuế theo hướng quy định giá phân bón là mặt hàng chịu thuế giá trị gia tăng để được hưởng những chính sách ưu đãi của Nhà nước, từ đó hạ giá thành, giảm bớt gánh nặng cho người nông dân.

Lành mạnh hóa thị trường chứng khoán, tiền tệ, bất động sản

Đại biểu Huỳnh Thanh Phương (đoàn Tây Ninh) nhận định, trong những tháng qua, do cả nước phải tập trung vào công tác phòng chống dịch nên có tình trạng tham nhũng, tiêu cực, lợi dụng kẽ hở để “đục nước béo cò”. Do đó, đại biểu đề nghị đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, nâng cao trách nhiệm bộ máy quản lý một cách thực chất, nhất là người đứng đầu; tiếp tục có những biện pháp đủ mạnh nhằm ngăn chặn, đấu tranh có hiệu quả với tham nhũng, tiêu cực.

Phân tích về những “biểu hiện không lành mạnh” của thị trường chứng khoán và việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp thời gian qua, Đại biểu Lý Tiết Hạnh (đoàn Bình Định) kiến nghị Chính phủ tiếp tục tăng cường các hoạt động giám sát việc chấp hành các quy định của pháp luật về thị trường chứng khoán, thị trường tiền tệ. Kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm; tăng cường công khai, minh bạch thông tin đến người dân.

Phân tích về tình trạng giá giao dịch bất động sản thực tế cao hơn nhiều so với giá kê khai trên hợp đồng trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản còn xảy ra phổ biến, làm thất thu ngân sách nhà nước, Đại biểu Phan Thái Bình (đoàn Quảng Nam) cho biết, để khắc phục tình trạng này, Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo cơ quan thuế, các cấp và các cơ quan liên quan thực hiện các biện pháp để chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản, bước đầu nâng cao hiệu quả quản lý. Tuy nhiên, các chỉ đạo hướng dẫn của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế thời gian qua còn rất chung chung, chưa giải quyết triệt để được gốc vấn đề. Do đó, đề nghị QH, Chính phủ sớm hoàn thiện hành lang pháp lý về đất đai, về thuế, trong đó quy định rõ nguyên tắc xác định giá đất theo giá thị trường đúng như quy định của Luật Đất đai. Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế quy định rõ ràng, cụ thể các biện pháp chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản theo đúng quy định của pháp luật để cơ quan thuế địa phương thực hiện đảm bảo tính thống nhất, công khai, minh bạch.

Đề cập tới những góc khuất, những tiêu cực trong đấu giá quyền sử dụng đất thời gian qua, Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (đoàn Bắc Kạn) nhấn mạnh về tình trạng thắng thầu bỏ cọc, “thổi giá” đất lên cao; tình trạng “quân xanh, quân đỏ” thông đồng dìm giá; tình trạng bắt tay ngầm, “rút ruột” của Nhà nước và tình trạng móc ngoặc trong thẩm định giá.

Khẳng định những chiêu trò này đã gây ra những hệ lụy rất lớn với KT-XH, cần mạnh tay xử lý, Đại biểu kiến nghị Chính phủ tăng cường kiểm soát chặt chẽ hơn nữa; tăng cường chỉ đạo thanh tra, kiểm tra thường xuyên hơn đối với hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất. Bộ Công an cần chọn một số phiên đấu giá đất có nhiều dư luận vừa qua để xác minh, điều tra làm rõ nhằm tăng tính răn đe, phòng ngừa vi phạm, tội phạm trong hoạt động này.