Trong 2 ngày 26-27/7, tại Hòa Bình, Bộ Tài chính (Cục Quản lý Nợ và Tài chính đối ngoại- QLN&TCĐN) phối hợp với Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) tổ chức Hội nghị Phổ biến Quy định Luật QLNC và các văn bản hướng dẫn cho các đối tượng là các bộ, ngành TƯ và 28 tỉnh/TP gồm các Sở Tài chính, KH&ĐT, UBND các tỉnh phía Bắc, cơ quan cho vay lại và một số đơn vị sử dụng vốn vay ODA cũng như các DN được Chính phủ bảo lãnh.
Kịp thời ban hành Nghị định
Luật QLNC số 20/2017/QH14 được Quốc hội thông qua có hiệu lực từ ngày 1/7/2018, trong đó Bộ Tài chính được giao chủ trì soạn thảo 6 Nghị định, Bộ KH&ĐT chủ trì soạn thảo 01 Nghị định về quản lý sử dụng ODA và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài. Theo Cục trưởng Cục QLN&TCĐN, ông Trương Hùng Long, Bộ Tài chính đã khẩn trương xây dựng 6 Nghị định để trình Chính phủ và đến nay các Nghị định này đã được ban hành, kịp thời hạn hiệu lực của Luật QLNC từ ngày 1/7/2018. “Các Nghị định được xây dựng đảm bảo tuân thủ quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; hướng dẫn đầy đủ các trình tự, thủ tục có liên quan để đảm bảo thực hiện Luật đầy đủ, kịp thời”, ông Long khẳng định.
6 Nghị định bao gồm Nghị định 91/2018/NĐ-CP ngày 26/6/2018 về cấp và quản lý bảo lãnh Chính phủ; Nghị định 92/2018/NĐ-CP ngày 28/6/2018 về quản lý và sử dụng quỹ tích luỹ trả nợ; Nghị định 93/2018/NĐ-CP ngày 30/6/2018 quy định về nghiệp vụ QLNC; Nghị định 95/2018/NĐ- CP quy định về phát hành, đăng ký, lưu ký, niêm yết và giao dịch công cụ nợ của Chính phủ trên thị trường chứng khoán; Nghị định 97/2018/NĐ-CP ngày 30/6/2018 về cho vay lại vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài của Chính phủ.
Cục trưởng Cục QLN&TCĐN cũng cho biết, với Nghị định về quản lý sử dụng vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài của các nhà tài trợ, hiện nay Bộ KH&ĐT đang trong quá trình xây dựng, trình Chính phủ ban hành. Trên cơ sở kế hoạch triển khai thi hành Luật QLNC, Bộ Tài chính tổ chức 3 Hội nghị phổ biến trên cả nước. Ngay trong cuối tháng 7 và đầu tháng 8/2018, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục tổ chức 2 Hội nghị, trong đó có Hội nghị cho các đối tượng là nhà tài trợ nước ngoài và 01 hội nghị cho các tỉnh/TP thuộc khu vực phía Nam.
Nhiều điểm mới
Ông Võ Hữu Hiển- Phó Cục trưởng Cục QLN&TCĐN cho biết, Luật QLNC 2017 gồm 10 chương và 63 điều, được Quốc hội XIV thông qua để thay thế Luật QLNC số 29/2009/QH12 nhằm tiếp cận những thông lệ tốt của quốc tế, để huy động vốn kịp thời cho mục tiêu phát triển KT-XH của đất nước, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn vay, đặc biệt để phân định rõ chức năng, quyền hạn của các cơ quan trong QLNC, cũng như gắn trách nhiệm giải trình của các đơn vị quản lý và sử dụng nợ công. Ngoài ra, Luật cũng nhằm đảm bảo tính đồng bộ giữa chính sách QLNC với chính sách tài khóa, tiền tệ và đầu tư công theo quan điểm của Đảng, Nhà nước về QLNC tại Nghị quyết số 07 của Bộ Chính trị về QLNC an toàn, bền vững, hiệu quả.
Ông Hiền cũng cho biết, so với Luật năm 2009 thì Luật này có nhiều nội dung mới nhằm bổ sung các công cụ QLNC bao gồm kế hoạch vay trả đã được thể chế hoá đảm bảo kế hoạch tài chính 5 năm theo Luật Ngân sách nhà nước, kế hoạch đầu tư công trung hạn.
“Luật đã thống nhất đầu mối QLNC, bao gồm các nguồn vay tạo nên nợ công thì phải do Bộ Tài chính giám sát, thẩm định đánh giá, quản lý rủi ro. Đặc biệt, Luật này dành một chương quy định đảm bảo khả năng trả nợ công, với các khoản vay mới chỉ được thực hiện sau khi đánh giá tác động đến quy mô, khả năng trả nợ. Đây là một chương mới” - ông Hiển nhấn mạnh.
Phân tích rõ hơn về vấn đề này, Phó Cục trưởng Cục QLN&TCĐN cho biết, nếu như trước đây, các quan điểm tập trung huy động mọi nguồn lực cho phát triển KT-XH, do đó đặt mục tiêu huy động tối đa mọi nguồn lực. Đến nay, việc huy động vốn với mức tăng cao hàng năm và phải trả hàng năm nên trên quan điểm của Đảng và Nhà nước lần này phải đảm bảo khả năng nợ công, lấy việc đảm bảo khả năng trả nợ mới huy động vốn. Do vậy, Luật đã thể chế hóa quan điểm này. “Các khoản vay mới phát sinh phải được đánh giá khả năng trả nợ trong trung hạn. Các khoản vay này khi phát sinh gắn với nợ công thì phải được đánh giá đến chỉ tiêu an toàn nợ công…” - ông Hiển lưu ý.
Bên cạnh đó, Luật QLNC 2017 cũng quy định một số điều khoản xử lý rủi ro. Phải có biện pháp chế tài để phòng ngừa xử lý rủi ro, đảm bảo khả năng trả nợ cũng như nhằm công khai, minh bạch gắn với trách nhiệm giải trình của các đơn vị quản lý và sử dụng vốn vay…
