Thí sinh, phụ huynh không đặt kỳ vọng quá sức
Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 là năm đầu tiên Bộ GD&ĐT đổi mới phương án thi. Theo đó, mỗi thí sinh sẽ dự thi 4 môn, trong đó 2 môn bắt buộc gồm Toán, Ngữ văn và 2 môn tự chọn trong số các môn còn lại gồm: Ngoại ngữ, Lịch sử, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Địa lý, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ. Môn Ngữ văn sẽ thi theo hình thức tự luận, các môn còn lại sẽ thi theo hình thức trắc nghiệm. Kỳ thi được tổ chức thành 3 buổi, gồm 1 buổi thi môn Văn, 1 buổi thi môn Toán và 1 buổi tổ chức bài thi tự chọn. Các thí sinh dự thi sẽ được sắp xếp theo tổ hợp bài thi tự chọn để tối ưu phòng thi, điểm thi.
GS Huỳnh Văn Chương, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ GD&ĐT) khẳng định, đề thi tốt nghiệp THPT vẫn nằm trong chương trình giáo dục phổ thông mà thí sinh được học. Các nội dung liên quan đến tỉnh, thành giữ như trước thời điểm Nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh được Quốc hội thông qua. Với nhiều điểm mới của kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay, GS Huỳnh Văn Chương đặc biệt lưu ý các địa phương khâu in sao đề thi phải hết sức cẩn trọng, tránh nhầm lẫn. Cùng với đó, công tác coi thi cũng được lưu ý cần được tập huấn kỹ càng.
Năm 2025, theo thống kê của Bộ GD&ĐT, tổng số thí sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT là 1.165.289; tăng 93.894 lượt đăng ký so với năm ngoái.
Trước kỳ thi lần đầu theo chương trình mới năm nay, phần lớn học sinh đều lo lắng, áp lực. Cô Nguyễn Thanh Ngà, chuyên viên tâm lý học đường Trường THPT Đinh Tiên Hoàng (Hà Nội) cho biết, nhà trường đã tổ chức cho học sinh thi thử ít nhất hai lần trong học kỳ này, giúp các em cọ xát với đề thi dạng mới, làm quen với áp lực phòng thi và rèn luyện kỹ năng làm bài. Thế nhưng vẫn còn tồn tại áp lực đến từ chính sự kỳ vọng của phụ huynh hoặc từ bản thân học sinh. Nhiều em đặt mục tiêu rất cao, thậm chí quá sức so với năng lực thực tế, dẫn tới căng thẳng, lo lắng khi bước vào kỳ thi. Hay có những phụ huynh lại đặt nặng vấn đề điểm số, trường top, ngành “hot” trong khi con mình có thể đã xác định được rõ ràng đam mê và năng lực của bản thân. Sự bất đồng kéo dài khiến nhiều em bị giằng xé giữa mong muốn của bản thân và kỳ vọng của gia đình.
Nguyễn Văn Long, học sinh lớp 12 của một Trường THPT tại Hà Nam chia sẻ, em lo lắng không phải vì chưa ôn, mà vì đề thi năm nay theo chương trình mới, cách ra đề khác trước. “Ngoài việc nhớ kiến thức, tụi em còn phải học cách lập luận, làm bài theo năng lực. Cảm giác như mình đang đi trên một cây cầu chưa hoàn thiện. Càng gần ngày thi, em hay bị mất ngủ vì vừa ôn thi, vừa lo chọn ngành”.
Một trong những yếu tố quan trọng nữa mà các chuyên gia tâm lý cho rằng, một lịch trình ôn tập phù hợp không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức mà còn giảm thiểu cảm giác căng thẳng. Học sinh nên phân chia thời gian học tập sao cho hợp lý, đan xen giữa các môn học và những khoảng thời gian nghỉ ngơi, thư giãn. Việc này giúp tâm trí các em không bị quá tải, đồng thời duy trì hiệu quả học tập.
Cần tâm lý vững vàng trước bài toán thực tế
Với những thay đổi trong cách tiếp cận, nội dung và hình thức đề thi môn Toán, thầy Trần Mạnh Tùng (giáo viên Toán tại Hà Nội) đã chỉ ra 6 nhóm kỹ năng “vàng” học sinh cần chú trọng để làm bài thi Toán đạt điểm cao. Trong phòng thi, tâm lý ảnh hưởng lớn đến hiệu quả làm bài. Học sinh cần bình tĩnh, không sa đà vào câu khó, biết bỏ qua đúng lúc để làm câu khác.
Theo thầy Tùng, đề thi môn Toán năm nay chia làm 3 phần: Phần I (3 điểm): Gồm 12 câu hỏi trắc nghiệm cơ bản. Đây là phần học sinh cần làm nhanh, chắc chắn, không để sai sót. Thời gian lý tưởng: 10 phút. Phần II (4 điểm): Trắc nghiệm đúng/sai gồm 4 câu, mỗi câu có 4 ý sắp xếp từ dễ đến khó. Nhiều ý cuối mang tính đánh đố.
Thí sinh nên dành 30 - 35 phút để xử lý cẩn trọng. Phần III (3 điểm): Gồm 6 bài toán điền đáp án, đòi hỏi tư duy và kỹ năng tự luận. Mỗi câu là một bài nhỏ phức tạp, nên đầu tư 45 - 50 phút. Học sinh nhất thiết phải đeo đồng hồ vào phòng thi để chủ động kiểm soát thời gian, tránh bị động vì không nhìn thấy đồng hồ treo tường hoặc đồng hồ điện tử quá xa, thầy Tùng lưu ý.
Với các bài toán có ngữ cảnh thực tế, thầy Tùng khuyên học sinh cần xác định rõ đâu là lớp “vỏ” thực tế, đâu là “ruột” Toán học. Việc gạch chân từ khóa sẽ giúp học sinh nhanh chóng nhận diện dạng bài. Chẳng hạn, đề bài nói về một thùng rượu vang quay quanh trục sẽ dễ khiến học sinh lúng túng nếu không nhận ra bản chất là bài tính thể tích khối tròn xoay - kiến thức giải tích lớp 12.
Thầy Tùng cho rằng, học sinh không nên theo một cách giải duy nhất. Trong thi trắc nghiệm, thời gian là yếu tố sống còn, nên học sinh cần tìm cách giải ngắn gọn, hiệu quả, không cần trình bày dài dòng như thi tự luận. Với các bài hình học không gian, học sinh nên vẽ hình tay để định hướng tư duy, thay vì cố vẽ bằng thước cho đẹp. Ngoài ra, học sinh cần hạn chế lệ thuộc vào máy tính. Việc bấm máy cho những phép tính đơn giản là không cần thiết, chỉ làm chậm quá trình làm bài.
Khi làm phần điền đáp số, thí sinh phải đặc biệt cẩn thận với dấu phẩy, dấu trừ, số làm tròn, bởi máy chấm quét chỉ nhận dạng đúng đáp án chuẩn. Thầy chia sẻ: “Tôi từng chứng kiến nhiều học sinh làm đúng về mặt tính toán nhưng mất điểm vì tô phiếu sai. Đây là điều rất đáng tiếc mà các em hoàn toàn có thể tránh”. Ví kỳ thi như một trận bóng đá, thầy Trần Mạnh Tùng động viên học sinh: “Phải thi đấu đến phút 90. Dù còn 5 phút cuối cùng, các em vẫn có thể kịp làm thêm 1 - 2 câu. Đừng bỏ cuộc giữa chừng chỉ vì thấy khó khăn trước mắt”.
Bằng sự chuẩn bị kỹ lưỡng, nắm vững chiến lược làm bài và giữ tâm thế chủ động, học sinh lớp 12 hoàn toàn có thể tự tin chinh phục môn Toán, một trong những môn thi “nặng ký” nhất trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay, thầy Tùng nhắn nhủ.
