Mở rộng không gian phát triển cả chiều rộng và chiều sâu
Đây là một trong chuỗi chương trình nhằm hiện thực hoá “Thoả thuận hợp tác kết nối kinh tế cao tốc phía Đông” được ký ngày 28/07/2022 giưa VCCI và 4 tỉnh Hưng Yên, Hải Dương, Hải Phòng, Quảng Ninh. Theo đó, 4 tỉnh, TP thống nhất xây dựng liên kết kinh tế trên cơ sở phát huy tiềm năng, lợi thế của từng địa phương, nâng cao tốc độ tăng trưởng, phát triển kinh tế và hình thành cực tăng trưởng trong vùng đồng bằng sông Hồng.
Việc liên kết kinh tế sẽ mở rộng không gian phát triển cả về chiều rộng và chiều sâu cho 4 địa phương. Các tỉnh khi liên kết lại sẽ có đầy đủ tiềm năng và điều kiện để tạo thành một khu vực kinh tế phát triển năng động như có cảng biển lớn quốc tế (tại Hải Phòng), có cửa khẩu trên bộ và trên biển với thị trường lớn nhất thế giới Trung Quốc (tại Quảng Ninh), có sân bay quốc tế (ở Hải Phòng, Quảng Ninh), có nguồn nhân lực còn dồi dào (tại Hải Dương và Hưng Yên) cùng không gian phát triển kinh tế còn rộng lớn và nhiều tiềm năng (như tại Hải Dương và Hưng Yên).
 |
Quang cảnh diễn đàn. |
Phát biểu tại diễn đàn, ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch VCCI cho biết, bốn địa phương thuộc trục cao tốc phía Đông hiện có 87 KKT và KCN. Trong đó Hải Phòng 1 khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải và 25 KCN với tổng diện tích 12.702 ha. Hải Dương có 24 KCN tổng quy mô diện tích khoảng 4.508 ha. Quảng Ninh có 5 KKT (gồm 3 KKT cửa khẩu, 2 KKT ven biển) và 16 KCN, với tổng diện tích khoảng 388.671 ha. Hưng Yên có 17 khu công nghiệp có diện tích là 4.395,43 ha.
Đáng nói, các KCN trên địa bàn 4 tỉnh, thành của trục cao tốc phía Đông đang sử dụng lượng lao động lớn, đóng góp lớn cho thu ngân sách và chuyển dịch cơ cấu kinh tế của các địa phương. Các dự án trong KCN, KKT đã đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế, tạo ra nhiều ngành nghề, sản phẩm, thị trường mới, chiếm gần 80% giá trị sản xuất công nghiệp, trên 70% kim ngạch xuất khẩu, góp phần tăng thu ngân sách, mở rộng thị trường, nâng cao sức cạnh tranh, khả năng hội nhập quốc tế.
 |
Các doanh nghiệp trao đổi, học hỏi kinh nghiệm quản lý. |
Đặc biệt, trung bình các năm gần đây, vốn FDI vào các KCN, KKT chiếm khoảng 35 - 40% tổng vốn FDI đăng ký tăng thêm của cả nước, riêng với lĩnh vực chế biến, chế tạo thì tỷ lệ này có thể lên đến 70 - 80%. Tính đến hết năm 2022, tổng vốn đầu tư đăng ký vào các KKT, KCN tại Việt Nam đạt khoảng 340 tỷ USD”. Bên cạnh những đóng góp trực tiếp nêu trên, việc hình thành và phát triển KCN đã có tác động lan tỏa đến các khu vực khác của nền kinh tế, việc phát triển mô hình KCN đã góp phần tích cực trong việc hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, khuyến khích đổi mới thủ tục hành chính.
Thách thức khá lớn
Mặc dù đạt được những kết quả quan trọng nêu trên, song Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công cho rằng việc phát triển KCN thời gian qua cũng bộc lộ một số hạn chế, chưa thể hiện rõ được tầm nhìn chiến lược, tổng thể. Tốc độ phát triển các KCN còn chậm, tỷ lệ lấp đầy của nhiều KCN còn thấp, khả năng cung cấp dịch vụ công nghiệp, hạ tầng kỹ thuật của vài KCN còn hạn chế. Phần lớn các KCN đều khó khăn trong việc thu hút các nhà đầu tư phát triển KCN tầm cỡ, chuyên nghiệp, thiếu chủ động trong việc thu hút các nhà đầu tư thứ cấp.
 |
Gian triển lãm của Ban quản lý KKT Hải Phòng. |
Ngày 28/05/2022 Chính phủ đã ban hành Nghị định 35/2022 NĐ-CP “Quy định về Quản lý KKT, KCN” đề ra “phương hướng xây dựng, phương án phát triển hệ thống khu công nghiệp, khu kinh tế; đầu tư hạ tầng, thành lập, hoạt động, chính sách phát triển và quản lý nhà nước đối với khu công nghiệp, khu kinh tế”. Nghị định đã định hướng xây dựng khu kinh tế, khu công nghiệp, khu công nghiệp - đô thị - dịch vụ, khu công nghiệp sinh thái, giảm tiêu hao năng lượng, hạn chế khí phát thải nhà kính, chú trọng trách nhiệm xã hội và được quản trị theo mô hình Chính phủ số. Đây chính là xu hướng mới trong phát triển các khu công nghiệp ở nước ta hiện nay.
 |
Tham quan các gian triển lãm tại diễn đàn. |
Hơn nữa, theo quy hoạch phát triển công nghiệp trên địa bàn các tỉnh, thành trong trục cao tốc phía Đông đến năm 2030 dự kiến tổng số KCN trên địa bàn 4 tỉnh, TP là 139 khu, tăng thêm 60 KCN. Tổng diện tích các KCN là 59.441ha, tăng thêm 23.930ha, tức là tăng gần gấp đôi. Hiện trạng các KCN đang được đưa vào khai thác thực tế là 15.913ha với tỷ lệ lấp đầy là 50,45%, tức là diện tích KCN thực sự đưa vào sản xuất là 8.028ha. Đây sẽ là một thách thức lớn trong việc tổ chức thực hiện quy hoạch nhằm đảm bảo khai thác có hiệu quả nguồn lực đất đai. Do đó, còn khá nhiều thách thức để 4 tỉnh, thành có thể đạt được những mục tiêu đã đặt ra.
 |
Chủ tịch UBND TP Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng phát biểu tại diễn đàn. |
Tại diễn đàn, Chủ tịch UBND TP Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng thẳng thắn nhìn nhận rằng: Thu hút đầu tư của 4 địa phương tương đối tốt, nhưng vẫn còn một khoảng cách khá lớn so với các trung tâm kinh tế lớn; chất lượng dịch vụ và tính chuyên nghiệp chưa đồng bộ, chưa tạo thành chuỗi hoạt động logitics liên hoàn. Do đó, diễn đàn sẽ giúp các địa phương khắc phục tình trạng biệt lập trong hoạch định và thực thi chính sách; đẩy mạnh kết nối hạ tầng giao thông vùng và liên vùng; giải quyết những bất cập về thu hút đầu tư, quản lý tài nguyên - môi trường và các vấn đề xã hội giữa các địa phương.
TS Đặng Việt Dũng, Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam nêu quan điểm cần sớm hoàn thiện hệ thống pháp luật đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất trong trách nhiệm quản lý, đầu tư giữa các bộ, ngành, địa phương về loại hình KCN, KKT, khu chế xuất, khu công nghệ cao, cụm công nghiệp, giữa các ban quản lý và địa phương trong việc đảm bảo đời sống, sinh hoạt cho lực lượng lao động.
 |
Ông Bruno Jaspaet, Tổng giám đốc Tổ hợp khu công nghiệp DEEP C phát biểu tại diễn đàn. |
Bày tỏ quan điểm tại diễn đàn, ông Bruno Jaspaet, Tổng giám đốc Tổ hợp khu công nghiệp DEEP C cho hay: “DEEP C hiện đang có mặt tại Hải Phòng và Quảng Ninh, đặc biệt với 26 năm có mặt tại Hải Phòng. Khi hệ thống cao tốc phía đông được hình thành đã mang lại nhiều lợi thế, hỗ trợ cho sự phát triển cho các doanh nghiệp. Thời gian tới đây, DEEP C cũng sẽ tiếp tục đầu vào Lạch Huyện của TP Hải Phòng, chúng tôi cũng kỳ vọng với sự liên kết hiện tại, hạ tầng sẽ ngày càng được hoàn thiện và có nhiều hơn nữa các sáng kiến tương tự trục cao tốc phía đông".
Tại diễn đàn, nhiều ý kiến liên quan đến việc bổ sung các chính sách ưu đãi về tài chính như miễn, giảm thuế, tiền thuê đất, ưu tiên vay vốn tín dụng cho các KCN, khu sinh thái, doanh nghiệp sinh thái để khuyến khích doanh nghiệp tự thực hiện việc chuyển đổi và xây dựng mới KCN sinh thái đã nhận được sự đồng thuận của đa số các đại biểu tham dự.
