Theo AFP, nguyên thủ của khoảng 35 nước châu Phi dự kiến tham dự Hội nghị Thượng đỉnh châu Phi - Nga đầu tiên được tổ chức tại khu nghỉ mát Biển Đen ở Sochi vào ngày 23 và 24/10 tới. Đối với ông Putin, hội nghị thượng đỉnh lần này là cơ hội để Tổng thống Nga vực dậy các mối quan hệ từ thời Liên Xô và xây dựng các liên minh mới, củng cố vị thế toàn cầu của Moscow.
“Nga luôn có mặt ở châu Phi, đây là một lục địa rất quan trọng. Nga có nhiều đề nghị hợp tác cùng có lợi cho các nước châu Phi”, ông Dmitry Peskov – người phát ngôn của Tổng thống Putin tuyên bố trước Hội nghị Thượng đỉnh.
Tham dự diễn đàn này có các nhà lãnh đạo của các nước từng có quan hệ gắn bó với Liên Xô cũ như Angola và Ethiopia. Ngoài ra, nguyên thủ của các nước mà trước đây sự hiện diện của Nga không nhiều như Nigeria và Ghana cũng sẽ góp mặt tại sự kiện lần đầu được tổ chức này.
Hội nghị sẽ do ông Putin và Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah al-Sisi - Chủ tịch Liên minh châu Phi – đồng chủ trì. Ông Yevgeny Korendyasov - một chuyên gia tại Viện nghiên cứu châu Phi của Nga và là cựu đại sứ của nước này tại Burkina Faso và Mali – cho rằng Hội nghị Thượng đỉnh châu Phi-Nga này báo hiệu sự xoay chuyển trục trọng tâm của Nga tới châu Phi.
Dù chưa bao giờ là một cường quốc thực dân ở châu Phi nhưng Moscow luôn có tiếng nói quan trọng ở lục địa này trong thời kỳ Xô Viết. Liên Xô khi đó đã tích cực ủng hộ các phong trào độc lập và đào tạo thế hệ các nhà lãnh đạo châu Phi. Đến nay, những vết tích của ảnh hưởng đó vẫn còn, từ súng trường Kalashnikov trên lá cờ Mozambique đến lá cờ gợi nhớ hình ảnh búa liềm trên cờ Angola. Tuy nhiên, mối quan hệ của Nga với châu Phi đã suy giảm cùng với sự sụp đổ của Liên Xô vào năm 1991. Trong khi đó, trong những năm gần đây, Trung Quốc đã nổi lên như một cường quốc nước ngoài quan trọng ở lục địa này.
Theo các nhà phân tích, Nga hiện đang cố gắng bắt kịp “cuộc chơi”. Các công ty của Nga đã đầu tư vào các dự án khai thác dầu khí ở Ai Cập và Nigeria, kim cương ở Angola và kim loại ở các nước như Guinea và Nam Phi. Moscow cũng đã tăng cường sự hiện diện về chính trị và kinh tế của nước này tại khu vực thông qua các hoạt động xuất khẩu vũ khí, hỗ trợ về chuyên môn an ninh và các hoạt động hỗ trợ khác cho chính quyền các nước châu Phi.
“Với mức độ thành công khác nhau, Moscow đang cố gắng huy động các mối quan hệ kết nối thời Chiến tranh Lạnh và chuyển đổi các liên kết ý thức hệ cũ thành kinh doanh”, ông Arnaud Dubien - người đứng đầu Đài thiên văn Pháp-Nga - nói. Cùng với đó, Nga cũng đã ký một loạt thỏa thuận quân sự với các nước châu Phi khác và hàng ngàn nhà thầu an ninh tư nhân Nga cũng đang làm việc tại lục địa này.
Song, cũng có ý kiến cho rằng còn quá sớm để nói về sự hiện diện lớn hơn của Nga trên khắp châu Phi. Trong một bài viết trên trang web của Viện Quan hệ Quốc tế Pháp, nhà phân tích địa chính trị người Pháp Arnaud Kalika cho rằng việc Nga trở lại châu Phi sẽ chỉ ở mức độ khiêm tốn. Ông này cũng cho rằng, xét một cách tổng quan, châu Phi không quá cần Nga.