Những năm gần đây, hoạt động khai thác ở vùng gần bờ chủ yếu là các nghề truyền thống, sử dụng phương tiện nhỏ, cũ; giá trị đầu tư của một đơn vị nghề thấp, trang bị khai thác kèm theo đơn giản, dễ chế tạo và sử dụng, phù hợp với điều kiện ngư dân nghèo, song hoạt động với cường lực quá lớn ở vùng ven bờ, khai thác ít chọn lọc, sản lượng thành phần lớn các đối tượng còn non nên ảnh hưởng tiêu cực đến nguồn lợi thủy sản. Nhiều tàu, thuyền làm nghề pha súc, cào ghẹ, cào sò, vạng năng suất cao, song do khai thác cào dưới đáy biển bằng những thiết bị mang tính hủy diệt cao như lồng bát quái, cào sắt, kích điện, xung điện… đã làm ảnh hưởng đến môi trường sống của các loại thủy sản, nhất là ở khu vực tầng đáy.
Phương thức hoạt động của tàu giã cào là hai tàu công suất lớn chạy song song và kéo theo một tấm lưới, phía đáy của lưới được gắn nhiều chì nặng để có thể cào sâu đến tận đáy biển. Mắt lưới giã cào nhỏ nên bất cứ thứ gì trên đường đi như tôm, cá, ốc, ghẹ... to, nhỏ đều bị đánh bắt đến cạn kiệt.
Trước tình hình khai thác hải sản theo hình thức tận diệt ngày càng diễn ra phức tạp, lực lượng Biên phòng các tỉnh có biển đã tăng cường tuần tra, kiểm soát, trong 2 ngày 10 và 11/5 đã liên tiếp phát hiện, bắt giữ các tàu cá thực hiện hành vi khai thác hải sản trái phép. Cụ thể, vào lúc 18h15 ngày 10/5, tại khu vực biển Vĩnh Thực, TPMóng Cái, tỉnh Quảng Ninh, Tổ tuần tra Đồn Biên phòng cửa khẩu (BPCK) cảng Vạn Gia, BĐBP Quảng Ninh đã phát hiện và bắt giữ 1 tàu cá vỏ gỗ sử dụng lồng bát quái để khai thác hải sản trái phép. Tàu cá vỏ gỗ bị bắt giữ mang biển kiểm soát HP 90852TS, trọng tải 20 tấn, công suất 520CV do Đinh Văn Khơi (SN 1990, trú tại Lập Lễ, Thủy Nguyên, Hải Phòng) làm thuyền trưởng đồng thời là chủ phương tiện. Trên tàu có 5 thuyền viên. Các ngư dân đã sử dụng 300 bộ lồng bát quái để thực hiện hành vi khai thác hải sản trái phép. Đồn BPCK cảng Vạn Gia đã thu giữ toàn bộ tang vật, xử lý hành chính chủ phương tiện và hoàn chỉnh hồ sơ tiến hành tiêu hủy toàn bộ 300 bộ lồng bát quái theo quy định của pháp luật.
Tiếp đó, ngày 11/5, tại vùng biển Vĩnh Thực, Đồn BPCK cảng Vạn Gia đã phát hiện và bắt giữ 1 tàu cá vỏ gỗ sử dụng 200 bộ lồng bát quái để khai thác hải sản trái phép. Đơn vị đã tiến hành lập biên bản, thu giữ tang vật và xử phạt theo quy định của pháp luật. Từ đầu năm 2018 đến nay, Đồn BPCK cảng Vạn Gia đã tăng cường tuần tra, bắt giữ và xử lý 13 vụ với 13 phương tiện và 19 thuyền viên khai thác hải sản trái phép; xử phạt hành chính trên 67 triệu đồng.
16h ngày 10/5 tại khu vực vùng biển phía Đông Nam Cồn Nổi, tỉnh Ninh Bình, Biên đội tuần tra của Hải đội 2, BĐBP tỉnh Ninh Bình do Đại úy Trần Quang Cảnh-Phó Hải đội trưởng chỉ huy, trong khi làm nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát khu vực cửa biển đã phát hiện và tạm giữ 2 tàu cá vi phạm về lĩnh vực thủy sản trên vùng biển tỉnh Ninh Bình. Tàu cá TH 91575TS, có công suất 400CV, gồm 5 thuyền viên, do ông Bùi Văn Sỹ (SN 1978, ở xã Ngư Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa) làm chủ đã có hành vi tàng trữ, vận chuyển trái phép công cụ kích điện trên tàu cá.
Tàu cá NĐ 2175TS có công suất 74CV, gồm 3 thuyền viên, do ông Nguyễn Tiến Dũng (SN 1973, ở xã Hải Lý, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định) làm chủ, đang sử dụng điện trực tiếp từ máy phát điện trên tàu cá để khai thác thủy sản.
Ngày 10/5, Bộ Chỉ huy BĐBP Quảng Trị tổ chức Biên đội tàu do Trung tá Trần Tuấn Anh-Phó Tham mưu trưởng làm Biên đội trưởng, gồm 2 tàu tổ chức tuần tra giám sát hoạt động nghề cá trong khu vực biển do BĐBP được phân công phụ trách. Đến 13h ngày 11/5, Biên đội tàu đã phát hiện tàu cá QNg 91358TS do ông Võ Hồng Khanh (trú tại Tịnh Khê, TP Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi) cùng 2 thành viên, sử dụng tàu lưới kéo giã cào hoạt động sai vùng khai thác theo quy định. Trên tàu cá này lắp máy có công suất 220CV, khai thác hải sản trên vùng biển cách bờ 6,5 hải lý. Lực lượng làm nhiệm vụ đã tiến hành lập biên bản về hành vi khai thác hải sản trái phép. Biên đội tàu đã tiến hành đưa người và phương tiện vi phạm bàn giao cho Đồn Biên phòng Cửa Việt tiếp tục xử lý theo quy định.
