Theo dự báo của Đài khí tượng thủy văn khu vực Bắc trung Bộ, nắng nóng diện rộng ở Bắc Trung bộ tiếp tục diễn ra trong tháng 6 đến tháng 8, lượng dòng chảy trên các sông Nghệ An thiếu hụt từ 15-45%. Tổng lượng mưa trung bình năm 2018 tính đến ngày 21/6/2018 là 397,3mm; thấp hơn so với cùng kỳ trung bình nhiều năm là 85,4mm; thấp hơn so với cùng kỳ năm 2017 là 112,8mm.
Báo cáo của Chi cục Thủy lợi Nghệ An tính đến ngày 6/7, toàn tỉnh 95 hồ chứa do doanh nghiệp quản lý chỉ có 5 hồ đầy nước (cùng kỳ 2017 có 9 hồ). Hồ chứa nước lớn nhất là hồ Vực Mấu dung tích thiết kế 75.106m3, mực nước hiện tại 15,91 (dung tích hữu ích còn 26,64 triệu m3); Hồ sông Sào dung tích thiết kế 51,42.106 m3, mực nước hiện tại là 75,02 (dung tích hữu ích còn 39,10 triệu m3).
Trong hơn 533 hồ chứa hiện nay có 25 hồ đã xuống cao trình mực nước chết không phục vụ nước sản xuất vụ Hè thu - Mùa, địa phương đã chuyển đổi cơ cấu cây trồng, lượng nước các hồ còn lại khoảng 30% - 50%. Hồ Thủy điện Bản Vẽ và hồ Khe Bố đều đảm bảo xả nước theo kế hoạch dùng nước, mực nước trên sông Cả tương đối đảm bảo phục vụ sản xuất. Hồ Bản Vẽ thực tế 168,67m/ thiết kế 200m. Dung tích hiện tại 747,26 x 106 triệu m3; Dung tích hữu ích 295,66 x 106 triệu m3. Lưu lượng về hồ là 146,0 m3/s;
Trong đó, kế hoạch tưới vụ Hè thu - Mùa 2018 là 114.884,9ha, trong đó 85.795,4 ha lúa; 8.775,5 ha rau màu các loại… Đến ngày 28/6/2018, diện tích lúa vụ Hè thu - Mùa được gieo cấy là 70.375,0 ha/84.795,4 ha, đạt 83%. Do không có mưa tiểu mãn, lượng nước ở các hồ chứa không được bổ sung, mực nước trên sông Cả tại các công trình đầu mối không đạt mức thiết kế, mực nước các hồ đập và các kênh tạo nguồn nội đồng giảm rất nhanh, nhất là các hồ chứa nhỏ có thể bị cạn kiệt không đảm bảo nguồn nước phục vụ tưới vụ Hè thu.
Do vậy, các công trình thủy lợi phục vụ tưới vụ Hè thu năm 2018, đặc biệt các hồ chứa nhỏ chỉ cấp nước được 2 đến 3 đợt tưới phục vụ làm đất, gieo mạ. Nếu trong thời gian tới không có lượng mưa bổ sung, đồng thời kết hợp nắng nóng với nền nhiệt độ cao và gió Tây Nam thổi mạnh thì tình hình thiếu nước có thể sẽ xảy ra với diện tích hơn 22.542,0 ha. Tình hình thiếu nước khô hạn tập trung ở khu tưới các hồ chứa nhỏ do xã, HTX quản lý ở các vùng như Diễn Châu, Yên Thành, Quỳnh Lưu, Đô Lương…
Để chủ động phòng chống hạn hán và xâm nhập mặn, đảm bảo cấp nước phục vụ sản xuất vụ Hè Thu, Mùa năm 2018, UBND Tỉnh, Sở Nông nghiệp & PTNT chỉ đạo các địa phương quản lý chặt chẽ nguồn nước, chống rò rỉ thất thoát, sử dụng nguồn nước tiết kiệm, hiệu quả; tăng cường sử dụng các biện pháp tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho lúa và cây trồng cạn;
Tổ chức nạo vét hệ thống kênh mương, các cửa vào cống lấy nước, trạm bơm tưới, ao, giếng, khơi thông dòng chảy, đắp đập tạm ngăn mặn, lắp đặt phương tiện lấy nước để chủ động vận hành, đảm bảo đủ điều kiện dẫn nước, thông thoáng từ đầu mối tới mặt ruộng, tận dụng mọi nguồn nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt… Theo thống kê của Chi cục Thủy lợi Nghệ An thì đến ngày 6/7/2018 đã có 10.675ha đất nông nghiệp bị ảnh hưởng do nắng nóng kéo dài gây khô hạn.
