Suy thận vì uống cỏ mực và đậu đen xanh lòng
Anh P.V.H (47 tuổi, Vĩnh Long) là bệnh nhân suy thận độ 3 từng điều trị tại Bệnh viện Bình Dân, được bác sĩ hướng dẫn anh dùng thuốc để bảo tồn chức năng thận giúp ngăn chặn sự tiến triển của bệnh thận mạn. Tuy nhiên, bệnh nhân sau đó đã không tái khám theo lịch hẹn.
Đầu tháng 10/2023, anh H quay lại bệnh viện khám vì ăn uống kém, da xanh xao, chân đau nhức, cơ thể mệt mỏi không rõ nguyên nhân. Tại đây, bác sĩ chỉ định anh thực hiện các xét nghiệm đánh giá chức năng thận. Kết quả cho thấy anh H đã rơi vào suy thận cấp trên nền suy thận mạn, giai đoạn 5 này là giai đoạn nghiêm trọng nhất và tính mạng của bệnh nhân đang rất nguy hiểm. Bệnh nhân được tư vấn nhập viện để lọc máu nhằm tránh nguy cơ hôn mê, tử vong do các biến chứng suy thận cấp gây ra.
Anh H kể lại, thấy người không đau mệt, nghĩ không có bệnh nữa nên anh đã không tiếp tục uống thuốc duy trì. Thay vào đó, anh làm theo lời mách bảo uống cỏ mực và đậu đen xanh lòng để trị bệnh thận. Mỗi ngày uống khoảng một nắm tay cỏ mực và 2,3 muỗng đậu đen liên tục trong hơn 3 tháng thì rơi vào suy thận mức độ nặng.
Sau khi được các bác sĩ giải thích kỹ, anh mới hiểu rõ tình trạng cực kỳ nguy hiểm tính mạng và nguy cơ phải chạy thận suốt đời. Sau 2 ngày điều trị, tình trạng đau nhức chân cùng các triệu chứng suy thận khác của anh H đã giảm, chức năng thận được cải thiện.
“Tuy nhiên, nếu đáp ứng điều trị bằng thuốc kém, chức năng thận không phục hồi tốt hơn, anh H sẽ phải lọc máu định kỳ suốt đời”, bác sĩ Lê Thị Đan Thùy, Trưởng khoa Nội thận - Lọc máu Bệnh viện Bình Dân cho biết.
Theo bác sĩ Thùy, cỏ mực hay còn có tên như nhọ nồi, hạn liên thảo, bạch hoa thảo, thủy hạn liên… Trong Đông y, cỏ mực không độc, có vị chua, ngọt, tính hàn, thường dùng chữa sốt cao, chảy máu cam, mề đay, chảy máu cam, viêm họng, suy nhược… Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu khoa học nào chỉ rõ tác dụng chữa suy thận bằng cỏ mực.
"Đặc biệt trên người bệnh thận mạn, chức năng thận vốn đã kém nên việc dùng các hoạt chất từ cây cỏ, thuốc, ngay cả ăn uống thường ngày đều cần phải cẩn trọng để tránh tiến triển suy thận nặng hơn. Bên cạnh đó, bệnh nhân suy thận mạn cần phải được thăm khám, điều trị bằng thuốc, kiểm soát thường xuyên các chỉ số như protein niệu, các xét nghiệm đánh giá chức năng thận", bác sĩ khuyến cáo.
Suy thận cấp do uống thuốc trắng da không rõ nguồn gốc
Nhập viện cùng ngày với bệnh nhân H, chị L.T.T (45 tuổi, Đồng Nai) đến Bệnh viện Bình Dân tái khám để đánh giá lại chức năng thận sau đợt phải lọc máu cấp cứu vì rơi vào suy thận cấp, tổn thương thận mức độ 5. May mắn, kết quả xét nghiệm chức năng thận của chị trong hai tháng gần đây nhất đều đã ổn định. Tuy chức năng thận hồi phục tốt, chị T đã trở lại với công việc bình thường nhưng chị vẫn phải uống thuốc và theo dõi chức năng thận.
Cách đây gần một năm, trong một lần xem kênh bán hàng online, chị T thấy người bán giới thiệu loại thuốc làm trắng da, đẹp da nên đặt hàng về uống. Chị T không nhớ tên loại thuốc đã mua, chỉ nhớ thuốc dạng viên uống, một lọ 60 viên có giá 600.000 đồng. Với liều uống 6 viên mỗi ngày, khi uống đến lọ thứ 7 thì chị T thấy đau bụng dữ dội, mệt, khó thở, nôn ói liên tục phải đi cấp cứu tại một bệnh viện địa phương.
Bác sĩ cho biết chị bị suy thận cấp mức độ 5. Các biểu hiện đau, nôn ói của chị T là do lúc này thận đã mất chức năng lọc nên ứ đọng các chất chuyển hóa. Nếu không kịp thời lọc máu, người bệnh có thể tử vong. Sau khi lọc máu cấp cứu tại địa phương, bệnh nhân được chuyển đến Bệnh viện Bình Dân để tiếp tục thăm khám và điều trị lâu dài.
Bác sĩ Lê Thị Thùy Dương, Khoa Nội thận - Lọc máu cho biết: “Đa số người bệnh khi được hỏi về loại chất mình đã uống thì không biết về thành phần và nguồn gốc xuất xứ. Đối với các nhóm viên uống làm trắng da, thường quảng cáo là có chứa glutathione, một chất chống oxy hóa giúp làm sáng da bằng cách ức chế sản xuất melanin. Tuy nhiên, nếu sử dụng glutathione với liều cao, không có kiểm soát của bác sĩ có thể gây suy thận cấp, đặc biệt trên người bệnh đã có nền suy thận mạn”. Vì vậy, khi muốn sử dụng các viên uống trắng da, cần phải chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng và nên có sự tư vấn của các bác sĩ để chọn sản phẩm phù hợp cho thể trạng của mỗi người.
Suy thận mạn là một bệnh lý thường được phát hiện muộn do những tổn thương tiến triển âm thầm, hầu hết người bệnh không tự phát hiện được khi suy thận ở mức độ nhẹ. Đa số trường hợp người bệnh được phát hiện suy thận ở giai đoạn 3, 3B (giai đoạn trung bình trở lên) khi cơ thể đã có các triệu chứng như phù chân, phù tay, phù toàn thân, thường xuyên mệt mỏi, sắc da nhợt nhạt, tiểu nhiều lần nhưng lượng nước tiểu ít hơn bình thường, giấc ngủ không sâu, huyết áp tăng cao, đau lưng… Bệnh nhân cần tuân thủ chế độ điều trị để giữ tốt chức năng thận còn lại, tránh tự ý dùng các chất có thể làm suy thận cấp nguy hiểm tính mạng, tổn thương không hồi phục chức năng thận phải lọc máu suốt đời.