Những động thái "hạ nhiệt" căng thẳng biển giới Belarus-EU

0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Các nhà chức trách Belarus hôm thứ Năm đã dọn sạch các trại chính nơi những người di cư tụ tập ở biên giới với Ba Lan, trong một sự thay đổi có thể giúp xoa dịu một cuộc khủng hoảng đã bùng phát trong những tuần gần đây thành một miền Đông lớn - Đối đầu phía Tây.
Người di cư Iraq lên chuyến bay sơ tán tại sân bay Minsk, Belarus ngày 18/1182021. Ảnh: Reuters
Người di cư Iraq lên chuyến bay sơ tán tại sân bay Minsk, Belarus ngày 18/1182021. Ảnh: Reuters

Trong khi Belarus chuyển hàng trăm người di cư đến một nhà kho khổng lồ giúp họ không còn phải ở ngoài trời trong nhiệt độ đóng băng, một dấu hiệu tiềm năng khác cho thấy cuộc khủng hoảng đã dịu đi, hàng trăm người Iraq đã làm thủ tục tại một sân bay Minsk để bay trở lại Iraq, chuyến bay hồi hương đầu tiên kể từ tháng Tám.

Tuy nhiên, Ủy ban châu Âu và Đức đã bác bỏ đề xuất của Belarus về việc các nước EU tiếp nhận 2.000 người di cư hiện đang ở trên lãnh thổ của mình và Hoa Kỳ cáo buộc Minsk khiến người di cư trở thành "con tốt trong nỗ lực gây rối", báo hiệu căng thẳng với phương Tây. xa hơn.

Các nước châu Âu trong nhiều tháng đã cáo buộc Belarus dàn dựng cuộc khủng hoảng bằng cách đưa người di cư đến từ Trung Đông và thúc đẩy họ cố gắng vượt biên trái phép sang Ba Lan và Lithuania.

Minsk bác bỏ những cáo buộc đó, nhưng Tổng thống Lithuania Gitanas Nauseda cho biết lập trường cứng rắn của EU đã được đền đáp.

"Chúng tôi đang thấy những kết quả đầu tiên - các chuyến bay do chế độ tổ chức từ Trung Đông đang bị dừng và những người di cư ở Belarus đang trở về nhà", ông nói sau khi nói chuyện với người đồng cấp Ba Lan.

Một trại di cư bỏ hoang gần trạm kiểm soát Bruzgi - Kuznica ở biên giới Belarus-Ba Lan, vùng Grodno, Belarus. Ảnh: Reuters (chụp ngày 18/11/2021)

Một trại di cư bỏ hoang gần trạm kiểm soát Bruzgi - Kuznica ở biên giới Belarus-Ba Lan, vùng Grodno, Belarus. Ảnh: Reuters (chụp ngày 18/11/2021)

Một phát ngôn viên của lực lượng biên phòng Ba Lan cho biết các trại ở biên giới phía tây Belarus hoàn toàn trống rỗng vào hôm thứ Năm, một nhân viên báo chí Belarus xác nhận.

Người phát ngôn của Ba Lan cũng lưu ý đang "xem điều gì sẽ xảy ra trong những giờ tới" khi "có những nhóm xuất hiện ở những nơi khác đang cố gắng vượt qua biên giới".

Trong những tuần gần đây, những người di cư đã cố gắng, chủ yếu vào ban đêm, để vượt qua biên giới, đôi khi đụng độ với quân đội Ba Lan.

Việc dọn dẹp trại diễn ra trong một tuần ngoại giao tăng cường. Thủ tướng Đức Angela Merkel đã hai lần nói chuyện qua điện thoại với Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko.

Belarus cho biết ông Lukashenko đã đề xuất một kế hoạch với bà Merkel để giải quyết cuộc khủng hoảng, theo đó EU sẽ tiếp nhận 2.000 người trong khi Minsk sẽ gửi thêm 5.000 người về nước. Nhưng Bộ trưởng Nội vụ Đức Horst Seehofer đã từ chối đề xuất và nói về những thông tin sai lệch.

"Nếu chúng tôi tiếp nhận người tị nạn, nếu chúng tôi cúi đầu trước áp lực và nói rằng 'chúng tôi đang tiếp nhận người tị nạn vào các nước châu Âu', thì điều này có nghĩa là thực hiện chính cơ sở của chiến lược hoàn hảo này", ông Seehofer nói ở Warsaw.

Một nguồn tin chính phủ nói thêm rằng Đức đã không đồng ý với bất kỳ thỏa thuận nào, nhấn mạnh rằng đây là một vấn đề của châu Âu.

Những người di cư tập trung tại một trung tâm vận tải và hậu cần gần biên giới Belarus-Ba Lan ở vùng Grodno, Belarus. Ảnh: Reuters (ngày 18/11/2021)

Những người di cư tập trung tại một trung tâm vận tải và hậu cần gần biên giới Belarus-Ba Lan ở vùng Grodno, Belarus. Ảnh: Reuters (ngày 18/11/2021)

Ngay trước khi kế hoạch được công bố, Ủy ban châu Âu đã nói rằng không thể đàm phán với Belarus về hoàn cảnh của những người di cư.

Nó từ chối bình luận về đề xuất này, với một phát ngôn viên nói: "Đây là một cuộc khủng hoảng do nhà nước dàn dựng, tạo ra một cách nhân tạo và chế độ của Lukashenko có trách nhiệm phải ngăn chặn nó".

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết châu Âu phải tiếp tục gây áp lực lên ông Lukashenko, nhưng cũng đảm bảo rằng những người không đủ điều kiện xin tị nạn được bay về nước.

Khoảng 430 người di cư, chủ yếu là người Kurd ở Iraq, đã hạ cánh ở Erbil thuộc vùng Kurdistan tự trị của Iraq hôm thứ Năm trên chuyến bay đầu tiên kể từ mùa hè.

Hãng hàng không nhà nước Belarus Belavia trong khi đó đã ngừng cho phép công dân từ Afghanistan, Iraq, Lebanon, Libya, Syria và Yemen lên các chuyến bay từ thủ đô Tashkent của Uzbekistan đến Minsk, hãng thông tấn Belta đưa tin.

EU đã gây áp lực ngoại giao để các nước trong khu vực không cho phép người di cư lên các chuyến bay đến Belarus.