Chiều nay (18/12), Văn phòng Chủ tịch nước đã họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước công bố các Bộ luật, Luật và nghị quyết đã được QH khóa 13 thông qua tại kỳ họp thứ 10, trong đó có Bộ luật hình sự (BLHS), Bộ luật dân sự (BLDS) và Nghị định về thực hiện chế định Thừa phát lại.
Công nhận việc chuyển giới
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, BLDS bổ sung nhiều qui định cơ chế pháp lý công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong lĩnh vực dân sự. Theo đó, BLDS qui định Tòa án không được từ chối giải quyết vụ việc dân sự với lý do chưa có điều luật để áp dụng; Tòa án chỉ được áp dụng thời hiệu khi giải quyết vụ việc dân sự trong trường hợp một bên hoặc các bên quan hệ dân sự có yêu cầu;
Hoàn thiện các chế định về năng lực hành vi dân sự, giám hộ và đại diện để tạo cơ chế pháp lý bảo vệ tốt hơn quyền dân sự của người chưa thành niên, người khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, người mất năng lực hành vi dân sự, giúp họ được bình đẳng với chủ thể khác trong quan hệ dân sự.
Hoàn thiện các quy định về quyền nhân thân của cá nhân, nhất là trong tôn trọng, công nhận và bảo vệ quyền về họ tên, dân tộc, quốc tịch, hình ảnh, tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm và uy tín; ghi nhận cá nhân được chuyển đổi giới tính theo quy định của luật…
BLDS cũng qui định chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự bao gồm cá nhân, pháp nhân, Nhà nước CHXHCN Việt Nam, cơ quan nhà nước ở TƯ, ở địa phương bình đẳng với các chủ thể khác khi tham gia quan hệ dân sự. Trường hợp hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân tham gia quan hệ dân sự thì các thành viên là chủ thể tham gia xác lập, thực hiện giao dịch dân sự hoặc ủy quyền cho người đại diện tham gia xác lập, thực hiện giao dịch dân sự…
BLDS có hiệu lực thi hành từ 1/1/2017.
Nộp tiền sẽ thoát thi hành án tử
BLHS năm 2015 được sửa đổi cơ bản và toàn diện là “công cụ sắc bén, hữu hiệu trong đấu tranh phòng, chống tội phạm trong điều kiện mới, đấu tranh chống tham nhũng có hiệu quả, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội…” - Thứ trưởng Bộ Tư pháp khẳng định.
Trong đó, BLHS bổ sung quy định về trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại phạm các tội trong lĩnh vực kinh tế, môi trường. Bãi bỏ hình phạt tử hình đối với 07 tội, đồng thời mở rộng đối tượng không bị áp dụng hình phạt tử hình đối với người từ 75 tuổi trở lên khi phạm tội hoặc khi xét xử.
Mở rộng thêm 2 trường hợp không thi hành án tử hình gồm người từ 75 tuổi trở lên và người bị kết án về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ mà sau khi bị kết án đã chủ động nộp lại ít nhất ¾ tài sản tham ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn. Trường hợp này sẽ chuyển hình phạt tử hình thành hình phạt tù chung thân nhằm góp phần hạn chế hình phạt tử hình trên thực tế.
Nhằm tạo môi trường kinh doanh minh bạch, tránh sự tùy tiện trong áp dụng trên cơ sở cân nhắc kỹ kết quả tổng kết thực tiễn xử xử về Tội “cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” trong những năm qua, BLHS đã thay thế quy định này bằng 09 tội danh mới thuộc các lĩnh vực: quản lý cạnh tranh, đầu tư công; quản lý, sử dụng tài sản nhà nước; quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp; đấu thầu, đấu giá tài sản; kế toán; quản lý thuế; xây dựng; bồi thường thu hồi đất.
Ngoài ra, BLHS có những nội dung sửa đổi, bổ sung nhằm khắc phục những bất cập, hạn chế trong thực tiễn, đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm trong tình hình mới; nội luật hóa các quy định có liên quan của điều ước quốc tế mà nước ta là thành viên, góp phần tăng cường hợp tác quốc tế trong đấu tranh phòng, chống tội phạm.
BLHS có hiệu lực từ 1/7/2016.
Công nhận nghề Thừa phát lại
Nghị quyết số 107/2015/QH13 của QH về thực hiện chế định Thừa phát lại đã chấm dứt việc thí điểm và cho thực hiện chính thức chế định Thừa phát lại từ 1/1/2016. Thứ trưởng Lê Thành Long đánh giá, “nghị quyết đã chính thức cho ra đời một nghề mới trong thị trường dịch vụ pháp lý, tạo thêm công cụ pháp lý để người dân tự bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình khi tham gia các giao dịch dân sự, kinh tế và trong quá trình tố tụng”.
Chính phủ sẽ căn cứ tình hình thực tế ở địa phương, tổ chức thực hiện chế định Thừa phát lại trong phạm vi hành nghề theo quy định hiện hành, có sự sửa đổi, bổ sung cần thiết để khắc phục những tồn tại, hạn chế trong hoạt động Thừa phát lại và chịu trách nhiệm tổ chức đào tạo nghề Thừa phát lại.
Các tổ chức Thừa phát lại được thành lập theo Nghị quyết 24/2008/QH12 và Nghị quyết 36/2012/QH13 sẽ tiếp tục hoạt động theo quy định của các Nghị quyết này cho đến khi QH ban hành Luật Thừa phát lại.
Để triển khai Nghị quyết, Bộ Tư pháp sẽ tổ chức quán triệt Nghị quyết, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành về Thừa phát lại, thực hiện đào tạo, bồi dưỡng Thừa phát lại và xây dựng Luật Thừa phát lại để trình QH thông qua trong khóa XIV.
