Huyền bí phim kinh dị Việt
Được lấy cảm hứng từ “Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ, “Đèn âm hồn” mang đến một câu chuyện liêu trai, kinh dị, tâm linh, kể về người phụ nữ tên Thương một mình nuôi con trai chờ chồng đi lính trở về. Lĩnh (con Thương) vô tình nhặt được một cây đèn lạ và gọi chiếc bóng hắt từ cây đèn hiện trên tường là cha. Khi người chồng trở về, Thương vui mừng khôn xiết, còn Lĩnh không nhận đó là cha vì theo cậu bé Lĩnh, cha là một người đàn ông đêm đêm lui tới.
Vì hiểu lầm và quá ghen tuông, không để cho Thương thanh minh, người chồng đã đánh, sỉ nhục và đuổi cô ra khỏi nhà. Oan ức, Thương trầm mình xuống sông tự vẫn. Việc Lĩnh vô tình nhặt được một cây đèn không ngờ đây là “cây đèn âm hồn”. Lĩnh giao tiếp với chiếc bóng đã triệu hồi một ác linh trong cây đèn quay lại báo thù. Từ đây, những câu chuyện bất thường ma quái xảy ra với gia đình Thương và cả dân làng.
Khai thác đề tài gia đình, ông bà, tổ tiên với sợi dây kết nối âm - dương, bộ phim mang đậm màu sắc huyền bí nhưng vẫn đầy tính nhân văn. Những bối cảnh tâm linh đậm chất dân gian Việt Nam, xuyên suốt bộ phim tạo nên một bầu không khí lạnh lẽo, bí ẩn, đưa người xem đi từ bất ngờ này sang bất ngờ khác. Đạo diễn Hoàng Nam chia sẻ: “Ân oán, yêu thương sẽ kết nối hai thế giới đó lại với nhau, tạo nên một câu chuyện mang thông điệp ý nghĩa tôn vinh phụ nữ và trân trọng giá trị gia đình”.
Ngoài việc khắc họa những yếu tố tâm linh dân gian như bóng đè, ma giấu bụi tre, bói chén gọi ma, lễ trục vong... hình ảnh “Đèn âm hồn” cũng gây ấn tượng với bối cảnh thác Bản Giốc (Cao Bằng) hùng vĩ, núi Thủng, đèo Mã Phục kỳ bí, màu phim bảng lảng sương khói toát lên vẻ liêu trai, u tịch, ma mị, bí ẩn hấp dẫn người xem.
Dù không có sự góp mặt của dàn diễn viên nổi tiếng song bộ phim “Đèn âm hồn” vừa ra mắt đã dẫn đầu lượng vé bán ra. Trước khi công chiếu chính thức vào ngày 7/2/2025, “Đèn âm hồn” đã nhận được hơn 40.000 lượt vé đặt trước và được nhân đôi số suất chiếu tại các cụm rạp. Đây là kỷ lục mới về đặt vé trước của điện ảnh Việt Nam và là thành tích bất ngờ bởi “Đèn âm hồn” là phim đầu tay của đạo diễn Hoàng Nam - Youtuber chuyên giải mã những câu chuyện kỳ bí, tâm linh trong hành trình 10 năm rong ruổi trên khắp Việt Nam và một số nước trên thế giới.
Trên các diễn đàn và mạng xã hội, “Đèn âm hồn” nhận về nhiều phản hồi tích cực của khán giả bởi nội dung được khai thác mới lạ, không đơn thuần là câu chuyện tâm linh - kinh dị mà còn có cái nhìn mới mẻ, độc đáo về một truyền thuyết dân gian, khắc họa nhiều yếu tố văn hóa thờ cúng tổ tiên của người Việt. Đây cũng là một trong những lý do bộ phim có thể bùng nổ doanh thu.
Chất liệu dân gian là kho tàng văn hóa vô giá
Những năm gần đây, nhiều bộ phim kinh dị đua nhau ra rạp giúp điện ảnh Việt thêm màu sắc như: “Mười”, “Suối oan hồn”, “Lời nguyền huyết ngải”, “Con ma nhà họ Vương”, “Bắc Kim Thang”, “Chuyện ma gần nhà”, “Cô gái từ quá khứ”…
Đặc biệt, khán giả yêu thích các tác phẩm kinh dị cổ trang, những tập tục văn hóa tâm linh, tín ngưỡng mang bản sắc Việt kết hợp với những tình tiết li kì, bí ẩn được chuyển thể từ tiểu thuyết ăn khách mang tên “Tết ở làng Địa Ngục” nhà văn Thảo Trang và phim điện ảnh “Kẻ ăn hồn”.
“Tết ở làng Địa Ngục” cài cắm xuyên suốt những tập tục văn hóa tâm linh, tín ngưỡng mang bản sắc Việt vào phim như tập tục thả cá chép trong ngày ông Công, ông Táo hay rượu sọ người, con đò chở vong, đom đóm cầu hồn kết hợp với trang phục (áo tứ thân, giao lĩnh, ngũ thân).
Ngôi làng Sảo Há (Hà Giang) - nơi được chọn làm bối cảnh phim - hoang sơ mang vẻ đẹp ma mị nay càng thêm huyền bí thông qua những góc máy toàn cảnh, ghi trọn sự hùng vĩ của rừng tre, ruộng ngô hay làm đậm thêm chất liệu dân gian với những ngôi làng cổ.
Những phim kinh dị được làm dựa trên chất liệu dân gian Việt có doanh thu bùng nổ: “Kẻ ăn hồn” đạt hơn 66 tỉ đồng, “Quỷ cẩu đạt” 108,4 tỉ đồng hay “Ma da” trở thành phim kinh dị Việt có doanh thu cao nhất với 113,69 tỉ đồng sau 15 ngày công chiếu. Sau thành công của “Ma da”, đơn vị sản xuất của phim này tiếp tục thực hiện phim kinh dị “Quỷ nhập tràng” và sẽ công chiếu tại 6 nước gồm: Việt Nam, Mỹ, Úc, Canada, Hàn Quốc, New Zealand vào ngày 7/3 tới.
Phim lấy cảm hứng từ những câu chuyện dân gian truyền miệng đậm chất Việt về người chết sống lại. Với các cảnh quay ở vùng núi cao phía bắc, ở đó có một ngôi làng mà người dân chuyên làm nghề mai táng nên liên quan đến các hoạt động chôn cất, đào mộ… tạo nên những tình tiết kinh dị, những câu chuyện ám ảnh… Khán giả đang mong chờ các bộ phim kinh dị “Hoàng tử quỷ”, “Âm dương lộ”, “Code: Phản ước” hay “Dưới đáy hồ” dự kiến ra mắt năm 2025.
Có thể thấy phim kinh dị mang màu sắc dân gian đang là mảnh đất màu mỡ của các nhà sản xuất. Hiện tượng bùng nổ doanh thu đã tạo nên cú hích để các nhà sản xuất, đạo diễn tự tin để đầu tư vào phim kinh dị, tạo nên “cơn sóng” mới “đổ bộ” các rạp trong năm 2025. Theo đó, các dự án phim kinh dị sẽ chiếm hơn 50% thị phần với khoảng 20 dự án ra mắt khán giả.
Bỏ qua yếu tố kinh dị có thể thấy, chất liệu dân gian là kho tàng văn hóa vô giá. Nếu kết hợp giữa yếu tố dân gian với thể loại kinh dị, liêu trai sẽ khơi gợi nỗi sợ hãi, muốn khám phá thế giới âm dương trong tiềm thức của mỗi người cũng như khán giả có thể tìm hiểu thêm về văn hóa truyền thống đầy sắc màu của 54 dân tộc, phong cảnh thiên nhiên thơ mộng trên dải đất hình chữ S.
Qua các tác phẩm điện ảnh, các khán giả Việt thêm trân trọng văn hóa dân gian, văn hóa tâm linh, tín ngưỡng, tiếp thêm lòng hiếu thuận, gìn giữ giá trị gia đình Việt. Các nhà làm phim Việt hy vọng, thể loại phim kinh dị mang màu sắc dân gian Việt sớm “định vị” trên bản đồ điện ảnh thế giới.
