Động thái chưa có tiền lệ
Ngày 22/7, ông Hồ Tích Tiến (Hu Xi Jin), tổng biên tập Thời Báo Hoàn Cầu của Trung Quốc, đăng lên Twitter: "Mỹ đã yêu cầu Trung Quốc đóng cửa tổng lãnh sự quán ở Houston trong vòng 72 giờ. Đây là một động thái điên khùng".
Sau đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc chính thức lên tiếng xác nhận thông tin và cho biết Bắc Kinh lên án mạnh mẽ động thái này, đồng thời yêu cầu Mỹ rút lại yêu cầu.
Theo Reuters, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói rằng việc đơn phương yêu cầu đóng cửa tổng lãnh sự quán Trung Quốc ở Houston trong một khoảng thời gian ngắn như vậy là sự leo thang chưa từng có trong các hoạt động gần đây của Mỹ chống lại Trung Quốc.
 |
| Truyền thông địa phương tại Mỹ tường thuật một vụ cháy xảy ra bên trong tổng lãnh sự quán Trung Quốc ở Houston tối 21/7 (giờ địa phương), cho thấy các giấy tờ đang bị đốt trong sân. |
Trong khi đó, phía Bắc Kinh cáo buộc việc Washington đòi đóng cửa tổng lãnh sự của nước này là "sự khiêu khích chính trị đơn phương của phía Mỹ, vi phạm nghiêm trọng luật quốc tế, các chuẩn mực cơ bản liên quan quan hệ quốc tế và thỏa thuận lãnh sự song phương Trung - Mỹ".
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân cảnh báo: "Trung Quốc yêu cầu Mỹ rút lại quyết định sai lầm này. Nếu Mỹ vẫn thực hiện, Trung Quốc sẽ đưa ra các biện pháp trả đũa cần thiết.
Đóng lãnh sự quán Trung Quốc để 'bảo vệ tài sản trí tuệ'
Cũng trong ngày 22/7, Bộ Ngoại giao Mỹ lên tiếng xác nhận việc Washington đã ra lệnh đóng cửa tổng lãnh sự quán Trung Quốc ở thành phố Houston, bang Texas. "Chúng tôi đã chỉ đạo đóng cửa tổng lãnh sự quán của Cộng hòa nhân dân Trung Hoa ở Houston để bảo vệ tài sản trí tuệ của người Mỹ và các thông tin cá nhân của người Mỹ", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus giải thích.
Quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc đã xấu đi đáng kể gần đây trên nhiều lĩnh vực, từ thương mại, đại dịch COVID-19, đến việc Mỹ chỉ trích các hoạt động liên quan quyền con người ở Hong Kong và Tân Cương...
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus nói rằng theo Công ước Vienna, các nhà ngoại giao phải "tôn trọng các luật và quy định của quốc gia tiếp nhận" và "có nghĩa vụ không can thiệp vào vấn đề nội bộ của quốc gia đó".
 |
| Lãnh sự quán Trung Quốc ở bang Texas (Mỹ). |
"Mỹ sẽ không chấp nhận việc Cộng hòa nhân dân Trung Hoa (PRC) vi phạm chủ quyền của chúng tôi và dọa dẫm người dân của chúng tôi. Chúng tôi cũng không chấp nhận các hành vi thương mại không công bằng của PRC và việc đánh cắp việc làm của người Mỹ cùng các hành vi quá mức khác. Tổng thống Trump đã nhấn mạnh sự công bằng và có qua có lại trong quan hệ Mỹ - Trung", bà Ortagus nói.
Trung Quốc có thể đóng cửa tổng lãnh sự quán Mỹ ở Vũ Hán?
Sau khi Washington đưa ra yêu cầu đóng cửa Tổng lãnh sự quán Trung Quốc ở thành phố Houston, bang Texas, một nguồn thạo tin của Reuters cho hay Trung Quốc đang cân nhắc yêu cầu đóng cửa Tổng lãnh sự quán Mỹ tại thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc.
 |
| Lãnh sự quán Mỹ tại thành phố Vũ Hán nằm trong tòa nhà New World Trade Building. |
Trung Quốc vẫn chưa có phản hồi về thông tin trên. Ngoài Đại sứ quán tại Bắc Kinh, Mỹ còn có 5 tổng lãnh sự quán tại các thành phố Thượng Hải, Quảng Châu, Thành Đô, Vũ Hán và Thẩm Dương của Trung Quốc.
Trong ngày 22/7, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng ra cảnh báo công dân đang du học ở Mỹ "cảnh giác" trước nguy cơ bị bắt giữ và thẩm vấn.
"Gần đây, các cơ quan thực thi pháp luật Mỹ tăng cường tùy ý thẩm vấn, quấy nhiễu, tịch thu đồ đạc cá nhân và bắt giữ nhắm vào sinh viên người Trung Quốc ở Mỹ", Hãng tin AFP ngày 22/7 dẫn thông báo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc trên mạng xã hội.
"Mỹ có nhiều hơn rất nhiều phái đoàn và nhân viên ngoại giao làm việc tại Trung Quốc. Vì vậy, nếu Mỹ đi theo hướng sai lầm này, chúng tôi chắc chắn sẽ phản ứng", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân nói.
Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Marco Rubio, quyền chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện Mỹ, nói với Fox News rằng Tổng lãnh sự quán Trung Quốc ở Houston, bang Texas, vừa bị yêu cầu đóng cửa là một "bình phong" cho hoạt động gián điệp.
"Tổng lãnh sự quán Trung Quốc ở Houston không phải là một cơ sở ngoại giao. Đó là một nút trung tâm trong mạng lưới quy mô lớn các gián điệp và hoạt động gây ảnh hưởng ở Mỹ. Tòa nhà đó phải đóng cửa ngay bây giờ và các gián điệp có 72 giờ để rời đi hoặc bị bắt", ông Rubio viết trên mạng xã hội Twitter.
 |
| Thượng nghị sĩ Mỹ Marco Rubio - Ảnh: REUTERS |
