Cụ thể, theo Thông tư số 17/2023/TT-BGDĐT do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành ngày 10/10, số lượng thí sinh dự thi Học sinh giỏi quốc gia của các đơn vị tối đa là 10 thí sinh; riêng TP HCM và Hà Nội 20 thí sinh. Về ra đề thi, chấm thi; về tiêu chuẩn, điều kiện các thành viên tham gia Hội đồng coi thi Kỳ thi chọn đội tuyển Olympic quốc tế… tăng cường sự tham gia của các cơ sở giáo dục đại học, sở giáo dục và đào tạo trong các khâu tổ chức thi.
Trong khi đó, ở các quy định trước đó (năm 2011, 2012, 2013 và tháng 1.2023), mỗi đội tuyển dự thi học sinh giỏi quốc gia chỉ được tối đa 6 thí sinh học sinh giỏi quốc gia, riêng đơn vị dự thi Hà Nội là được tối đa 12 thí sinh.
Quy chế mới quy định tiếp tục duy trì tổ chức buổi thi thực hành các môn Vật lí, Hóa học, Sinh học ở Kỳ thi chọn đội tuyển Olympic quốc tế; đối với Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia thay việc tổ chức buổi thi thực hành trong Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia bằng việc đề thi các môn Vật lí, Hóa học, Sinh học có nội dung hỏi yêu cầu thí sinh giải quyết bằng kiến thức liên quan đến kỹ năng thí nghiệm, thực hành.
Tăng tỷ lệ giải của kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp quốc gia bảo đảm phù hợp với quy định của các Olympic khu vực và quốc tế. Theo đó, có 60% đạt giải từ giải Khuyến khích trở lên (những năm trước là 50%); trong đó, tổng số giải Nhất, Nhì, Ba không vượt quá 60% tổng số giải, số giải Nhất không vượt quá 5% tổng số giải.
Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng sẽ bổ sung Giấy chứng nhận tham dự kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp quốc gia THPT cho các thí sinh tham dự kỳ thi nhưng không đoạt giải. Điều này giúp các em có được thông tin lưu giữ lâu dài cho cá nhân về tham gia Kỳ thi.
Tăng cường giám sát, thanh tra, kiểm tra để thực hiện hiệu quả chức năng quản lý nhà nước của Bộ GDĐT; nâng cao trách nhiệm chuyên môn của các chuyên gia khoa học, giảng viên, nghiên cứu viên các học viện, viện nghiên cứu, các đại học, trường đại học và giáo viên trường THPT tham gia tổ chức thi.
Quy chế mới cũng bổ sung các quy định liên quan đến vận chuyển đề thi để khi cần thiết triển khai vận chuyển đề thi qua hệ thống của Ban Cơ yếu Chính phủ và hình thức thi thi trên máy vi tính kết nối mạng cục bộ/nội đối với môn tin học. Linh hoạt trong quy định địa điểm tổ chức thi chọn đội tuyển Olympic quốc tế.
Bộ GD&ĐT hàng năm tổ chức 2 kỳ thi gồm kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia THPT (gọi tắt là kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia) và kỳ thi chọn học sinh THPT vào các đội tuyển quốc gia dự thi Olympic quốc tế và khu vực (gọi tắt là kỳ thi chọn đội tuyển Olympic).
Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia THPT được tổ chức vào tháng 12 hằng năm.