Cơ cấu tổ chức của sở và tiêu chí thành lập các tổ chức thuộc sở
Nghị định 45/2025/NĐ-CP quy định Sở là cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh; thực hiện chức năng tham mưu, giúp UBND cấp tỉnh quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực ở địa phương theo quy định của pháp luật.
Cơ cấu tổ chức của sở, gồm: Phòng chuyên môn, nghiệp vụ; Thanh tra (nếu có); Văn phòng (nếu có); Chi cục và tổ chức tương đương (nếu có); Đơn vị sự nghiệp công lập (nếu có). Tiêu chí thành lập phòng chuyên môn, nghiệp vụ thuộc sở: Có chức năng, nhiệm vụ tham mưu về quản lý nhà nước đối với ngành, lĩnh vực thuộc chức năng, nhiệm vụ của sở; Khối lượng công việc yêu cầu phải bố trí tối thiểu 7 biên chế công chức đối với phòng thuộc sở của thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh; tối thiểu 6 biên chế công chức đối với phòng thuộc sở của cấp tỉnh loại I; tối thiểu 5 biên chế công chức đối với phòng thuộc sở của cấp tỉnh loại II và loại III.
Tiêu chí thành lập Văn phòng thuộc sở được áp dụng theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều này. Trường hợp không thành lập Văn phòng thuộc sở thì giao một phòng chuyên môn thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Văn phòng.
Tiêu chí thành lập chi cục và các tổ chức tương đương thuộc sở (sau đây gọi chung là chi cục): Có đối tượng quản lý về chuyên ngành, lĩnh vực thuộc chức năng, nhiệm vụ của sở theo quy định của pháp luật chuyên ngành; được phân cấp, ủy quyền để quyết định các vấn đề thuộc phạm vi quản lý nhà nước về chuyên ngành, lĩnh vực; khối lượng công việc yêu cầu phải bố trí tối thiểu 12 biên chế công chức.
Tiêu chí thành lập phòng và tương đương thuộc chi cục thuộc sở (sau đây gọi chung là phòng thuộc chi cục): Có chức năng, nhiệm vụ tham mưu về quản lý nhà nước đối với ngành, lĩnh vực thuộc chức năng, nhiệm vụ của chi cục hoặc tham mưu về công tác quản trị nội bộ của chi cục; khối lượng công việc yêu cầu phải bố trí tối thiểu 5 biên chế công chức.
Nghị định 45/2025/NĐ-CP quy định cụ thể về người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu sở và số lượng cấp phó của các tổ chức thuộc sở.
Người đứng đầu sở thuộc UBND cấp tỉnh (sau đây gọi chung là Giám đốc sở) do Chủ tịch UBND cấp tỉnh bổ nhiệm. Giám đốc sở chịu trách nhiệm trước UBND, Chủ tịch UBND cấp tỉnh và trước pháp luật về việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của sở. Việc thực hiện này được quy định theo Quy chế làm việc và phân công của UBND cấp tỉnh.
Cấp phó của người đứng đầu sở thuộc UBND cấp tỉnh (sau đây gọi chung là Phó Giám đốc sở) do Chủ tịch UBND cấp tỉnh bổ nhiệm theo đề nghị của Giám đốc sở. Phó Giám đốc sở có nhiệm vụ hỗ trợ Giám đốc sở thực hiện một hoặc một số nhiệm vụ cụ thể do Giám đốc sở phân công. Đồng thời, Phó Giám đốc sở chịu trách nhiệm trước Giám đốc sở và trước pháp luật về việc thực hiện các nhiệm vụ được giao.
Trong trường hợp Giám đốc sở vắng mặt, một Phó Giám đốc sở sẽ được ủy quyền để thay Giám đốc sở điều hành các hoạt động của sở. Bên cạnh đó, Phó Giám đốc sở không kiêm nhiệm người đứng đầu tổ chức, đơn vị thuộc và trực thuộc sở, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác...
Nghị định 45/2025/NĐ-CP nêu rõ, tổng số lượng sở được thành lập không vượt quá khung số lượng sở tối đa như sau:
Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh được tổ chức 15 sở. Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh được quyết định việc thành lập, tổ chức lại, thay đổi tên gọi, giải thể sở, bảo đảm phù hợp với đặc thù của địa phương, quy định của Luật Thủ đô và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.
Đối với các tỉnh, thành phố khác được tổ chức không quá 14 sở.
Quy định về cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp huyện
Nghị định 45/2025/NĐ-CP quy định: Phòng là cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp huyện; thực hiện chức năng tham mưu, giúp UBND cấp huyện quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực ở địa phương theo quy định của pháp luật.
Nghị định 45/2025/NĐ-CP quy định 9 phòng chuyên môn được tổ chức thống nhất ở cấp huyện gồm: Phòng Nội vụ; Phòng Tư pháp; Phòng Tài chính - Kế hoạch; Phòng Giáo dục và Đào tạo; Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị; Phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin; Phòng Y tế; Thanh tra huyện và Văn phòng HĐND và UBND.
Nghị định 45/2025/NĐ-CP cũng quy định 4 phòng chuyên môn đặc thù ở cấp huyện gồm: Phòng Tài nguyên và Môi trường tại quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương; Phòng Nông nghiệp và Môi trường tại huyện; Phòng Dân tộc và Tôn giáo và Cơ quan chuyên môn ở các huyện đảo.
Nghị định nêu rõ: Căn cứ quy định trên và yêu cầu quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực, địa phương quyết định việc thành lập các phòng cho phù hợp, bảo đảm không vượt quá 10 phòng.
Về người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu phòng, Nghị định 45/2025/NĐ-CP quy định:
Người đứng đầu phòng chuyên môn thuộc UBND cấp huyện (sau đây gọi chung là Trưởng phòng) do Chủ tịch UBND cấp huyện bổ nhiệm, chịu trách nhiệm trước UBND cấp huyện, Chủ tịch UBND cấp huyện và trước pháp luật về thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của phòng.
Cấp phó của người đứng đầu phòng chuyên môn thuộc UBND cấp huyện (sau đây gọi chung là Phó Trưởng phòng) là người giúp Trưởng phòng chỉ đạo một số mặt công tác và chịu trách nhiệm trước Trưởng phòng về nhiệm vụ được phân công.
Số lượng Phó Trưởng phòng: Bình quân mỗi phòng có 02 Phó Trưởng phòng. Căn cứ số lượng phòng chuyên môn được thành lập và tổng số lượng Phó Trưởng phòng, UBND cấp huyện quyết định cụ thể số lượng Phó Trưởng phòng của từng phòng chuyên môn cho phù hợp.
Nghị định 45/2025/NĐ-CP nêu rõ: Khi sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước mà số lượng cấp phó của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị nhiều hơn số lượng tối đa theo quy định của pháp luật thì chậm nhất là 05 năm kể từ ngày quyết định sắp xếp tổ chức bộ máy của cấp có thẩm quyền có hiệu lực, số lượng cấp phó của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị phải theo đúng quy định.
Nghị định 45/2025/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 1/3/2025, thay thế Nghị định số 24/2014/NĐ-CP.