Theo Thạc sĩ Tâm lý Nguyễn Thị Diệu Anh (Khoa tâm lý, BV Nhi Đồng 1, TP.HCM) biện pháp hữu hiệu nhất là trang bị cho bé những kỹ năng giao tiếp cơ bản để bản thân trẻ tự bảo vệ mình. Đơn giản như bố mẹ thông qua đồ chơi (lấy mẫu là búp bê) tập cho trẻ biết ai có thể được nắm tay, chạm vào cơ thể mình.
Nếu người thân sẽ được đụng chạm, ôm hôn thế nào. Những vùng cơ thể nào tuyệt đối không cho ai đụng chạm. Sau khi dạy lý thuyết xong, phụ huynh thường xuyên kiểm tra bằng cách tạo tình huống bất ngờ, dần dần hình thành cho trẻ kỹ năng.
Hai quy tắc giúp con trẻ bảo vệ bản thân khỏi bị XHTD được các bà mẹ trên thế giới áp dụng phổ biến là quy tắc bàn tay và quy tắc đồ lót. Bà Diệu Anh nhận định những quy tắc này rất có lợi cho trẻ, các phụ huynh cần học tập để dạy cho con em mình.
Quy tắc quần lót (PANTS rules) chia thành 5 quy tắc nhỏ theo từng chữ cái: P – Private (Riêng tư), bố mẹ hãy nói với trẻ rằng không ai có thể được nhìn hay chạm vào vùng kín của bé, trừ một số người như bác sĩ, y tá hay bố mẹ. Bác sĩ y tá cần phải mặc đồng phục và đang trong giờ khám chữa bệnh và cần có sự đồng ý của con.
Thứ hai là quy tắc chữ A- Always remember your body belongs to you (Luôn nhớ cơ thể con thuộc về con). Tức bố mẹ cần cho trẻ biết rằng cơ thể trẻ thuộc về chính bé. Không ai có quyền làm bất cứ điều gì với cơ thể bé mà khiến bé khó chịu. Nếu ai cố tình, trẻ cần biết nói không.
Quy tắc chữ N- No means no (Không là không) giúp trẻ nhận thức được rằng bản thân có quyền nói “không” với các động chạm mà bé không thích từ bất cứ ai, kể cả các thành viên trong gia đình.
Quy tắc chữ T-Talk (Nói về những điều bí mật khiến con buồn). Quy tắc này hướng dẫn bố mẹ giải thích cho con trẻ về sự khác biệt giữa những bí mật "tốt" và "xấu". Những câu như “đây là bí mật của riêng hai chú cháu mình" thường của những kẻ lạm dụng khiến trẻ cảm thấy lo lắng và không dám kể cho ai khác.
| |
| Chuyên gia Diệu Anh |
Những bí mật "tốt" có thể là món quà hay bữa tiệc. Bí mật "xấu" là cái khiến trẻ cảm thấy buồn, lo lắng, sợ hãi và cần nói ra.
Cuối cùng là quy tắc S–Speak up (Lên tiếng): Tức bố mẹ nói với con khi nào cảm thấy buồn, lo lắng, sợ hãi hãy lên tiếng với người bé tin tưởng như bố mẹ, chị gái, cô giáo.
Thêm quy tắc giúp trẻ phòng ngừa bị XHTD nữa là quy tắc bàn tay. Bà Diệu Anh giải thích, bàn tay bé có 5 ngón và được chia thành 5 vòng tròn giao tiếp. Bố mẹ cần trang bị cho trẻ biết những quy tắc giao tiếp này.
Cụ thể: Ôm hôn với người thân ruột thịt trong gia đình gồm ông, bà, bố mẹ, anh chị em ruột.
Nắm tay với bạn bè, thầy cô, họ hàng.
Bắt tay khi gặp người quen.
Vẫy tay chào nếu đó là người lạ.
Xua tay không tiếp xúc, thậm chí hét to và bỏ chạy nếu những người xa lạ mà bé cảm thấy bất an, tiến lại gần và có cử chỉ thân mật.
Các chuyên gia cho biết, luật bàn tay này không chỉ phù hợp với trẻ mầm non mà với trẻ tiểu học, vị thành niên./.