Không chỉ thịnh hành ở miền Tây, năm nay, 'quả dư" "quả dư thừa" đã tràn lan thị trường Hà Nội. Theo người bán hàng quảng cáo, như với tên gọi của nó, trưng quả dư (có người còn gọi là quả dư thừa) trên mâm ngũ quả cúng tổ tiên, như lời cầu nguyện để một năm mới luôn no đủ, dư thừa, thể hiện sự ấm no.
Quả dư khá đẹp mắt mới màu vàng óng, hình dáng căng mọng, tròn đầy, lại có những u nồi ở phần cuống như những cánh hoa.
Tuy nhiên, ít ai biết rằng loại trái cây này có tên khoa học là Solanum mammosum, tên dân gian gọi là cà vú dê. Cà vú dê thuộc họ cà độc dược. Trái dư chứa các chất solanine và scopolamine với nồng độ cao nên độc tính rất cao, ngoài ra còn có các độc chất như atropine và hyoscyamine gây ảo giác và liệt cơ.
Cà vú dê là loại cây nhỏ, cứng cao tới 1,5 m, có lông dày và gai. Lá có phiến to, dài 10-15 cm, có gai đứng dẹp cao đến 2,5 cm ở gân và lông dày; cuống dài. Tán hoa ngoài nách lá, mang 3-4 hoa. Hoa màu vàng lam hay tím, đài có lông, cánh hoa hẹp...
Trái dư là một loại cà độc dược |
Một bác sỹ Bệnh viện Y học dân tộc TP HCM cảnh báo: Trái dư, hay còn gọi cà vú rất độc, sẽ nguy hiểm vô cùng nếu con người ăn phải. Nếu ăn vài trái trở lên thì độc tính của nó gây hôn mê sâu dễ dẫn đến tử vong.
Trên thị trường hiện nay, người bán, người biết người không về tính độc của quả này để khuyến cáo người mua. Họ chỉ biết rằng một thùng quả ở chợ đầu mối có giá 2,5 triệu và ho lấy về bán lẻ 10 nghìn/quả.
Xưa nay không thành quy định nhưng ai cũng hiểu rằng mâm quả cúng ông bà tổ tiên là những gì ngon nhất và ăn được, trần sao âm vậy. Biết nói gì khi quả độc "leo" lên mâm ngũ quả ngày tết để giúp thể hiện tấm lòng thành của con cháu với ông bà tổ tiên!