Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sửa đổi lần này, Thứ trưởng quan niệm thống kê một số liệu thi hành án thì phải là con số “biết nói”, thông qua đó để phục vụ cho công tác nghiên cứu, công tác chỉ đạo điều hành.
Sửa đổi để giảm tải
Báo cáo tại cuộc họp, Giám đốc Trung tâm Thống kê, quản lý dữ liệu và ứng dụng công nghệ thông tin (Tổng cục THADS) Lê Anh Tuấn cho biết, Dự thảo Thông tư dự kiến sửa đổi, bổ sung 13/18 điều của Thông tư số 01/2013/TT-BTP và số 08/2015/TT-BTP. Đồng thời, sửa đổi 2 phụ lục hướng dẫn kèm theo Thông tư, đưa ra khỏi Thông tư 5/19 biểu mẫu không còn phù hợp, sửa đổi 14/19 biểu mẫu còn lại và bổ sung thêm 5 biểu mẫu mới.
Đáng chú ý, Dự thảo Thông tư có một số nội dung sửa đổi, bổ sung lớn, làm thay đổi căn bản chế độ báo cáo thống kê và liên quan đến chỉ tiêu thi hành án. Chẳng hạn, về chỉ tiêu “có điều kiện thi hành”, được sửa đổi theo hướng chỉ bao gồm thi hành xong, đình chỉ, giảm, đang thi hành và trường hợp khác. Chỉ tiêu hoãn, tạm đình chỉ và đang trong thời gian tự nguyện thi hành án được tách ra thành các chỉ tiêu riêng không tính vào chỉ tiêu “có điều kiện thi hành”.
Đối với chỉ tiêu “chưa có điều kiện thi hành”, có 3 nội dung sửa đổi, bổ sung chính. Cụ thể là quy định chi tiết các trường hợp chưa có điều kiện thi hành theo Điều 44a Luật THADS, nhất là các trường hợp người phải thi hành án có tài sản nhưng tài sản thuộc loại không được kê biên, xử lý để thi hành án. Ngoài ra, quy định rõ đối với trường hợp việc thi hành án có điều kiện một phần, phần còn lại chưa có điều kiện (như việc thi hành án có nhiều người phải thi hành các khoản án phí nhưng chỉ có một hoặc một số người có điều kiện; tài sản có giá trị nhỏ hơn nhiều so với khoản phải thi hành) thì thống kê vào chỉ tiêu chưa có điều kiện. Bên cạnh đó, chỉ tiêu chưa có điều kiện thi hành thống kê đối với trường hợp chưa chuyển sổ theo dõi riêng theo quy định của pháp luật.
Dự thảo Thông tư cũng dự kiến bỏ 2 chỉ tiêu giảm chuyển kỳ sau về việc và về tiền. Còn tỷ lệ thi hành xong gồm thi hành xong + đình chỉ (đối với việc); thi hành xong + đình chỉ + giảm (đối với tiền) trên số có điều kiện thi hành (không bao gồm hoãn, tạm đình chỉ và đang trong thời gian tự nguyện thi hành án). Việc sửa đổi này được cho là sẽ đảm bảo tính chính xác, phản ánh thực chất kết quả thi hành án của số liệu thống kê và phản ánh thực chất kết quả THADS. Cũng theo ông Tuấn, Dự thảo Thông tư vẫn còn 19 biểu mẫu nhưng quy định tần xuất báo cáo từ chấp hành viên, Chi cục, Cục THADS giảm so với hiện hành.
Phòng chống gian dối trong thống kê
Lý giải thêm về đề xuất bỏ 2 chỉ tiêu giảm chuyển kỳ sau về việc và về tiền, Tổng cục trưởng Tổng cục THADS Nguyễn Văn Sơn phản ánh, qua tổng hợp các ý kiến của các cơ quan THADS địa phương thì có nhiều đề nghị bỏ quy định giảm chuyển kỳ sau vì số việc thụ lý hàng năm ngày càng nhiều, giao chỉ tiêu giảm tỷ lệ chuyển kỳ sau sẽ gây áp lực rất lớn đối với chấp hành viên và chỉ tiêu hoàn thành của các Chi cục, Cục THADS. Tổng cục nhận thấy cần đưa ra khỏi Thông tư việc giao chỉ tiêu giảm án chuyển kỳ sau như hiện nay mà chỉ giao chỉ tiêu thi hành xong về việc, về tiền là đã phản ánh được công sức, sự cố gắng và giảm áp lực cho đội ngũ chấp hành viên. Hơn nữa, nếu hoàn thành tốt chỉ tiêu thi hành xong thì chuyển kỳ sau sẽ ít đi.
Liên quan đến việc xác định chưa có điều kiện thi hành trong trường hợp tài sản có giá trị nhỏ nhưng số tiền phải thi hành án lớn, hiện đang vướng mắc ở chỗ nhiều tài sản đã kê biên định giá, bán đấu giá nhiều lần mà chưa bán được và giá khởi điểm thấp hơn nhiều so với khoản phải thi hành thì liệu có thể ra quyết định chưa có điều kiện thi hành án đối với khoản chênh lệch chưa có điều kiện không, cách thức thống kê và quản lý thống kê đối với loại này.
Tổng cục quan niệm là cần lấy giá khởi điểm (giá bán tài sản) lần đầu làm căn cứ xác định điều kiện thi hành án. Trong trường hợp này, sẽ thống kê vào chỉ tiêu việc có điều kiện tương ứng với số tiền có điều kiện, số tiền chưa có điều kiện thống kê vào chỉ tiêu tiền chưa có điều kiện… Đồng tình, Vụ trưởng Vụ Nghiệp vụ 1 Lê Thị Kim Dung cho biết, bán được tài sản thi hành án là cả một thời gian rất dài, không nên bắt chấp hành viên gánh tất cả trách nhiệm, chỉ có thể là trách nhiệm đến đâu chịu đến đó thì mới giảm áp lực cho họ.
Lắng nghe các ý kiến, Thứ trưởng Trần Tiến Dũng nhấn mạnh thống kê một số liệu thi hành án bất kỳ thì phải là con số “biết nói”, thông qua đó để phục vụ cho công tác nghiên cứu, công tác chỉ đạo điều hành, phòng chống được gian dối và giảm tải báo cáo cho chấp hành viên, các cơ quan THADS địa phương. Cho ý kiến chỉ đạo với nhiều nội dung cụ thể, Thứ trưởng yêu cầu phải dự kiến cắt giảm được khoảng 20% biểu mẫu, trong mỗi biểu mẫu dự kiến cắt giảm cột mục nào hay với chỉ tiêu “chưa có điều kiện thi hành” phải tách bạch rõ ràng, nêu được lý do… cũng như lưu ý các chỉ tiêu thống kê phải cẩn thận để không thể trở thành “cớ” tạo sức ỳ cho hệ thống.
