Liên tiếp gặt hái giải thưởng
Chung kết Britain’s Got Talent 2018 vào tối 3/6/2018 là ngày đặc biệt với nhiều khán giả Việt Nam. Lần đầu tiên, Việt Nam có đại diện tại đêm thi cuối cùng của Chương trình tìm kiếm tài năng nổi tiếng thế giới này. Hơn thế nữa, hàng triệu khán giả còn trải qua những giây phút kịch tích, lo sợ khi các cột chống bị đổ nghiêng, còn Quốc Cơ - Quốc Nghiệp lại không dùng dây bảo hiểm.
Dừng chân ở Top 5 nhưng hai anh em “hoàng tử xiếc Việt” đã khiến nhiều người làm trong ngành nghệ thuật phải nể phục, khán giả toàn thế giới ngưỡng mộ. Với thành tích xuất sắc tại Britain’s Got Talent 2018, anh em nghệ sĩ xiếc Quốc Cơ - Quốc Nghiệp đã được trao tặng Bằng khen của Bộ VHTT&DL và UBND TP HCM.
Năm 2017, hai anh em nghệ sĩ xiếc Quốc Cơ - Quốc Nghiệp được tổ chức Kỷ lục thế giới (Guinness World Records) chính thức công nhận là người phá vỡ và nắm giữ kỷ lục Guinness thế giới về mục giữ thăng bằng trên đầu đi lên cầu thang tại Nhà thờ Girona (Tây Ban Nha).
Đi qua 90 bậc trong vòng 52 giây, hai anh em nghệ sĩ xiếc Việt Nam Giang Quốc Cơ và Giang Quốc Nghiệp đã gây ấn tượng mạnh với dư luận thế giới sau nỗ lực phá kỷ lục Guinness này của họ.
Tiết mục “Tạo hình trên dây da” của hai nghệ sỹ Văn Thái và Thu Hường đã qua mặt các “ông lớn” là bởi hình ảnh đẹp mắt, bên cạnh kỹ thuật xiếc điêu luyện và âm nhạc được viết riêng cho tiết mục và đã đoạt giải thưởng cao nhất tại Liên hoan Xiếc quốc tế Golden Circus lần thứ 33 tại Rome (Italia) năm 2017.
Cũng năm 2017, tại Liên hoan Xiếc quốc tế Cuba Circuba diễn ra tại thủ đô La Habana (Cuba), Đoàn Việt Nam với tiết mục nhào lộn trên không mang tên “Cánh chim Việt” đã xuất sắc đoạt “Mái bạt vàng” - giải thưởng cao nhất của cuộc thi.
Người mang về vinh quang đó trong lần đầu tham dự Liên hoan là Ngọc Ánh và Thu Thùy. Cả hai học viên trẻ này đã chinh phục khán giả Cuba với những kỹ thuật điêu luyện và đẹp mắt khi đang xoay vòng liên tục trên không ở tốc độc cao.
Trước đó, cũng tại Liên hoan này năm 2014, tiết mục xiếc "Đu quan họ" của Liên đoàn Xiếc Việt Nam được trao Huy chương Vàng duy nhất của Liên hoan. Tiết mục “Đu siêu nhân” đạt Huy chương Vàng tại Tây Ban Nha năm 2010 và Huy chương Vàng tại Liên hoan Xiếc quốc tế lần thứ 14 tại Pháp năm 2014; tiết mục “Hề xiếc” đạt Huy chương Vàng tại Cuba...
Ngoài các giải thưởng lớn, ngành Xiếc liên tục trình làng những chương trình đặc sắc như: “Sông trăng”, “Làng tôi”, “À ố show” hướng đến khách quốc tế. Các chương trình này luôn trong tình trạng “cháy vé” ở xứ người.
Nhưng tài năng khó đi đường xa?
Có thể thấy, trong những năm gần đây, ngành Xiếc Việt liên tục đổi mới và cho ra đời những tiết mục, chương trình xiếc mới, được dàn dựng công phu theo hướng hiện đại, đạt chất lượng cao cả về nội dung và nghệ thuật... Ví dụ như vở kịch xiếc “Sông Trăng” với sự kết hợp của nhiều loại hình nghệ thuật: xiếc, múa đương đại, nghệ thuật sắp đặt, kỹ xảo ánh sáng, âm nhạc dân tộc Việt Nam.
Theo NSND Tạ Duy Ánh - Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam, trong các cuộc thi, liên hoan xiếc quốc tế, về mặt kỹ thuật, các nghệ sỹ Việt không thua kém các nghệ sỹ xiếc quốc tế, nhưng chúng ta có lợi thế hơn bởi sự khác biệt trong sáng tạo đạo cụ, biểu diễn luôn độc đáo và đậm bản sắc dân tộc là điều xiếc Việt được hội đồng giám khảo quốc tế đánh giá cao.
Không phủ nhận, xiếc Việt có không ít nghệ sĩ tài năng, nhưng để đi chặng đường dài, bứt phá thành tài năng trình quốc tế lại là chuyện khác. NSND Tạ Duy Ánh cũng rất trăn trở, bởi xiếc là một loại hình nghệ thuật chuyên biệt, đặc thù, tuổi nghề của diễn viên rất ngắn, mức độ rủi ro cao.
Hơn nữa, yêu cầu tuyển chọn đào tạo lại ngặt nghèo trong khi đãi ngộ chưa tương xứng, chưa đủ cho nhiều diễn viên xiếc sống được bằng nghề. Vì vậy, việc tìm kiếm đầu vào để đào tạo ra những nhân tài xiếc là rất khó khăn.
Mỗi năm, Trường Trung cấp Nghệ thuật xiếc và tạp kỹ Việt Nam chọn từ 7.000 đến hơn 8.000 hồ sơ, qua nhiều vòng kiểm tra, thẩm định để lấy khoảng 35 học sinh đủ tiêu chuẩn vào học. Trong quá trình học tập, con số sinh viên tốt nghiệp chỉ khoảng 20. Trong số 20 ấy, không ít người rẽ ngang, không theo nghề.
Nghệ sĩ xiếc Quốc Cơ tâm sự: “Nghề xiếc dường như không được xem trọng bằng những loại hình nghệ thuật khác. Chỉ 10 phút cho một tiết mục biểu diễn chúng tôi mất đến vài năm luyện tập. Nhiều khi chúng tôi cảm thấy điều đó không công bằng vì công sức và sự sáng tạo mình bỏ ra là không nhỏ”.
“Nghệ thuật hiện nay và đặc biệt là nghệ thuật xiếc đang gặp khó khăn. Xiếc Việt Nam hiện nay chỉ nổi trội một số tiết mục, một số nghệ sĩ nhưng nhìn chung đang bị chững lại. Mặc dù phục vụ hầu hết các tầng lớp nhưng sự quan tâm của khán giả, của cơ quan chức năng hiện nay đối với xiếc cũng đang bị dừng lại" - NSND Tâm Chính chia sẻ. Đó cũng là một trong những lý do tài năng xiếc Việt khó thể đi đường dài, ít người có thể trở thành nghệ sĩ tài năng tầm quốc tế.
