Phát biểu khai mạc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư TƯ Đảng, Trưởng ban Kinh tế TƯ Nguyễn Văn Bình nhấn mạnh trong suốt quá trình đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Đảng luôn xác định đổi mới, phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, có ý nghĩa quan trọng hàng đầu. Trong đó cốt lõi là tập trung ưu tiên đổi mới tư duy kinh tế, chuyển từ mô hình kinh tế kế hoạch hóa tập trung, quan liêu, bao cấp sang KTTT định hướng XHCN; xây dựng và từng bước hoàn thiện nền KTTT định hướng XHCN phù hợp với từng giai đoạn phát triển, coi đây là công việc thường xuyên, liên tục.
Hơn 30 năm đổi mới và phát triển, nền KTTT định hướng XHCN từng bước được hình thành, phát triển ngày càng rõ nét. Nhờ đó, đất nước đạt được nhiều thành tựu quan trọng, nâng cao thế và lực, sức mạnh tổng hợp của nền kinh tế, trở thành mô hình phát triển kinh tế, xã hội được quốc tế thừa nhận, đánh giá cao.
Nhiều tham luận, ý kiến thảo luận đã phân tích các tiêu chí nền KTTT ở một số nước và tổ chức quốc tế trên thế giới để tham khảo khi xác định tiêu chí nền KTTT định hướng XHCN của Việt Nam. Đây là hướng đi đúng, cần tiếp tục nghiên cứu, tham khảo, tiếp thu có chọn lọc, phù hợp với điều kiện cụ thể, đặc thù của Việt Nam. Các đại biểu khẳng định, tiêu chí nền KTTT định hướng XHCN phải thể hiện được đó là nền KTTT hiện đại, hội nhập quốc tế, vừa tuân thủ đầy đủ, đồng bộ các quy luật của KTTT, vừa bảo đảm định hướng XHCN của nền kinh tế...
Các đại biểu thống nhất cho rằng việc xây dựng bộ tiêu chí về nền KTTT định hướng XHCN ở Việt Nam là hết sức quan trọng, cấp thiết trong quá trình nhận thức về KTTT định hướng XHCN của Đảng. Việc xây dựng bộ tiêu chí này cũng góp phần tăng cường sự thống nhất nhận thức, tư tưởng trong Đảng và xã hội về nền KTTT định hướng XHCN mà đất nước ta xây dựng; tăng tính chủ động, nâng cao hiệu quả quản lý, điều hành của các cấp, các ngành phát triển nền KTTT định hướng XHCN; phục vụ tuyên truyền đối ngoại, vận động, đấu tranh với các nước trong việc công nhận nền kinh tế Việt Nam là nền KTTT.
Bên cạnh đó, một số tham luận, ý kiến thảo luận đã bước đầu đề xuất hệ tiêu chí cụ thể trên từng lĩnh vực của nền KTTT định hướng XHCN ở Việt Nam như tiêu chí về sở hữu, về các thành phần kinh tế; Tiêu chí về tổ chức quản lý, điều tiết nền kinh tế (vai trò của Thị trường và của Nhà nước); Tiêu chí về cơ chế huy động, phân phối nguồn lực (đầu vào) và phân phối kết quả hoạt động kinh tế; Tiêu chí về các yếu tố thị trường, các loại thị trường; Tiêu chí về các yếu tố đảm bảo định hướng XHCN của nền KTTT; Tiêu chí về hội nhập kinh tế quốc tế...
Trong đó, có một số tiêu chí cụ thể về mức độ can thiệp của Nhà nước vào nền kinh tế; tự do hóa thương mại và gia nhập thị trường; về đảm bảo tính minh bạch, cạnh tranh lành mạnh, chống độc quyền, chống bóp méo giá cả, chống bán phá giá; mức độ tự do kinh tế, môi trường kinh doanh, hoạt động của các doanh nghiệp.
