Chỉ trong 2 tháng trở lại đây, do thời tiết ẩm, lạnh ở miền Bắc, nên số lượng bệnh nhi mắc bệnh ho gà gia tăng và đã có 5 ca tử vong. Đáng chú ý, hầu hết trẻ mắc ho gà đều dưới 3 tháng tuổi – độ tuổi chưa đến lịch tiêm đủ vaccine ho gà.
Vậy, làm thế nào để ngăn ngừa bệnh ho gà ở trẻ trong độ tuổi này, phóng viên Báo Chính phủ đã có cuộc trao đổi với ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế.
- Vì sao trong 2 tháng trở lại đây, nhiều trẻ dưới 3 tháng tuổi lại mắc bệnh ho gà, thưa ông?
- Ông Trần Đắc Phu: So với số liệu từ năm 2012 đến nay, số mắc ho gà trong thời gian qua không tăng quá nhiều. Nguyên nhân chính gây bệnh ho gà là do sự xâm nhập của vi khuẩn Bordetella pertussis. Vì miền Bắc đang trong thời tiết ẩm ướt, lạnh - là điều kiện lý tưởng để vi khuẩn này phát triển, nên số ca mắc ho gà ghi nhận nhiều ở miền Bắc, còn khu vực Nam Trung Bộ, Nam Bộ ít ghi nhận ca mắc ho gà.
Số ca mắc ho gà ở miền Bắc hầu hết (chiếm 80%) là trẻ dưới 3 tháng tuổi. Điều này không bất thường so với các năm, vì trẻ dưới 3 tháng tuổi chưa đến lịch tiêm đủ liều vaccine phòng bệnh ho gà (lịch tiêm vaccine có phòng bệnh ho gà ở trẻ gồm 3 mũi tiêm, khi trẻ 2, 3, 4 tháng tuổi) và bản thân trẻ không có miễn dịch, hoặc không nhận được miễn dịch từ cơ thể mẹ.
- Vậy, có cách nào để phòng cho trẻ khi trẻ chưa đến tuổi tiêm đủ 3 liều vaccine có phòng bệnh ho gà, thưa ông?
- ng Trần Đắc Phu: Ho gà là bệnh truyền nhiễm lây lan nhanh qua đường hô hấp, thường diễn biến nặng, nhanh, dễ gây tử vong. Bệnh nhân cần được theo dõi và cách ly ngay khi phát hiện mắc bệnh. Tuy nhiên, các biểu hiện lâm sàng của bệnh này thường dễ nhầm sang các bệnh về đường hô hấp khác như viêm phổi, viêm phế quản, viêm đường hô hấp trên…
Do đó, với trẻ dưới 3 tháng tuổi, các bậc phụ huynh thấy con có những biểu hiện điển hình của bệnh ho gà như cơn ho dữ dội kéo dài, chảy mũi (ho nhiều về đêm) thì cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế chuyên khoa. Nếu được chẩn đoán, phát hiện sớm sẽ giảm tỷ lệ biến chứng và tử vong.
Hiện tại, để phòng chống bệnh ho gà, các bậc phụ huynh cần đưa trẻ tiêm đúng lịch, đủ liều vaccine phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván (DPT) hoặc vaccine 5 trong 1 phòng bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà, virus viêm gan B và viêm phổi, viêm màng não.
Đến nay, các tổ chức y tế đều chưa có khuyến cáo hạ độ tuổi tiêm mũi vaccine ho gà đầu tiên cho trẻ dưới 2 tháng tuổi.
- Thưa ông, có phải phụ nữ mang thai có thể tiêm phòng vaccine ho gà để phòng bệnh cho trẻ sau sinh không?
- Ông Trần Đắc Phu: Ở các nước hiện nay có vaccine Adacel (phòng bạch hầu-ho gà-uốn ván) tiêm chung cho người lớn (từ 6-64 tuổi). Vaccine này cũng có thể tiêm cho phụ nữ mang thai.
Theo nghiên cứu cách đây không lâu được áp dụng tại 3 xã của huyện Lý Nhân, Hà Nam, trên 50 phụ nữ (từ 18-35 tuổi) mang thai trong khoảng 20-32 tuần được tiêm vaccine Adacel và 50 thai phụ khác chỉ tiêm vaccine uốn ván, cho thấy kết quả, ở thai phụ tiêm vaccine Adacel, khả năng phòng bệnh ho gà cho bà mẹ và trẻ sơ sinh cao gấp 6,39 lần so với bà mẹ không tiêm.
Hiện Bộ Y tế đang giao một số đơn vị như Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Cục Quản lý dược… nghiên cứu để vận động đối tượng phụ nữ mang thai nào nên tiêm vaccine này.
Hiện, vaccine Adacel đang được bán ở Việt Nam với hình thức dịch vụ, giá khoảng hơn 600.000 đồng/liều. Các bà mẹ mang thai nên căn cứ vào hướng dẫn của cơ quan y tế để quyết định có nên đi tiêm hay không.
- Xin cảm ơn ông!