Tiềm năng lớn
Thông tin từ IAV cho biết, tính đến hết tháng 6/2019, tổng doanh thu toàn thị trường bảo hiểm (BH) ước đạt trên 71 nghìn tỷ đồng, tăng trưởng 24% so với cùng kỳ, trong đó BHNT ước đạt 48 nghìn tỷ đồng, tăng 28% so với cùng kỳ năm trước (sản phẩm BH cá nhân ước đạt 47.747 tỷ đồng, tăng 27%; sản phẩm BH nhóm ước đạt 387 tỷ đồng, tăng 85%).Về cơ cấu doanh thu theo sản phẩm, sản phẩm BH liên kết chung chiếm 49,44%, sản phẩm BH hỗn hợp chiếm 31,58%.
6 tháng đầu năm 2019, số lượng hợp đồng khai thác mới ước đạt 1.220.462 hợp đồng (sản phẩm chính), tăng 27% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó có 1.220.131 hợp đồng cá nhân (tăng 27%) và 331 hợp đồng nhóm (giảm 28%). Tổng số lượng hợp đồng có hiệu lực cuối kỳ (sản phẩm chính) ước đạt 9.325.662 hợp đồng, tăng 16% so với cùng kỳ năm trước.
Số liệu từ AIV cũng cho biết, tổng mức trách nhiệm mà các doanh nghiệp (DN) BHNT đang BH ước đạt 3.808 nghìn tỷ đồng, tăng 33% so với cùng kỳ năm trước (sản phẩm chính ước đạt 2.463 nghìn tỷ đồng, tăng 34%; sản phẩm phụ ước đạt 1.337 nghìn tỷ đồng, tăng 31%). Tổng mức trách nhiệm của các sản phẩm BH cá nhân ước đạt 3.760 nghìn tỷ đồng (tăng 34%) và các sản phẩm BH nhóm ước đạt 48 nghìn tỷ đồng (tăng 0,29%).
Cũng theo IAV, tổng số tiền BH các DN đã chi trả 6 tháng đầu năm 2019 cho các sản phẩm BH ước đạt 10.318 tỷ đồng, tăng 30% với cùng kỳ năm trước (chi trả cho hợp đồng năm thứ 2 ước đạt 835 tỷ đồng, chiếm 8%; chi cho hợp đồng năm thứ 3+ ước đạt 8.450 tỷ đồng, chiếm 82%).
Hiện cả nước có 64 DN kinh doanh BH và 1 chi nhánh DN BH phi nhân thọ nước ngoài. Trong số 64 DN BH, có 30 DN BH phi nhân thọ, 18 DN BHNT, 2 DN tái BH và 14 môi giới BH.
Đánh giá về tiềm năng của thị trường, ông Bùi Gia Anh - Tổng Thư ký IAV, nhận định, thị trường BHNT Việt Nam đang có tốc độ tăng trưởng ấn tượng với gần 30%/năm. Với hơn 9,3 triệu hợp đồng đang có hiệu lực (trên tổng số dân 96 triệu người), tỷ lệ người dân tham gia BHNT của Việt Nam mới chưa đầy 10%. Trong khi tỷ lệ này ở nhiều nước là trên 40%, 1 người tham gia 3- 4 hợp đồng BH. “Rõ ràng tiềm năng của thị trường BHNT của Việt Nam còn rất lớn. Theo tôi được biết, nhiều DN nước ngoài đang rất quan tâm đến thị trường BHNT của Việt Nam…”- ông Bùi Gia Anh cho hay…
Nỗi lo đại lý …
Đồng tình với nhận định về tiềm năng tăng trưởng của thị trường BHNT, ông Ngô Trung Dũng – Phó Tổng Thư ký IAV, bày tỏ lo ngại về chất lượng ĐLBH cũng như tình trạng một số ĐLBH “ chơi game” hiện nay. “Câu chuyện đáng quan tâm của thị trường hiện nay không phải là sản phẩm BH mà là ĐLBH. Làm thế nào để quản lý ĐLBH cho tốt, có phương thức xử lý ĐLBH vi phạm hiệu quả nhất…” – Phó Tổng Thư ký IVA trăn trở.
Báo cáo của IAV cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2019, số lượng ĐLBH mới tuyển dụng là 124.502 đại lý, giảm 7% so với cùng kỳ năm trước. số lượng ĐLBH có mặt trên thị trường là 779.614 đại lý, tăng 18% so với cùng kỳ năm trước.
Theo ông Ngô Trung Dũng, số lượng ĐLBH vi phạm bị xử lý cũng tăng nhanh. Trong năm 2018, IAV cập nhật 1.586 đại lý vào danh sách ĐLBH vi phạm thì 6 tháng đầu năm 2019, IAV đã cập nhật khoảng 3.000 đại lý vào danh sách này. Tính đến thời điểm hiện tại có khoảng 8.000 ĐLBH nằm trong danh sách ĐLBH vi phạm (các ĐLBH vi phạm sẽ không được DNBH tuyển dụng làm ĐLBH trong khoảng thời gian 3 năm kể từ ngày bị đưa vào danh sách ĐLBH vi phạm).
Lỗi vi phạm của ĐLBH phổ biến là việc cố tình sử dụng giấy tờ tuỳ thân khác nhau (chứng minh thư, căn cước) hoặc sửa số chứng minh thư (có ĐLBH có 2- 3 số chứng minh thư) để làm cùng một lúc nhiều DN khác nhau; Lỗi tài chính, chiếm dụng tiền của khách hàng, của DN BH…
“Về nguyên tắc, ĐLBH vi phạm đang làm cho DN BH thì DN chịu trách nhiệm xử lý và báo cáo Hiệp hội, trường hợp không còn làm cho DN thì khi phát hiện ĐLBH vi phạm, DN gửi bằng chứng để Hiệp hội quyết định đưa vào danh sách ĐLBH vi phạm…”- Phó Tổng Thư ký IAV cho biết.
Ông Dũng cũng nhấn mạnh, vấn đề của DN BH cũng như thị trường BH hiện nay là làm sao quản lý và nâng cao được chất lượng hoạt động của ĐLBH. Việc có những ĐLBH tư vấn sai, ĐLBH chơi “game” (tạo ra những khách hàng “ma”, những hợp đồng BH “ảo”) ảnh hưởng đến uy tín của DN cũng như cả thị trường. “Việc ĐLBH “chơi game” không phải là hiện tượng cá biệt chỉ có ở Việt Nam mà ở các nước khác cũng có, IAV cũng như DN BH hội viên luôn phải phối hợp chặt chẽ để đấu tranh với hiện tượng này, đảm bảo cho thị trường BH phát triển lành mạnh” - ông Dũng nhấn mạnh.
Được biết, Bộ Tài chính đang trình Chính phủ xây dựng Luật Kinh doanh BH sửa đổi, dự kiến sẽ được Quốc hội thông qua vào năm 2020 và có hiệu lực vào năm 2021. Ông Bùi Gia Anh, Tổng Thư ký IAV kỳ vọng: “Luật Kinh doanh BH đã được ban hành năm 2000 và có 1 lần sửa đổi vào năm 2010. Việc sửa đổi, bổ sung luật cho phù hợp với sự phát triển của thị trường đang là đòi hỏi cấp thiết hiện nay. Hy vọng tới đây, khi Luật mới ra đời, những tồn tại của thị trường sẽ được khắc phục để thị trường phát triển an toàn, lành mạnh, tương xứng với tiềm năng…”.
Liên quan đến ĐLBH, Phó Tổng Thư ký IAV, ông Ngô Trung Dũng cho biết, ĐLBH tổ chức được phép hoạt động theo Luật Kinh doanh BH. Có những công ty đại lý tổ chức có doanh thu bán BH tương đương 1 công ty BH nhỏ. Tuy nhiên việc chưa có những quy định pháp luật cụ thể về vấn đề hoạt động và quản lý hoạt động của đối tượng này, dẫn đến những khó khăn, bất cập trong công tác quản lý giám sát. Đây đó đã có hiện tượng đại lý tổ chức sử dụng những người không được đào tạo, không có chứng chỉ hành nghề ĐLBH đi tư vấn, chào bán sản phẩm BH cho khách hàng, dẫn đến chất lượng dịch vụ không đảm bảo, tư vấn sai, gây ảnh hưởng chung đến hình ảnh thị trường.
