Lãnh đạo nước ngoài đầu tiên đến thăm
Theo Reuters, chuyến thăm kéo dài 2 ngày đến Philippines của ông Abe được cho là lần đầu tiên một lãnh đạo cấp cao nước ngoài đến Philippines kể từ khi ông Duterte nhậm chức hồi giữa năm ngoái. Điều này đã nêu bật lên tầm quan trọng của Nhật Bản khi vừa là đối tác thương mại hàng đầu, vừa là nhà tài trợ cho Philippines. Được biết, Nhật Bản là đối tác thương mại hàng đầu của Philippines năm 2015, với kim ngạch đạt 18 tỷ USD.
Trong khuôn khổ chuyến thăm, hai bên dự kiến ký kết các thỏa thuận hợp tác về nông nghiệp, cơ sở hạ tầng và an ninh. Sau khi thăm thủ đô Manila, ông Abe sẽ tới thành phố Davao, miền nam Philippines và là quê hương của Tổng thống Duterte. Được biết, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cam kết cung cấp vốn vay ưu đãi ODA và các khoản đầu tư khác trị giá 1.000 tỷ yên (8,7 tỷ USD) cho Philippines trong vòng 5 năm, chủ yếu đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng và vào lĩnh vực tư nhân, theo AP.
Được biết, bản thân ông Abe cũng có ý muốn duy trì và phát huy hơn nữa mối quan hệ song phương giữa Nhật Bản và Philippines, trong bối cảnh quốc đảo này áp dụng chính sách đối ngoại theo hướng dần tách khỏi đồng minh lâu năm Mỹ và xích lại gần hơn với Trung Quốc và Nga. Ông Abe cũng bày tỏ mong muốn trao đổi quan điểm về các vấn đề song phương và khu vực, cũng như hội đàm thẳng thắn về cách thức đóng góp cho hòa bình và ổn định của khu vực. “Tôi chọn Philippines là điểm đến đầu tiên trong năm nay và đó là minh chứng cho sự chú trọng tới quan hệ song phương. Tôi cam kết đưa quan hệ hai nước lên tầm cao hơn”, ông Abe nói.
Phía Tổng thống Duterte cũng khẳng định duy trì quan hệ thân mật với Nhật Bản, đồng thời cũng tìm kiếm sự hỗ trợ của Nhật Bản nhằm tăng cường an ninh biển. Trong chuyến thăm Nhật Bản hồi tháng 10/2016, ông Duterte khẳng định: “Nhật Bản thực sự là nước hỗ trợ lớn nhất của chúng tôi”.
Nhật hỗ trợ cuộc chiến ma túy
Chuyến thăm nhận được sự chào đón nồng nhiệt từ ông Duterte tại dinh tổng thống hai bên cũng nói về cuộc chiến chống ma túy của Philippines, “Trong cuộc chiến chống ma túy hợp pháp, chúng tôi muốn cùng làm việc với Philippines để đưa ra những biện pháp hỗ trợ”, ông Abe nói.
Về phần ông Duterte cũng rất hoan nghênh sự hỗ trợ từ phía Nhật Bản, “Philippines đang theo đuổi chiến dịch của mình nhằm tiêu diệt tận gốc nạn buôn bán ma túy bất hợp pháp, do đó chúng tôi rất hoan nghênh sự quan tâm của Nhật Bản khi hỗ trợ các biện pháp để giải quyết các chi phi lớn về chương trình điều trị và xây dựng các trung tâm phục hồi chức năng cho những người nghiện ma túy tại Philippines”.
Được biết, cuộc chiến chống ma tuý do ông Duterte phát động được cho là đã khiến hàng ngàn người thiệt mạng. Theo AFP, cảnh sát Philippines đã bắn chết 2.180 người trong các cuộc truy quét. Hơn 3.000 người khác bị sát hại trong những tình huống không rõ ràng.
Hỗ trợ thêm cả an ninh hàng hải
Không chỉ về cuộc chiến ma túy, Philippines cũng muốn hướng đến Nhật trong vấn đề tăng cường an ninh hàng hải khi cả hai quốc gia đang phải đối mặt với tranh chấp trên Biển Đông với Trung Quốc. Do đó, Thủ tướng Abe và Tổng thống Rodrigo Duterte cũng chứng kiến lễ ký kết các thoả thuận khác trong ngày 12/1, gồm khoản viện trợ 5 triệu USD cho Philippines mua tàu tuần duyên và các khí tài giúp chống khủng bố.
Được biết, năm ngoái Nhật Bản đã cung cấp cho Philippines hai tàu tuần tra lớn, bổ sung cho đội 10 chiếc tàu tuần duyên cỡ trung, mà trước đó Tokyo đã cam kết với người tiền nhiệm của Duterte, Benigno Aquino. Không giống như người tiền nhiệm Benigno Aquino luôn có những hành động cứng rắn trong vấn đề Biển Đông, ngược lại từ khi cầm quyền ông Duterte lại có xu hướng hòa bình với Trung Quốc, không những thế còn nhượng bộ kinh tế và nhận sự giúp đỡ của Trung Quốc trong cuộc chiến ma túy đang diễn ra ở nước này.
Trong cuộc gặp mặt, ông Abe nói rằng ông hoan nghênh đề nghị đàm phán của Philippines với Trung Quốc, nhưng lại nhấn mạnh vấn đề Biển Đông vẫn là một mối quan tâm lớn đối với tất cả các quốc gia trong khu vực. “Vấn đề Biển Đông có liên quan trực tiếp đến hòa bình và ổn định trong khu vực, đồng thời cũng là mối quan tâm của cộng đồng quốc tế”, ông Abe nói.
