Trong một bài phát biểu tại Diễn đàn kinh tế thế giới ở Davos, Thụy Sỹ, ông Abe đã kêu gọi sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế trong tranh chấp luôn ẩn chứa khả năng bùng nổ giữa Nhật Bản và người hàng xóm là Trung Quốc.
“Chúng ta phải kiềm chế bành trướng quân sự tại châu Á” – ông Abe phát biểu tại một hội nghị thường niên của các nhà lãnh đạo kinh doanh và chính trị toàn cầu. “Nếu hòa bình và ổn định bị lung lay tại châu Á thì hiệu ứng đối với toàn bộ thế giới sẽ rất lớn” – ông Abe nói. Ông cũng cho rằng kết quả tăng trưởng tại châu Á không nên lãng phí vào hoạt động bành trướng quân sự.
Mặc dù ông Abe không đề cập một cách rõ ràng đến Trung Quốc nhưng bài phát biểu của ông được các quan chức Nhật Bản cho là lời kêu gọi mang tính chất báo động tới các nhân vật có ảnh hưởng trên thế giới về cái mà Tokyo cho là hành vi bắt nạt của Bắc Kinh. Nhật Bản muốn Trung Quốc đồng ý chia sẻ các thông tin về chi tiêu quân sự, giúp thiết lập một cơ chế để quản lý khủng hoảng và thiết lập các kênh liên lạc giữa các lực lượng vũ trang của hai nước.
Những tranh cãi giữa Trung Quốc và Nhật Bản đang căng thẳng do tranh chấp chủ quyền đối với quần đảo Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông. Tranh cãi giữa hai nước trong những năm gần đây đã vài lần dấy lên những nguy cơ dẫn đến các cuộc đụng độ có vũ trang. Quan hệ giữa hai nước càng trở nên căng thẳng hơn sau chuyến thăm tới ngôi đền Yasukuni của ông Abe. Đây vốn là ngôi đền thờ những người đã thiệt mạng trong chiến tranh tại Nhật Bản, trong đó có những đối tượng bị buộc tội ác chiến tranh.
Cả Trung Quốc và Hàn Quốc đều đã chỉ trích chuyến thăm của ông Abe là bằng chứng mới cho thấy Nhật Bản không thành tâm sám hối về thời gian xâm lược quân sự hồi thế kỷ 20. Chuyến thăm cũng đã vấp phải sự chỉ trích từ cả Anh và Trung Quốc. Khi được hỏi về chuyến thăm đền này, ông Abe nói “việc cầu nguyện cho những linh hồn đã khuất” nên được xem là một điều khá tự nhiên đối với một vị lãnh đạo của bất kỳ quốc gia nào trên thế giới, đồng thời nhấn mạnh rằng ông không có ý định làm “tổn thương” cảm xúc người Trung Quốc hoặc Hàn Quốc.
Phần lớn bài phát biểu của ông Abe nhấn mạnh việc đánh giá những tiến triển của chính sách kinh tế “Abenomics” với mục tiêu kết thúc tình trạng giảm phát kéo dài hai thập kỷ qua ở Nhật Bản. Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị dự kiến sẽ tham dự diễn đàn trong ngày hôm nay (24/1).
