Theo AFP, với dân số lên đến 1,4 tỉ người, chiếm 1/5 dân số thế giới nhưng chỉ có chưa đầy 10% diện tích đất canh tác trên khắp hành tinh, Trung Quốc thời gian qua đang chuyển hướng ra nước ngoài nhằm đáp ứng nhu cầu lương thực của họ. Bên cạnh nhu cầu tiêu dùng đang gia tăng, những bê bối an toàn thực phẩm ở Trung Quốc cũng là một phần nguyên nhân khiến các sản phẩm nhập khẩu vốn được xem là an toàn hơn được ưa chuộng ở Trung Quốc.
Thống kê của các viện nghiên cứu của Mỹ cho thấy, đầu tư của Trung Quốc vào lĩnh vực nông nghiệp ở nước ngoài kể từ năm 2010 cho đến nay đã tăng thêm ít nhất 94 tỷ USD, trong đó gần một nửa tăng lên chỉ trong 2 năm qua.
Theo các thống kê, ở thời điểm năm 2012, các doanh nghiệp nhà nước và tư nhân Trung Quốc đã đầu tư vào khoảng 9 triệu ha đất tại các nước đang phát triển. Tuy nhiên, đến những năm gần đây, các hoạt động đầu tư của doanh nghiệp Trung Quốc lại tập trung vào các nước như Australia, Mỹ và khu vực châu Âu.
Điển hình trong số đó có thể kể đến việc công ty bất động sản CRED Thượng Hải hồi năm 2016 đã liên danh với một tập đoàn khai khoáng của Australia để mua trang trại gia súc lớn nhất của Australia S. Kidman & Co – trang trại có 185.000 con gia súc và kiểm soát 2,5% diện tích đất nông nghiệp của Australia.
Vụ thu mua này diễn ra 4 năm sau khi Công ty China Shandong Ruyi cũng đã thâu tóm trang trại bông lớn nhất của Australia. Còn tại New Zealand, bất chấp sự tức giận của người dân bản địa, các nhà sản xuất thực phẩm lớn của Trung Quốc là Bright Foods, Yili và Pengxin vẫn đã mua hàng chục trang trại bò sữa.
Một trường hợp khác có thể xem là điển hình cho xu hướng gia tăng thu mua của doanh nghiệp Trung Quốc ở nước ngoài có thể kể đến là việc Tập đoàn WH mua lại Smithfield Foods - hãng sản xuất thịt lợn lớn nhất thế giới của Mỹ với giá 4,7 tỷ USD vào năm 2013. Tổng giá trị thương vụ nếu tính cả khoản nợ trước đó lên đến 7,1 tỉ USD.
Tại Pháp, trong vòng 4 năm qua, tỉ phú Trung Quốc Hu Keqin đã âm thầm mua đến 3.000 ha đất trồng lúa mì ở các khu vực Indre và Allier ở miền trung nước Pháp. Tham vọng của ông Hu là có thể sản xuất lượng lúa mì đủ cung cấp cho 1.500 tiệm bánh mì Pháp ở Trung Quốc trong bối cảnh nhu cầu đối với mặt hàng này từ tầng lớp trung lưu nội địa đang gia tăng.
Các vụ thu mua đất với quy mô lớn của những người như ông Hu đang khiến nhiều nông dân Pháp nơm nớp nỗi lo bị mất đất. Trước tình hình này, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron mới đây đã cam kết áp dụng các biện pháp nhằm ngăn cản các nhà đầu tư nước ngoài mua đất nông nghiệp ở nước này. “Chủ quyền của đất nước phụ thuộc vào những mảnh đất nông nghiệp, do đó không thể để hàng trăm ha đất rơi vào tay những doanh nghiệp mạnh của nước ngoài mà không biết mục đích của các thương vụ đó”, ông Macron khẳng định.
Trước đó, hôm đầu tháng, Australia cũng đã thông báo một loạt quy định mới hạn chế việc người nước ngoài mua đất nông nghiệp sau khi nhiều nước bày tỏ lo ngại sự mở rộng của các công ty Trung Quốc ra nước ngoài.