Sáng nay, 9/5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) và ngân sách nhà nước năm 2022, tình hình triển khai thực hiện Kế hoạch phát triển KT-XH và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2023.
Bảo đảm tiến độ, chất lượng các dự án Luật, Nghị quyết
Thừa uỷ quyền Thủ tướng trình bày báo cáo tại Phiên họp, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đề cập đến những kết quả tích cực về tình hình KT-XH tháng 4 và 4 tháng đầu năm 2023.
Nổi bật là kinh tế vĩ mô được giữ vững ổn định, bảo đảm các cân đối lớn, lạm phát được kiểm soát ở mức hợp lý (tính chung 4 tháng tăng 3,84%).
Thị trường tiền tệ cơ bản ổn định, chủ động điều hành chính sách tiền tệ hỗ trợ giảm mặt bằng lãi suất cho vay, ổn định tỷ giá phù hợp với diễn biến thị trường; bảo đảm an toàn, thanh khoản của hệ thống ngân hàng. Các cân đối lớn cơ bản được đảm bảo; giải ngân vốn đầu tư công được đẩy mạnh.
Tập trung phòng, chống, kiểm soát dịch bệnh; chủ động phương án ứng phó với các tình huống dịch bệnh truyền nhiễm mới có thể xảy ra.
Báo cáo nhấn mạnh việc tiếp tục chú trọng hoàn thiện thể chế, chính sách, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, khơi thông nguồn lực đầu tư cho nền kinh tế.
Kịp thời tháo gỡ những khó khăn, hạn chế, bất cập, tạo cơ sở pháp lý để phát triển đồng bộ, an toàn, lành mạnh, bền vững các loại thị trường. Bảo đảm tiến độ, chất lượng các dự án Luật, Nghị quyết, nhất là về đất đai, tổ chức tín dụng, chuyển đổi số, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, bảo vệ người tiêu dùng, cơ chế, chính sách đặc thù... để trình QH.
Bên cạnh đó, hoạt động sản xuất, kinh doanh được duy trì, một số lĩnh vực có mức tăng khá. Tập trung đẩy nhanh tiến độ triển khai các công trình hạ tầng giao thông trọng điểm, các tuyến đường cao tốc, đường ven biển và các dự án quan trọng quốc gia; đã kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo tháo gỡ khó khăn nhằm đẩy nhanh tiến độ triển khai nhiều dự án quan trọng quốc gia, dự án lớn.
Về khó khăn, hạn chế, báo cáo cho biết: “Áp lực điều hành kinh tế vĩ mô gia tăng. Tăng trưởng kinh tế thấp hơn kịch bản đề ra; sản xuất, kinh doanh, đầu tư gặp nhiều khó khăn, xuất nhập khẩu giảm… khả năng sẽ tác động đến thu Ngân sách nhà nước (NSNN) ngay trong quý II và cả năm”.
Về tình hình triển khai thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển KT-XH (Chương trình), Chính phủ khẳng định, việc thực hiện Chương trình đã bám sát các chủ trương, định hướng của Đảng, các Nghị quyết QH, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ nền kinh tế phục hồi và phát triển.
Trong số những khó khăn, vướng mắc trong việc triển khai Chương trình được đề cập, báo cáo cho biết, triển khai chính sách hỗ trợ 2% lãi suất đạt kết quả rất thấp, dự kiến đến hết năm 2023 sẽ chỉ giải ngân được khoảng 2.570 tỷ đồng, số vốn dự kiến không sử dụng hết còn khoảng 37.430 tỷ đồng.
Chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động đến nay đã hết thời hạn thực hiện. Tuy nhiên, số tiền giải ngân thực tế chỉ đạt 4.264,4 tỷ đồng, bằng 57,2% so với tổng nguồn lực dự kiến thực hiện.
“Việc triển khai chính sách, thẩm định hồ sơ, phê duyệt, giải ngân kinh phí cho người lao động thời gian đầu còn chậm. Lực lượng cán bộ tiếp nhận và thẩm định hồ sơ còn thiếu, phải huy động từ nhiều lĩnh vực, chưa nắm vững chuyên môn, có tâm lý lo ngại, sợ sai, sợ trách nhiệm”, báo cáo cho hay.
Cá thể hóa trách nhiệm gắn với tăng cường giám sát và kiểm soát quyền lực
Về phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong thời gian tới, Chính phủ cho biết sẽ tiếp tục nhất quán mục tiêu giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.
Tiếp tục bám sát diễn biến, tình hình quốc tế, khu vực, việc điều chỉnh sách của các nước, đối tác để kịp thời dự báo, xây dựng các kịch bản ứng phó, phản ứng chính sách kịp thời.
Tập trung phòng, chống, kiểm soát dịch bệnh. Theo dõi chặt chẽ, chủ động phương án ứng phó hiệu quả với các loại bệnh truyền nhiễm, các tình huống dịch bệnh có thể xảy ra; phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan tháo gỡ triệt để khó khăn, vướng mắc trong đấu thầu, mua sắm thuốc, vật tư y tế.
Thực hiện tốt công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế và nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật, bảo đảm kỷ luật, kỷ cương. Tiếp tục xây dựng hoàn thiện bộ máy trong hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả gắn với cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.
Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cá thể hóa trách nhiệm người đứng đầu gắn với tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát và kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.
Cùng với đó, tiếp tục cơ cấu lại lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong giải ngân vốn đầu tư công. Tích cực đẩy nhanh tiến độ các công trình hạ tầng giao thông trọng điểm, quan trọng quốc gia, có tính liên vùng, các dự án đường cao tốc, đường vành đai, đường ven biển và hạ tầng đô thị lớn; đẩy nhanh thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công các dự án, công trình.
Chú trọng phát triển toàn diện và đồng bộ các lĩnh vực văn hóa, bảo đảm gắn kết hài hòa giữa phát triển kinh tế với văn hóa, xã hội; làm tốt công tác an sinh xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân.
Hiệu quả công tác thực thi pháp luật không đồng đều
Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của QH Vũ Hồng Thanh đề nghị Chính phủ quan tâm, đánh giá kỹ hơn một số vấn đề.
Trong đó, ông Vũ Hồng Thanh chỉ rõ, tăng trưởng GDP Quý I/2023 rất thấp trong điều kiện nền kinh tế đã mở cửa sau khi kiểm soát dịch Covid-19 và trên nền thấp của cùng kỳ năm trước, các trung tâm sản xuất công nghiệp và xuất khẩu chính của cả nước đã có mức sụt giảm hoặc tăng không đáng kể cho thấy việc hoàn thành mục tiêu tăng trưởng cả năm là vô cùng khó khăn.
 |
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo thẩm tra. |
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nhấn mạnh, công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật được quan tâm thực hiện nhưng công tác thực thi hiệu quả không đồng đều.
Với nỗ lực của QH, Chính phủ, các bộ, ngành, các cơ quan của QH, hệ thống pháp luật đã được tích cực rà soát, hoàn thiện trong những năm qua. Đồng thời, QH đã ban hành nhiều Nghị quyết với những chính sách chưa có tiền lệ để đáp ứng yêu cầu phòng, chống dịch hoặc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
"Thực tiễn cho thấy cùng một hệ thống quy định pháp luật nhưng giữa các bộ, ngành, địa phương thực hiện đem lại kết quả rất khác nhau, ví dụ như vấn đề đầu tư công có bộ, ngành, địa phương giải ngân tốt, có bộ, ngành, địa phương làm chưa tốt”, ông Vũ Hồng Thanh nói.
Dự báo từ nay đến cuối năm 2023, kinh tế - xã hội còn gặp nhiều thách thức, việc đạt được mục tiêu tăng trưởng là rất khó khăn, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ lưu ý kiên trì thực hiện mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, tăng cường năng lực thích ứng, chống chịu của hệ thống tài chính, ngân hàng.
Thực hiện các giải pháp đồng bộ nhằm tháo gỡ khó khăn của thị trường tài chính, tiền tệ, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường bất động sản.
Điều hành chính sách tài khóa có trọng tâm, trọng điểm, chia sẻ vai trò hỗ trợ phục hồi tăng trưởng kinh tế với chính sách tiền tệ. Điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, hiệu quả, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa, chính sách vĩ mô khác.
Đẩy nhanh tốc độ giải ngân vốn đầu tư công, Chương trình phục hồi và phát triển KT-XH, 3 Chương trình mục tiêu quốc gia; các công trình trọng điểm, quan trọng quốc gia có tác động lan tỏa lớn.
Tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, trọng tâm là Luật Đất đai (sửa đổi) sẽ trình QH vào kỳ họp thứ 5 và thông qua vào kỳ họp thứ 6, QH khóa XV. Rà soát làm rõ và báo cáo Quốc hội về những vướng mắc, bất cập, chồng chéo của các luật liên quan hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh (nếu có) và đề xuất phương án sửa đổi tại kỳ họp thứ 6 (tháng 10/2023).
Đồng thời, để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, hiệu quả của Luật Đất đai khi được ban hành, đề nghị Chính phủ rà soát kỹ lưỡng các quy định của các luật có liên quan, đề xuất phương án sửa đổi sớm trình QH tại kỳ họp gần nhất.
